Άγιος Συμεών, ο προστάτης των εγκύων και των εμβρύων- Έθιμα και προλήψεις.

 

Ο Άγιος Συμεών είναι ο κατ’ εξοχήν προστάτης των εγκύων γυναικών και ο φύλακας άγγελος της κυοφορούμενης νέας ζωής δηλαδή του εμβρύου.

 

 

Λέγεται επιπλέον πως σήμερα οι έγκυες θα πρέπει να είναι εξαιρετικά προσεκτικές να μην πιάνουν μαχαίρια, ψαλίδια και να προσέχουν να μην χτυπήσουν έτσι ώστε να μην γεννηθεί το παιδί τους σημαδεμένο.

 

Ο Άγιος Συμεών έδωσε το όνομά του στις 3 εορταστικές ημέρες του Φεβρουαρίου, τα «Συμόγιορτα» (1-3 Φεβρουαρίου) και είναι ο κατ’ εξοχήν προστάτης των εγκύων γυναικών και ο φύλακας άγγελος της κυοφορούμενης νέας ζωής, ήτοι του εμβρύου.

 

Οι έγκυες γυναίκες τιμούν με μεγάλη ευλάβεια τη μνήμη του και απέχουν από κάθε εργασία μέσα και έξω από το σπίτι, προκειμένου να μη γεννηθεί το παιδί που κυοφορούν σημαδεμένο.

 

Ο Άγιος Συμεών ο Θεοδόχος, σε βαθιά γηρατειά είχε την ευλογία να προϋπαντήσει και να πάρει στην αγκαλιά του το νεογέννητο Χριστό, σαράντα μέρες μετά τη γέννησή του. Γι’ αυτό δικαιολογημένα θεωρείται ως ο τελευταίος Άγιος της Παλαιάς Διαθήκης και ο πρώτος της Καινής.

 

Του «Άη Συμεού» δεν κόβουνε με το μαχαίρι τίποτα, ούτε ψαλίδι ανοίγουν, ούτε ξύλα κόβουν με το τσεκούρι, «για να μην πάθει το παιδί καμίας εγκύου τίποτε».

Την παραμονή πριν κοιμηθούν, οι έγκυες, βγάζουν τα ρούχα τους ανάποδα και προς τα πίσω, ούτως ώστε εάν κατά τύχη είχαν αγγίξει κάτι, το σημάδι να βγει πίσω ώστε να μη φαίνεται.

 

Ο Άγιος Συμεών, με βάση τη λαϊκή λατρεία θεωρούνταν προστάτης, καθώς και Θεότρομος Άγιος για τις έγκυες τους 3 πρώτους μήνες της εγκυμοσύνης, επειδή πίστευαν πως τιμωρούσε αυστηρότατα κάθε παραβάτιδα έγκυο που δεν τιμούσε την εορτή του, απέχοντας από κάθε εργασία, όπως απαιτούσε το έθιμο. Η τιμωρία του Αγίου ήταν πως αποτύπωνε σε εμφανές μέρος του σώματος του εμβρύου που κυοφορούσε η γυναίκα, κάποιο σημάδι.

 

Στη λαϊκή αυτή αντίληψη υπάρχει και μια ιατρική βάση, καθώς σήμερα πλέον γνωρίζουμε ότι η οργανογένεση στο έμβρυο λαμβάνει χώρα τις πρώτες 12 εβδομάδες της κυήσεως. Εάν σε αυτή την περίοδο η έγκυος βιώνει στρεσογόνες, αγχώδεις καταστάσεις ή ακόμα και ισχυρές συγκινήσεις ή έντονες ενοχές, τότε η υπερέκκριση αδρεναλίνης, η παραγωγή κατεχολαμινών, στιμουλίνης και Β ενδορφίνης ευνοούν τις εμβρυοπάθειες, ιδίως τις δερματικές δυσπλασίες, όπως τα αιμαγγειώματα και τους σπίλους.

 

Κατά την παράδοση, έπειτα από τον τρίτο μήνα της εγκυμοσύνης, εάν η έγκυος βρισκόταν στην ανάγκη να εργασθεί, μπορούσε στο σπίτι, αρκεί να έφερε πάνω της ένα καθρεφτάκι και ένα σιδερένιο καρφί, οπότε πίστευε ότι εξουδετερωνόταν η παράβαση, αλλά έπρεπε να ζητήσει συγχώρεση και έπιανε με τα χέρια της τους γλουτούς της και μετά τα βουτούσε σε αλατόνερο και τα σκούπιζε. Οι Ελληνίδες έγκυες τηρούσαν τριήμερη αργία τα λεγόμενα «Συμό- γιορτα».

 

 

Πηγή: protothema.gr

 

 

 

 

Πυρρίχιος.

 

Ο πολεμικός χορός των αρχαίων Ελλήνων που χόρεψαν οι μυθικοί δαίμονες Κουρήτες για να σώσουν τον νεογέννητο Δία από τα χέρια του Κρόνου. Διασώθηκε από τους Πόντιους

 

 

Ο χορός Πυρρίχιος αποκαλείται και Σέρρα, γιατί στον ποταμό Σέρα της Τραπεζούντας υπήρχαν οι πιο φημισμένοι χορευτές. Ο σημερινός χορός των Ποντίων είναι εξέλιξη του αρχαίου Πυρρίχιου, του πολεμικού χορού των αρχαίων Ελλήνων, που αποτελούσε μέρος στρατιωτικής εκπαίδευσης.

 

Αρχές του περασμένου αιώνα, ο Κ. Παπαμιχαλόπουλος ταξίδεψε στον Πόντο και έγραψε ένα έργο με τίτλο «Περιήγησις εις Πόντον», όπου περιέγραφε τον χορό Πυρρίχιο, με τα εξής λόγια: «Χορός πολεμικός. Αι κατά πάσας τας διευθύνσεις του σώματος στροφαί, η στενή προς αλλήλους των χορευτών σύσφιξις, η βιαία προς το δάπεδον στροφή, των ποδών οι κτύποι και των όπλων οι γδούποι, αι συσπάσεις των μυών του σώματος, ο ενθουσιασμός ο καταλαμβάνων τους χορευτάς, των θεωμένων αι επευφημίαι, η απανταχού εν είδει σπινθήρος μεταδιδομένη συγκίνησις, πάντα ταύτα προδίδουσι τοιαύτην πρωτοτυπίαν και τοσαύτην αίγλην εις το χορευτικόν σύμπλεγμα, ώστε δικαίως θα ηδύνατό τις να κατατάξη τον Σέρραν-χορόν μεταξύ των διασημοτέρων χορών ολοκλήρου του κόσμου…».

 

Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη και τον Όμηρο, o Πυρρίχιος ήταν ένοπλος χορός, ο οποίος χορευόταν από παιδιά, άντρες αλλά και γυναίκες. Περιείχε στροφές στα πλάγια, οπισθοχωρήσεις, πηδήματα και χαμηλώματα, επιθετικές κινήσεις και κινήσεις άμυνας και οι χορευτές έβγαζαν ζωηρές φωνές.

 

Ο Πλάτωνας αναφέρει ότι ο Πυρρίχιος ήταν θείο δώρο των Θεών προς τους Ανθρώπους και τον διαχώριζε σε δύο είδη «τον ειρηνικόν» και «τον πολεμικόν». Αναφέρει μάλιστα ότι ήταν μέρος της λατρείας του Διονύσου.

 

Η δημιουργία του Πυρρίχιου

 

Σύμφωνα με μια εκδοχή του μύθου ο Πυρρίχιος δημιουργήθηκε από τους Κουρήτες, όταν ο Δίας ήταν βρέφος. Οι Κουρήτες ήταν από τους πρώτους κατοίκους της Κρήτης και χόρεψαν πάνοπλοι έναν πολεμικό χορό για να καλύψουν το κλάμα του και να μην τον ακούσει ο Κρόνος που τον κυνηγούσε.

 

Κουρήτες χορεύουν γύρω από τον Δία βρέφος

 

Ο Στράβωνας αναφέρει ότι ο πρώτος που χόρεψε τον πολεμικό χορό ήταν ο γιος του Αχιλλέα, ο Πύρρος, επειδή χάρηκε που σκότωσε τον Ευρύπυλο, ενώ μερικοί υποστηρίζουν ότι τον χόρεψε ο Κουρήτης Πύρριχος πάνω από το σώμα του Πάτροκλου για να τον θρηνήσει. Στα αρχαία κείμενα αναφέρεται ότι οι χορευτές ήταν παρατεταγμένοι σε στρατιωτική διάταξη, κρατούσαν ασπίδα και δόρυ και μιμούνταν κινήσεις στρατιωτών σε ώρα μάχης. Οι Αθηναίοι τον χόρευαν στα Παναθήναια και οι Σπαρτιάτες κατά τη διάρκεια πολεμικών αναμετρήσεων. Μάλιστα σε ένα κείμενο του Ξενοφώντα αναφέρεται μια γιορτή που διοργάνωσαν το 400 π.Χ. οι κάτοικοι της Κερασούντας, στην οποία χόρεψαν Πυρρίχιο.

 

Στη διάρκεια των χρόνων οι Πόντιοι συνέχισαν να χορεύουν τον έντονο πολεμικό χορό, ο οποίος θεωρείται η πιο γνήσια εκδοχή του αρχαίου Πυρρίχιου. Οι χορευτές είναι άντρες, ντυμένοι με μαύρα ρούχα και οπλισμένοι, οι οποίοι στέκονται σε ευθεία παράταξη πιασμένοι χέρι χέρι με το κεφάλι ψηλά. Σταδιακά ο ρυθμός του χορού ανεβαίνει και παρά τις διαφοροποιήσεις που έχει υποστεί στο πέρασμα του χρόνου, συνεχίζει να ξεσηκώνει όσους τον παρακολουθούν. ...

Πηγή: mixanitouxronou.gr

 

 

 

 

Φλεβάρης και λαϊκή παράδοση

 

 

Ο Φεβρουάριος μέσα από τη λαϊκή μας παράδοση.

 

Έχει 28 ημέρες στα κοινά έτη και 29 ημέρες κάθε τέσσερα χρόνια. Τα δίσεκτα έτη διαιρούνται ακριβώς δια του 4. Αρχικά ο Φεβρουάριος είχε 29 ημέρες στα κοινά και 30 στα δίσεκτα, όμως ο αυτοκράτορας Οκταβιανός Αύγουστος αφαίρεσε μία ημέρα, την οποία πρόσθεσε στον μήνα Αύγουστο που έφερε το όνομά του.

 

Κατά το Αττικό ημερολόγιο ο Φεβρουάριος ονομαζόταν Ανθεστηριώνας, όνομα προερχόμενο από τις εορτές των Ανθεστηρίων, οι οποίες τελούνταν στην Αρχαία Αθήνα την 11η έως και την 13η ημέρα του μηνός. Η πρώτη ημέρα των Ανθεστηρίων ονομαζόταν «πιθοίγια» διότι ανοίγονταν και δοκιμάζονταν για πρώτη φορά οι πίθοι με τον οίνο της χρονιάς. Η δεύτερη ημέρα λεγόταν «Χόες», από το ομώνυμο οινοδοχείο και η τρίτη ημέρα ονομάζονταν «Χύτροι» και ήταν η ημέρα των ψυχών. Προσφέρονταν δε αγγεία με άνθη, μαγειρεμένα λαχανικά και πανσπερμία σιτηρών και γίνονταν σπονδές από νερό πάνω στους τάφους.

 

Στην Ελλάδα ο Φεβρουάριος καλείται και Φλεβάρης, ονομασία η οποία προέρχεται από τις «φλέβες», δηλαδή τα υπόγεια νερά που αναβλύζουν στην διάρκειά του από τις πολλές βροχές. Στην Θράκη μάλιστα υπάρχει το ρήμα φλεβαρίζω που σημαίνει πλημμυρίζω, επειδή τα χωράφια «φλεβαρίζουν» από τα πολλά νερά. «Σου ‘πανε Φλεβάρη βρέξε κι αλησμόνησες να πάψεις»… Υπάρχει όμως και το ρήμα φλεβίζω, που σημαίνει κάνω δυνατό κρύο.

Στα ορεινά μέρη της Ελλάδος προσάρμοσαν το όνομα στις καιρικές συνθήκες του ψύχους και των θανάτων που προκαλούνται εξαιτίας αυτού : «Ο Φλεβάρης φλέβες ανοίγει και πόρτες σφαλνά».

 

Επίσης, έχει πάρει διάφορες άλλες ονομασίες σχετικές με την μικρή του διάρκεια : Κουτσοφλέβαρος, Μικρός, Κουτσός, Φλιάρης, Μισερός και Γκουζούκης. Στον Πόντο λέγεται και Κούντουρος γιατί έχει κοντή ουρά καθώς και Κούτσουρος διότι είναι κουτσουρεμένος.

 

Στον αγροτικό βίο ονομάζεται κλαδευτής, γιατί η πρώτη ημέρα του Φεβρουαρίου σηματοδοτεί την αρχή του κλαδέματος, του τσαπίσματος των χωραφιών και άλλων αμπελουργικών φροντίδων. «Ας έρθ’ τ’ Αϊ Τρύφου η μέρα πρώτα, κι απέει πιάν’ς του σβανά στου χέρι σ’». Η γιορτή του Αγίου Τρύφωνα, προστάτη των αμπελιών, την 1η του μηνός του έδωσε και το όνομα «Αϊ-Τρύφωνας». Στην Στενήμαρο της Ανατολικής Ρωμυλίας την ημέρα εκείνη οι αμπελουργοί θυσίαζαν έναν ταύρο και μετά το φαγοπότι διοργάνωναν αγώνες πάλης.

 

Ο καιρός τον Φεβρουάριο είναι άστατος, γι’ αυτό τον λόγο καλείται και Μεθυσμένος γιατί δεν ξέρει τι κάνει. «Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει καλοκαίρι θα μυρίσει κι άμα πει και θυμώσει μέσ’ τα χιόνια θα μας χώσει». Παρ’ όλα αυτά ο Φεβρουάριος είναι ο τελευταίος μήνας του χειμώνα και προπομπός της ανοίξεως. Χαρακτηριστικό του είναι οι ανθισμένες αμυγδαλιές οι οποίες πιστές πάντα στο ετήσιο άνθισμα τους, στέλνουν τα υπέροχα μηνύματα αναγεννήσεως της φύσης.

 

Γιορτές το μήνα Φεβρουάριο

 

Του Αγίου Τρύφωνα 1 Φεβρουαρίου.

Ο άγιος Τρύφωνας θεωρείται φύλακας των αμπελιών.

Της Υπαπαντής 2 Φεβρουαρίου.

Γιορτάζεται σε ανάμνηση της συναντήσεως του Συμεών με το παιδίον Ιησού (Λουκ., 2.25).
Τότε γίνονται προβλέψεις. «Ό,τι καιρό κάνει της Υπαπαντής, θα βαστάξει σαράντα ημέρες». Αν είναι καλός ο καιρός στις 2 Φεβρουαρίου, ο βαρύς χειμώνας θα διαρκέσει πολύ ακόμα. Από τις 2 Φλεβάρη σταματούν οι γιορτές και μαζί η αργία και η σχόλη.

Του Αγίου Συμεών 3 Φεβρουαρίου.

Ο Άγιος τιμάται από τις εγκύους, που έλεγαν παρετυμολογώντας: «για να μη γεννηθεί το παιδί σημειωμένο».

Του Αγίου Χαραλάμπους 10 Φεβρουαρίου.

Πρώτη Κυριακή της Αποκριάς «Οι μεταμφιέσεις και οι παράδοξοι χοροί των μασκαράδων γίνονται για να ξυπνήσουν τα πνεύματα της βλαστήσεως».

H Καθαρά Δευτέρα είναι μια πανάρχαιη γιορτή που σχετίζεται κυρίως με τις πομπές των Κατ΄ Αγρούς Διονυσίων αλλά και με ορισμένες Απολλώνιες ιδέες λατρευτικού περιεχομένου. Στις μέρες μας συνηθίζεται ο εορτασμός με ομαδική έξοδο στην εξοχή.

Αρχαίες γιορτές ήταν τα Ανθεστήρια, Χόες.

Στην Αττική γιόρταζαν τα πρώτα άνθη της αμυγδαλιάς με διαγωνισμούς οινοποσίας. Άνοιγαν τους πίθους με το κρασί (πιθοίγια) και γέμιζαν τις κρασοκανάτες (χόες). Νικητής ήταν όποιος άδειαζε πρώτος τον χουν που χώραγε περισσότερο από δύο λίτρα.

 

Ο Άγιος Κασσιανός γιορτή στο μήνα Φεβρουάριο

 

Κάθε τέσσερα χρόνια που το έτος είναι δίσεκτο, την τελευταία ημέρα του Φεβρουαρίου, δηλαδή στις 29 του μήνα, γιορτάζει ο Άγιος Κασσιανός. Η περίεργη αυτή γιορτή, έδωσε αφορμή για διάφορες λαϊκές ερμηνείες και περιπαίγματα.

Στη Μυτιλήνη, τη γιορτή του Αγίου Κασσιανού τη θεωρούν ως γιορτή των τεμπέληδων! Λένε μάλιστα: « του Κασσιανού γιορτάζουν οι οκνοί (οι τεμπέληδες)».

Η παράδοση από την Μυτιλήνη που εξηγεί τις παραπάνω εκφράσεις είναι οι εξής:
Μια μέρα που ο Χριστός γύριζε με τους Αποστόλους, έκατσε σε ένα μέρος να ξεκουραστεί. Πάνε τότε όλοι οι Άγιοι κοντά, για να του γυρέψουν δουλειά. Πάει ο Άι- Νικόλας και του λέει:
- Χριστέ μου για πες μου, τι να κάνω;
Λέει τότε ο Χριστός:
- Πήγαινε να δεις ποια καράβια και καΐκια βολοδέρνουν και απέ να τα σώζεις.

Πάει ο Άι – Τρύφωνας και του λέει:
- Εγώ τι θέλεις να κάνω;
- Αμ” το κλαδευτήρι το ’χεις στη μέση σου και κρέμεται, τι ρωτάς λοιπόν; Πήγαινε στα χωράφια και στα αμπέλια και κάνε τη δουλειά σου. Διώξε τις αρρώστιες απ’ τα δέντρα κι όλα τα κακά!

Ένας ένας πήγαν όλοι οι Άγιοι στο Χριστό και ανέλαβαν τη δουλειά τους. Πίσω, πίσω πήγε και ο Άγιος Κασσιανός και λέει:
- Εγώ Χριστέ μου, τι να κάνω;
Γέλασε τότε ο Χριστός, δε βάσταξε και του ‘πε:
- Αμ΄εσύ είσαι που είσαι οκνός! Φύλαγε λοιπόν το Φλεβάρη! Κι άμα δεις και τραβάει είκοσι εννιά, έμπα μέσα στο είκοσι εννιά και κάνε τη δουλειά σου. Πάλι, σα δεν έχει είκοσι εννιά, κάτσε απ΄όξω.

 

Πηγή:  escapemedia.gr