Προφήτης Ηλίας: Έθιμα και μοναδικές παραδόσεις που συνοδεύουν το όνομά του

Προφήτης Ηλίας: Έθιμα και μοναδικές παραδόσεις που συνοδεύουν το όνομά του

 

 

ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΛΙΑΣ: Ο προφήτης Ηλίας, ο μεγάλος αυτός προφήτης τιμάται από την Εκκλησία στις 20 Ιουλίου. Με τη γιορτή αυτή έχουν συνδεθεί πολλές παραδόσεις και έθιμα της πατρίδος μας. Νοσταλγικοί περίπατοι και εκδρομές για να επισκεφθούν τα εκκλησάκια που στις περισσότερες περιπτώσεις είναι τοποθετημένα στις κορυφές βουνών, λαϊκά προσκυνήματα και πανηγύρια.

 

Πολύς κόσμος το έχει μάλιστα «τάμα» να κάνει την διαδρομή με τα πόδια ενώ πολλοί ασθενείς επικαλούνται την βοήθειά του για θεραπεία των ασθενειών τους.

 

Σε πολλές περιοχές, ιδιαίτερα στη Θράκη και τη Μακεδονία, ο προφήτης Ηλίας θεωρούνταν κύριος της βροχής, των βροντών και των κεραυνών.

 

Αυτό εξηγείται από τα γεγονότα που εξιστορούνται στην Παλαιά Διαθήκη για την ξηρασία που επέβαλε ο Ηλίας και το μετά τριετία άνοιγμα του ουρανού για να ξαναπέσει βροχή.

 

Οι χωρικοί μάλιστα της Βόρειας Θράκης, πού ήρθαν στην Ελλάδα το 1923 και εγκαταστάθηκαν κυρίως στη Μακεδονία, πρόσφεραν στον άγιο «κουρμπάνι».

 

Ο κίνδυνος από την κάψα του ηλίου, αλλά και από την καλοκαιρινή νεροποντή, συνδέθηκε με τον προφήτη Ηλία.

 

Σε αλλά μέρη της Μακεδονίας η δοξασία για την καταδίωξη του διαβόλου από τον προφήτη συναντάται παραλλαγμένη:

 

Ο Ηλίας δεν κυνηγάει το διάβολο αλλά τη «λάμια», η οποία καταστρέφει τις καλλιέργειες του ανθρώπου.

 

Οι χριστιανοί στη Βουλγαρία πίστευαν ότι ὁ άγιος κυνηγάει τη «λάμια» καθισμένος πάνω σε χρυσό άρμα και καταδιώκει το δράκο που τρώει τα γεννήματά τους στα χωράφια. Μόλις ο προφήτης τον δει, ρίχνει εναντίον του τους κεραυνούς.

 

O προφήτης Ηλίας τιμάται στην κορυφή λόφων, υψωμάτων και βουνών («στα ψηλώματα»).

 

Πολλές κορυφές φέρουν το όνομα του και οι περισσότερες έχουν εκκλησάκια ή εικονοστάσια αφιερωμένα σ’ αυτόν γι’ αυτό τον λόγο. Η εξήγηση για την τιμή αυτή «στα ψηλώματα» συνδέεται με διάφορες κατά περιοχές παραδόσεις του λαού.

 

Στην Αχαΐα διηγούνται ότι «ο Άι Λιας ήταν ναύτης, και επειδή έπαθε πολλά στη θάλασσα και πολλές φορές κόντεψε να πνιγεί, βαρέθηκε τα ταξίδια και αποφάσισε να πάει σε μέρος που να μη ξέρουν τι είναι θάλασσα και τι είναι καράβια.

Βάζει το λοιπόν στον ώμο το κουπί του και βγαίνει στη στεριά.

Όποιον συναντούσε τον ρωτούσε τι είναι αυτό πού βαστάει. Όσο του έλεγαν “κουπί” τραβούσε ψηλότερα, ώσπου έφτασε στην κορυφή του βουνού.

Ρωτάει τους ανθρώπους που βρήκε εκεί τι είναι, και του λένε “ξύλο”. Κατάλαβε λοιπόν πως αυτοί δεν είχαν δει ποτέ τους κουπί και έμεινε μαζί τους εκεί στα ψηλά».

 

Σύμφωνα με παραλλαγή της παράδοσης αυτής στην Κεφαλονιά, ο άγιος είναι στις κορυφές, γιατί δεν πάτησε ποτέ στον κάμπο, ούτε σε χώμα τον θάψανε. Γυρίζει με το άρμα του στον ουρανό και μονάχα στις κορυφές στέκει και ανασαίνει. Κι όταν ζούσε, έτσι του άρεσε να βρίσκεται στα βουνά».

 

Πηγή: paratiritisparadosis.gr

 

Και όμως στην ελληνική επανάσταση δεν άκουγαν κλαρίνο!

 

Και όμως στην ελληνική επανάσταση δεν άκουγαν κλαρίνο!

 

Άρθρο του Κωνσταντίνου Μπορδόκα

Οπως είναι φυσικό, τα χρόνια της εθνεγερσίας η κυριαρχούσα μουσική στην επαναστατημένη χώρα δεν μπορεί να είναι άλλη από το δημοτικό τραγούδι, το ηχόχρωμα του οποίου, όμως, διαφέρει πολύ από αυτό που νομίζουμε σήμερα.

Τα όργανα που συνοδεύουν τα δημοτικά τραγούδια δεν έχουν καμία σχέση με τα σημερινά, κάτι που σημαίνει ότι, αν κάποιος αγωνιστής της εποχής άκουγε τον τωρινό ήχο των δημοτικών, μάλλον δεν θα τα αναγνώριζε…

Τότε, απουσίαζε παντελώς το κλαρίνο, που εμφανίζεται στη χώρα μόλις στα τέλη του 19ου αιώνα, ενώ κυριαρχούν όργανα, όπως νταούλια, πίπιζες, καραμούζες, φλογέρες και, κυρίως, λύρες με δοξάρι, οι οποίες δεν ακούγονται μόνο στη νησιωτική χώρα αλλά και στον Μοριά.

Ο Ρήγας Βελεστινλής παίζει τον «Θούριό» του με όργανο που θυμίζει το σημερινό λαούτο.

Ο ίδιος ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης αναφέρει στα «Απομνημονεύματά» του πως τα δημοτικά τραγούδια είναι δημιουργίες τυφλών και παίζονται με λύρες: «Τα τραγούδια τα έκαμναν οι χωριάτες, οι στραβοί με τες λύρες».

Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης βλέπει τα παλικάρια του να χορεύουν υπό τους ήχους του ταμπουρά και όχι του κλαρίνου…

Ολα αλλάζουν στη μουσική σκηνή της χώρας μετά τη δημιουργία του νεοελληνικού κράτους και τη μεταφορά της πρωτεύουσας στην Αθήνα, που αποτελεί χώρο εισαγωγής των καινούργιων μουσικών ρευμάτων από το εξωτερικό.

Η πρώιμη αστική τάξη της εποχής, που δημιουργείται γύρω από τη βαυαρική αυλή του Οθωνα, ταυτίζει την παραδοσιακή μας μουσική με την περίοδο της Τουρκοκρατίας, εξωραΐζοντας παράλληλα οποιοδήποτε ξενόφερτο άκουσμα ως απαραίτητη φιλοευρωπαϊκή στροφή. Ετσι, στους χορούς του παλατιού ακούγεται αποκλειστικά κλασική μουσική, κάνοντας τους παρευρισκόμενους αγωνιστές της Επανάστασης να αισθάνονται ξένοι μέσα στο ίδιο τους το σπίτι.

Σε κάποια μεγαλοαστικά σπίτια εμφανίζονται τα πρώτα πιάνα, στα οποία οι Ατθίδες της εποχής παίζουν σε μουσικές βραδιές κλασικά κομμάτια που έχουν διδαχθεί από ξένους μουσικοδιδασκάλους, που εμφανίζονται κατά καιρούς στην πρωτεύουσα. Σταδιακά το πιάνο γίνεται απαραίτητο ντεκόρ κάθε αστικού σπιτιού, ακόμα και όταν δεν γνωρίζει κάποιος να παίζει αφήνοντάς το να σκονίζεται στην άκρη του σαλονιού. Βλέπετε, ο συνδυασμός «γαλλικά και πιάνο» αποτελεί βασικό συστατικό της καλής ανατροφής που πρέπει να λαμβάνουν οι κορασίδες, ενώ στοιχειώδη μουσική παιδεία αποκτούν και οι μαθήτριες του Αρσακείου. Μόδα του 19ου αιώνα αποτελούν και οι βραδιές πιάνου, με τους συγκεντρωμένους στα σπίτια να ακούν μαγεμένοι τις μουσικές δεξιότητες κάποιας κόρης, ενώ άλλες φορές τραγουδιστές και ραψωδοί διασκεδάζουν κατ’ οίκον την ανώτερη αστική τάξη....

 

Πηγή: https:// eleftherostypos.gr/istories/kai-omos-stin-elliniki-epanastasi-den-akougan-klarino