Δάσκαλε να είσαι Πολύχρονος

 

Μια μαντινάδα θα αφιερώσουμε στον δάσκαλό μας, που χρόνια τώρα μας έχει διδάξει τόσα πράγματα, μας έχει κάνει μια δεμένη, αγαπημένη χορευτική ομάδα με αγάπη στην Ελληνική Παράδοση και δεσμούς που μένουν αναλλοίωτοι πολλά χρόνια. 

''Τις πιο θερμές ευχές στέλνω για τη γιορτή σου

και εύχομαι Χρηστάρα μου να είναι ο Θεός μαζί σου''

Χαρούμενα Χριστούγεννα

 

O Νόστος σας εύχεται υγεία, χαμόγελα, ζεστές καρδιές και γερά ποδάρια.

Καλά Χριστούγεννα και Καλές Γιορτές.👪👫👪👫👪👫👪👫

Ο καστανάς και η φουφού και οι κρύες μέρες του χειμώνα

 

Ο καστανάς, η φουφού και οι κρύες μέρες του Χειμώνα !

   Ο Καστανάς ήταν εποχιακό επάγγελμα. Ξεκινούσε τη δουλειά του στις αρχές του Φθινοπώρου και δούλευε μέχρι το τέλος του Χειμώνα. Είναι από τα λίγα παραδοσιακά επαγγέλματα που δεν τα εξαφάνισε ο χρόνος και η «εξέλιξη».

Μόλις έπιαναν τα πρωτοβρόχια ο Καστανάς ετοίμαζε τη Φουφού, προμηθεύονταν τα κάστανα κι έπιανε τη γωνιά κάποιου πολυσύχναστου δρόμου.

Η Φουφού (φορητό μαγκάλι) ήταν τσίγκινη και στρογγυλή, χωρισμένη συνήθως σε τρία μέρη, όπου τοποθετούσε κατά μέγεθος τα κάστανα. Κάθε μέγεθος και διαφορετική τιμή. Μέχρι να πυρώσει η φωτιά, χαράκωνε μ’ ένα μαχαίρι τα κάστανα και ύστερα τα ΄ριχνε στη Φουφού να ψηθούν.

Τα κάστανα ήταν συνήθως βολιώτικα ή απ΄ το Χορτιάτη. Καθισμένος σ΄ ένα χαμηλό σκαμνάκι ο Καστανάς περίμενε την πελατεία του σκαλίζοντας τη φωτιά. Μόλις άρχιζαν να σκάζουν τα κάστανα, έπιανε τη μασιά και τα γύριζε απ’ την άλλη μεριά.

Αφού ψήνονταν τα απομάκρυνε από τη Φουφού. Έπιανε τότε την τσιμπίδα ο Καστανάς και γέμιζε το χωνάκι που είχε φτιάξει από παλιές εφημερίδες.

 

Ένα άρθρο

(από την εφημερίδα της Χίου "Αλήθεια")

 

 «Tο κάστανο θέλει κρασί και το καρύδι μέλι και το κορίτσι φίλημα πρωί και μεσημέρι».

Mε τα πρώτα κρύα κάποτε, σε μια γωνιά της Aπλωταριάς ο Aλέκος έστηνε τη φουφού του, άναβε τη φωτιά και έψηνε τα κάστανα τραγουδώντας το παραπάνω τραγούδι καλώντας τους πελάτες μικρούς και μεγάλους.

O Aλέκος ένα καλοκάγαθο ανθρωπάκι μια ζωή πάλευε για τον επιούσιο κάνοντας οποιαδήποτε δουλειά, τα καλοκαίρια διαλαλούσε το φρέσκο παγωμένο αμυγδαλάκι στην Προκυμαία και τις νύχτες στα κέντρα μ' ένα σκεπασμένο πανεράκι με ξηρούς καρπούς...

 Ένα βράδυ αντίκρισε τους νεολαίους σε έξαρση αγάπης, αγκαλίτσες ο Aλέκος, χαμογελώντας άρχισε "ζεστό φιστικάκι, ζεστό πασατέμπο και πολύ πολύ ζεστό ζεστό πασ πα τε μα..."

 Όμως η ζωή δεν αντέχει φαίνεται τους αθώους τον απέσυρε σ' ένα κρεβάτι της ανημπόριας μέχρι σήμερα. Γι' αυτό και δεν τον βλέπουμε πια.

 

 O καστανάς είναι μια συμπαθητική φιγούρα που σε κάθε πόλη ζεσταίνει με την παρουσία του την παγωνιά του χειμώνα όχι μόνο σε μικρές πόλεις αλλά και σε μεγαλουπόλεις Nέα Yόρκη, Παρίσι κ.α.

Kάστανα στο νησί μας έχουμε πολύ λίγα στα βόρεια Aμάδες, Bίκι, Kαμπιά και είναι χάρμα να βρεθείς κάτω από μια καστανιά μια φθινοπωρινή λιακάδα να παιχνιδίζουν οι ηλιαχτίδες πάνω στο αγκαθωτό περίβλημα που ζηλότυπα κρύβουν τον καρπό.

 

Tο μάζεμα και ο αποχωρισμός απ' το περίβλημα είναι μια δύσκολη διαδικασία.

Aυτά που βλέπουμε στα καφάσια στην αγορά είναι συνήθως απ' την Kρήτη που θεωρούνται τα καλύτερα, και του Πηλίου, ακόμα υπάρχουν στην Eύβοια, στη Nάξο, την Πίνδο και B.A. της Πελοποννήσου.

Tα κάστανα ήταν γνωστά από την αρχαιότητα, εκλεκτή τροφή για Θεούς και ανθρώπους.

Σήμερα; Πού πήγε εκείνο το μαγκάλι που περιμέναμε με λαχτάρα ανυπόμονα γύρω του να ψηθούν στη χόβολή του τα κάστανα, και 'κείνο το... αξέχαστο «ποιος θα βγάλει τα κάστανα απ' τη φωτιά» που έπαιρνε προεκτάσεις και στον τρόπο ζωής.

Θέλει τόλμη και θάρρος να βγάλεις τα κάστανα, θέλει τόλμη να ξεσκεπάσεις τη βρομιά, την αδικία, το ψέμα, την υποκρισία... ξεχάστηκε, χάθηκαν οι γενναίοι που σήμερα από κάθε άλλη εποχή χρειάζονται άνθρωποι να βγάλουν απ' τη φωτιά ―και τη φωτιά― τα κάστανα της συμφοράς.

 

Πηγή : laikiparadosi.blogspot.com

 

Ο Δεκέμβρης του χειμώνα!

 

Ήρθε και ο μήνας Δεκέμβρης! Ο μήνας του χειμώνα, με τις πολλές γιορτές και το πολύ κρύο! Ας δούμε παρακάτω κάποια ενδιαφέροντα πράγματα γι αυτόν τον γλυκό χειμωνιάτικο μήνα!

 

Ο Δεκέμβριος είναι ο δωδέκατος μήνας και τελευταίος του Γρηγοριανού Ημερολογίου, με διάρκεια 31 ημερών. Η ονομασία του ετυμολογείται από τη λατινική λέξη December, η οποία προέρχεται από το αριθμητικό decem (δέκα), επειδή στο αρχαίο δεκάμηνο ρωμαϊκό ημερολόγιο ο Δεκέμβριος ήταν ο δέκατος κατά σειρά μήνας. 

 

Στη συνέχεια, με την προσθήκη του Ιανουαρίου και του Φεβρουαρίου, το ρωμαϊκό ημερολόγιο έγινε δωδεκάμηνο. Ο Δεκέμβριος μετακινήθηκε στη δωδέκατη θέση, αλλά διατήρησε την παλιά του ονομασία, παρότι ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Κόμμοδος θέλησε να τον μετονομάσει Αμαζόνιο, προς τιμήν της σύζυγό του.

 

Κατά τη λαϊκή μας παράδοση, ο Δεκέμβριος ονομάζεται Ασπρομηνάς και Χιονιάς για το πυκνό του χιόνι. Τον αποκαλούν επίσης Γιορτινό (λόγω των πολλών εορτών), Αϊ-Νικολιάτη, και Χριστουγεννιάτη.

 

Η μεγαλύτερη γιορτή του μήνα είναι τα Χριστούγεννα! Συνδεδεμένη με τη γέννηση του Χριστού και με αμέτρητα έθιμα, με κυριότερα εκείνο του δέντρου ή του καραβιού στολισμένων με λαμπιόνια , των κουραμπιέδων, του μελομακάρονου και των ξεροτήγανων. Το κλίμα τόσο γιορτινό, όσο και η διάθεση μας, να στολίσουμε το σπίτι μας, να ανταλλάξουμε δώρα με τους αγαπημένους μας και γενικότερα να φορέσουμε το εορταστικό μας χαμόγελο, για να γιορτάσουμε με την οικογένεια και τους φίλους μας, την γέννηση του Χριστού. 

 

Εκτός από τα Χριστούγεννα, που κυριαρχούν τον Δεκέμβριο, με τα θρησκευτικά και κοσμικά τους συμφραζόμενα, ξεχωριστή θέση έχουν από θρησκευτικής πλευράς και τα λεγόμενα Νικολοβάρβαρα, που περιλαμβάνουν τις εορτές της Αγίας Βαρβάρας (4 Δεκεμβρίου), Αγίου Σάββα (5 Δεκεμβρίου) και Αγίου Νικολάου (6 Δεκεμβρίου).

 

Η Αγία Βαρβάρα, λένε πως προστάτευε τα παιδιά από την ευλογιά. Κι επειδή ήταν μια πολύ σοβαρή αρρώστια, για να την « καλοπιάσουν » και να φύγει,  της πρόσφεραν μελόπιτα ή κόλλυβα ή φτιάχνανε κολλυβοζούμι που το ονόμαζαν κι αυτό από το όνομά της,  Βαρβάρα!

 

Στις 5 του Δεκέμβρη γιορτάζουμε τον Άγιο Σάββα τον προστάτη της στεριάς και πιο συγκεκριμένα στην Κρήτη πίστευαν πως ήταν και προστάτης των φυσικών καταστροφών και ιδιαίτερα των σεισμών. Λένε μάλιστα τη φράση : « ο Άγιος Σάββας στερεώνει τον κόσμο ».

 

Ο Άγιος Νικόλαος είναι ο προστάτης των Ναυτικών και κύριος των ανέμων και των τρικυμιών. Τρανός καραβοκύρης με γένια που στάζουν θαλασσινό νερό, ρούχα βρεγμένα από την άρμη και μέτωπο ιδρωμένο από την προσπάθεια να προφτάσει να βοηθήσει όλα τα καράβια που κινδυνεύουν!

 

Τον Δεκέμβρη τον «αγαπούν» μικροί και μεγάλοι! Είναι πραγματικά, ένας γλυκός, γιορτινός και λαμπερός μήνας!

 

Παροιμίες για τον Δεκέμβριο

Δεκέμβρης και δεν έσπειρες, λίγο σιτάρι θα ’χεις.

Δεκέμβρης μας επλάκωσε, το κρύο μας φαρμάκωσε.

Δεκέμβρης με γιορτές, Χριστουγέννων διακοπές.

Δεκέμβρης Χριστού γέννηση κι ο καλός μας χρόνος.

Μπήκε ο Δεκέμβρης; Δίκαιος όποιος έσπειρε.

Το τραγούδι με τον τρύγο το Δεκέμβρη παραμύθι.

Χιόνι του Δεκεμβρίου, χρυσάφι του καλοκαιριού. (ή χρυσάφι τ’ Αλωνάρη) .

Ως τ’ Αγίου Νικόλαου οι τοίχοι βράζουνε κι ύστερα ξυλιάζουνε.

 

 

Να ευχηθούμε και μεις με τη σειρά μας

Καλό Μήνα και Καλές Γιορτές σε όλο τον κόσμο!

 

Top of Form

 

Πηγή: arolithos.com

Το εκκλησάκι των Ταξιαρχών στο Ζάλογγο

 Το μικρό εκκλησάκι των Ταξιαρχών στο Ζάλογγο και η παράδοση με τον βοσκό που βρήκε την εικόνα

Στις 8 Νοεμβρίου η Εκκλησία γιορτάζει τη σύναξη των Παμμέγιστων αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ. Η Ελλάδα είναι γεμάτη με μεγάλους ναούς αφιερωμένους στους Ταξιάρχες καθώς και μικρά εκκλησάκια διασκορπισμένα από άκρη σε άκρη. Ένα από αυτά βρίσκεται σε έναν απόκρημνο βράχο στο Ζάλογγο. Ένας μικρός ναός που έχει τη δική του ιστορία και παράδοση να τον ακολουθεί. Πράγμα το οποίο συμβαίνει με πολλά εκκλησάκια σε όλη την Ελλάδα. Καθώς είναι πολύ συνηθισμένο μια εκκλησία να έχει μια παράδοση να την συνοδεύει για την κατασκευή της ή για την εικόνα της.

Ο μικρός ναΐσκος του Ταξιάρχη βρίσκεται πάνω στον απόκρημνο βράχο του Ζαλόγγου. Θα τον βρεις στα ανατολικά του σύγχρονου μνημείου των Σουλιωτισσών, κοντά στη μονή Αγίου Δημητρίου που είναι περισσότερο γνωστή. Πρόκειται για έναν πολύ μικρό αλλά εντυπωσιακό ναό που προκαλεί δέος αν τον επισκεφθείς, κυρίως λόγω της θέσης του.

Το υπόλοιπο άρθρο στη Σελίδα Διάφορα Άρθρα 3 ...

 Η Ιυγγα ένα αρχαίο παιγνίδι και η ιστορία της

 Η ΙΥΓΓΑ ήταν ένα παιχνίδι που έπαιζαν από την αρχαιότητα τα παιδιά. Αντί κουμπιού που χρησιμοποιούμε σήμερα, κατασκευαζόταν συνήθως από ξύλο η πηλό (υπάρχουν αρχαιολογικά ευρήματα ξύλινου ή πήλινου τροχού), ο οποίος είχε τρύπες από όπου περνούσε μια διπλή κλωστή. Το παιδί έστριβε την κλωστή αρκετά, ώστε με το τράβηγμα - χαλάρωμα (διαδοχικά) και την περιστροφή του τροχού να παράγεται ένας χαρακτηριστικός ήχος που θυμίζει τη φωνή του πτηνού ίυγγα (όταν αυτό ερωτοτροπεί), δηλαδή της σημερινής σουσουράδας - στραβολαίμη. Όμως ο μύθος λέει ότι η ίυγγα δεν ήταν πάντα σουσουράδα. Ήταν μια όμορφη Νύμφη, την οποία η θεά Ήρα από ζήλια μετέτρεψε σε πτηνό !!!

Η συνέχεια του άρθρου στη Σελίδα Διάφορα Άρθρα 3 ...

 «Χαιρέτα μου τον πλάτανο!»

 Πώς βγήκε η φράση για ένα από τα πιο μισητά μέρη της Αθήνας;

 

                              Στην ιστορική φωτογραφία από την δεκαετία 1880 βλέπουμε ότι ακόμα έστεκε όρθιος.

                       Μάλιστα η παρακείμενη Ρωμαϊκή Αγορά είχε ακόμα πολλά σπίτια από την οθωμανική εποχή.

Το 1721 κάτω από την Ακρόπολη, στους «Αέρηδες» της Πλάκας, οι Τούρκοι έχτισαν Μεντρεσέ, που στα τουρκικά σημαίνει ιεροσπουδαστήριο. Εκεί, οι οικότροφοι μαθητές, εκτός από το Κοράνι, διδάσκονταν γραμματική, συντακτικό, καλλιγραφία και μαθηματικά. Προορίζονταν για να στελεχώσουν τα ανώτερα θρησκευτικά αλλά και πολιτικά κλιμάκια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η λέξη μεντρεσές προέρχεται από το αραβικό madrasah-madratis(ίδρυμα θεοκρατικό ή άλλο) ή το αραβικό ders=μάθημα.Κατά την αποχώρηση των Τούρκων στην αρχή του 18ου αιώνα, μετατράπηκε σε φυλακή. Είχε αυτήν τη λειτουργία από την εποχή του Όθωνα έως την εποχή βασιλείας του Γεωργίου Α΄.

Η συνέχεια στη σελίδα Διάφορα άρθρα 3.............

 Ο Νοέμβρης στην Ελληνική Παράδοση

Ο Νοέμβρης, όπως λέει το όνομά του (από το λατινικό novem=εννιά), σύμφωνα με τους Ρωμαίους ήταν ο ένατος μήνας αρχομένης της πρωτοχρονιάς από 1η Μαρτίου, ενώ σήμερα από την πρωτοχρονιά της πρώτης Ιανουαρίου είναι ο ενδέκατος μήνας. Στο στόμα του ελληνικού λαού ο Νοέμβρης έχει ίσως τα περισσότερα ονόματα από όλους.

Τα ονόματα που παίρνει από τους αγίους είναι τα εξής: Αϊ Γιώργης από τη γιορτή του αγίου Γεωργίου του επονομαζόμενου Σποριάρη ή Μεθυστή. Αϊ Ταξιάρχης, Αϊ Στράτηγος ή Αρχαγγελιάτης από την γιορτή των Ταξιαρχών, στις 8. Αϊ Φιλιππιάτης ή μόνο Φιλιππιάτης από τη γιορτή του αγίου Φιλίππου στις 14. Αγιαντρέας και Αντριάς από τη γιορτή του αγίου Αντρέα στις 30.

Η συνέχεια του άρθρου στη Σελίδα Λαογραφική Παράδοση 2021...

 Ημέρα του Αγίου Δημητρίου -  Ήθη και Έθιμα Πρόμαχοι Πέλλας

 

Στο ακριτικό χωριό Πρόμαχοι βιώνονται ακόμη και σήμερα πολλά ήθη και έθιμα τα οποία κληρονόμησαν οι ντόπιοι αυθεντικοί κάτοικοι των Προμάχων από τους προγόνους τους.

Σε μια εποχή που ο θεσμός της παράδοσης και του πολιτισμού ξεπερνά κάθε μορφή αμφισβήτησης και ξενικής επιρροής, οι κάτοικοι των Προμάχων διατήρησαν στο ακέραιο την πολιτιστική τους κληρονομιά, σαν φλόγα άσβηστη, ανεπηρέαστη από άγγιγμα ανέμου.

Τα έθιμα παρουσιάζουν διαχρονικότητα, ποικιλομορφία, κάποια από αυτά ανάγονται στην αρχαιότητα και επιβιώνουν μέχρι σήμερα. Άλλα τα συναντούμε και σε αρκετές περιοχές της Ελλάδας, ακόμη και σε γειτονικά κράτη. Κάποια έχουν τροποποιηθεί εν μέρει, άλλα έχουν αντικατασταθεί και ελάχιστα ευτυχώς έχουν εκλείψει.

Η συνέχεια του άρθρου στη Σελίδα Λαογραφική Παράδοση 2021...

 Το έθιμο της Τζαμάλας --- Θράκη

 

                «Η ΤΖΑΜΑΛΑ» ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ. Λέξη αραβική που σημαίνει καμήλα, μια προσωποποίηση θηλυκής οντότητας με αόριστη γονιμοποιητική σημασία. Το έθιμο αυτό, γονιμοποιητικό δρώμενο της άροσης και σποράς των αγρών, συνηθιζόταν παλαιότερα στην Θράκη, να γίνεται του Αγ. Δημητρίου στις 26/10 ή σε μια άλλη μέρα, ανάλογα με τον χρόνο σποράς, που εξαρτιόταν από τις κλιματολογικές συνθήκες.

                Για την καλή χρονιά σποράς, την παραμονή του Αϊ-Δημητρίου έκαναν την Τζαμάλα. Με ξύλα έκαμναν ένα μεγάλο σκελετό καμήλας, τον τύλιγαν με πανιά και προβιές, έβαζαν ουρά, ένα μακρύ κοντάρι για λαιμό, με κεφάλια αλόγου ή βοδιού με δόντια, το σκέπαζαν με προβιά και το στόλιζαν με χάντρες. Πάνω στην καμήλα έριχναν μακρύ χαλί, κάτω απ’ αυτό έμπαιναν 4 άντρες, περπατούσαν και φαινόταν σα να περπατούσε η τζαμάλα. Πάνω της κάθιζαν ένα ψεύτικο παιδί, που το βαστούσε ο τζαμάλης, με καμπούρα και κουδούνια στη μέση του. Ύστερα από το ηλιοβασίλεμα το γύριζαν στα σπίτια με τραγούδια και γέλια… Όσοι πήγαιναν με τη τζαμάλα φορούσαν παράξενα ρούχα, με στεφάνια κληματαριών στο κεφάλι και με λαγήνια ή με κουβάδες στα χέρια για κρασί ή ούζο. Έξω από κάθε σπίτι φώναζαν: «Ε! κερά! Καλή χρονιά, καλό μπερικέτι (=σοδειά) και πολύχρονη…». Για το έθιμο αυτό, πότε γεννήθηκε, είναι απροσδιόριστο. Μεταφέρονταν από γενεά σε γενεά. Ήταν κάτι παραπάνω από πολιτιστική εκδήλωση. Τηρούνταν με θρησκευτική ευλάβεια.

Η συνέχεια του άρθρου στη Σελίδα Λαογραφική Παράδοση 2021...

                                   Συμβολισμοί και παραδόσεις

  

                    

Το καλωσόρισµα του γάµου µε γλυκίσµατα και ποτά!

"Για δε τα πώς ταιριάσανε αυτά τα δυο στο µπόι σαν κυπαρίσσι µε µηλιά µέσα στο περιβόλι".

Η κρητική µαντινάδα µε συνοδεία τα βιολιά και τα όργανα ανοίγει το καλωσόρισµα του γλεντιού ανάµεσα σε κουραµπιέδες, πίτες, ρυζόπιτες, καρυδόπιτες, ξηρούς καρπούς, άφθονο κρασί και ρακές. Η λαϊκή παράδοση σε όλο της το µεγαλείο αποτελεί και ένα συνδετικό κρίκο ανάµεσα στις εκδηλώσεις, τα έθιµα του τόπου και το µυστήριο του γάµου.

Ο τόπος µας σφύζει από παραδόσεις. Κάθε γωνιά, κάθε τόπος κατακλύζεται από τα ήθη και τα έθιµα, ιδιαίτερα δε την ιερή αυτή στιγµή του γάµου. Οπότε είναι εύκολο να επιλέξει ένα νέο ζευγάρι τι του ταιριάζει και αν θέλει να το ακολουθήσει. Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερο έχει γίνει κάτι σαν µόδα η επιστροφή στις ρίζες, η επιστροφή στην παράδοση, η επιστροφή στα έθιµα!

Η συνέχεια στο Διάφορα άρθρα 3

 Οκτώβριος ….O μήνας των Χρωμάτων 

 

της Ελένης Μπετεινάκη

Κι ήρθανε τα πρωτοβρόχια και τα πρώτα κρύα κι «αυγατίσανε» οι δουλειές. Δουλειές που δίνουν ζωή αφού ο Οκτώβρης είναι ο μήνας της σποράς, του οργώματος, των χρυσανθέμων των χειμαδιών και ο προάγγελος του χειμώνα. Φτωχός σε φρούτα, λαχανικά και άλλα κηπευτικά μα πλούσιος γιατί κρύβει μέσα του τη ζωή, σκεπάζει και «κοιμίζει »τον σπόρο που θα γιομίσει τη γη με νέα βλαστάρια την Άνοιξη.

Τον αποκαλούν με πολλά ονόματα  Αϊ- Δημητριάτη, Bροχάρη, Σποριάτη, Σποριά, Σπαρτό , Μπρουμάρη, Σκοτεινό, Ομιχλώδη. Η γη γεμίζει φύλλα. Κυκλάμινα και  χρυσάνθεμα έχουν την τιμητική τους .Μήνας αφιερωμένος στο όργωμα και τη σπορά, λόγω των βροχών του και της πιο μεγάλης και σπουδαίας εργασίας των γεωργών. Αν και η προετοιμασία του σπόρου αρχίζει με τη γιορτή του Τιμίου Σταυρού στις 14 του Σεπτέμβρη, τον Οκτώβρη θεωρούμε «πατέρα» του κι ας φτάνει μέχρι και τα Χριστούγεννα που οριοθετείται το τέλος της. Σε μια χώρα με χιλιάδες παραδόσεις και έθιμα ήταν αδύνατον να μην δημιουργηθούν χίλιες δυο ακόμα δοξασίες , μαντέματα και μαγικά μηνύματα για να δυναμωθεί ο σπόρος που θα πέσει στη γη για το πιο σημαντικό πράγμα της επιβίωσης των οικογενειών .

Πως κατάφερναν όμως να έχουν την τύχη με το μέρος  τους τις παλιότερες εποχές ; Με δύο τρόπους....

Η συνέχεια στη Σελίδα Διάφορα Άρθρα 3.

 Οκτώβριος: όνομα, συνήθειες, παραδόσεις, λαϊκή σοφία

Ο Οκτώβριος ή Οκτώβρης είναι ο δεύτερος μήνας του φθινοπώρου και δέκατος όλου του χρόνου στο Ιουλιανό και το Γρηγοριανό ημερολόγιο. Είναι ένας από τους 7 μήνες που έχουν 31 μέρες (Ιανουάριος, Μάρτιος, Μάιος, Ιούλιος, Αύγουστος, Δεκέμβριος οι άλλοι).

Ο Οκτώβριος του νότιου ημισφαιρίου: Ο Οκτώβριος αντιστοιχεί στον Απρίλιο. Δηλαδή όταν στο βόρειο ημισφαίριο (όπου ανήκει και η Ελλάδα) είναι 1η Οκτωβρίου και φθινόπωρο, στο νότιο ημισφαίριο είναι σε αντιστοιχία 1η Απριλίου, δηλαδή άνοιξη. Και ασφαλώς όταν στο νότιο ημισφαίριο είναι Οκτώβριος, στην Ελλάδα είναι Απρίλιος. Μην λησμονήσετε να κάνετε το πείραμα με την υδρόγειο σφαίρα και τον φακό που φωτίζει διαφορετικές περιοχές της γης.

Από που πήρε το όνομά του: Η ονομασία του προέρχεται από το λατινικό October, -bris. Octo είναι το οκτώ και ottavo ο έβδομος. Αυτό το otto τροφοδότησε και όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες (otto στα ιταλικά, ocho στα ισπανικά, eight στα αγγλικά,  acht στα γερμανικά κ.ο.κ). Οι Ρωμαίοι τον ονόμαζαν και Sementilius (semen = σπόρος), από την σπορά, βασική ασχολία της εποχής.

Η συνέχεια του άρθρου στη Σελίδα Λαογραφική Παράδοση 2021...

"Τα Ξύλα" : Ο ύμνος της Λέσβου

 

                       

Σύλλογος Πολιχνιατών Αθήνας

Τα ξύλα είναι ο πιο γνωστός σκοπός της Λέσβου. Δεν υπάρχει άνθρωπος που να ακούσει τη μελωδία και να μην ξεσηκωθεί. Ένας λόγος παραπάνω για τους Λέσβιους να  συγκινούνται στο άκουσμά της. Η ιστορία λέει πως  πρωτοακούστηκε το 1878 στην Αγιάσο της Λέσβου, κατά τη διάρκεια κατασκευής του πρώτου ατμοκίνητου ελαιοτριβείου και συγκεκριμένα όταν το έργο βρισκόταν στην κατασκευή της στέγης.

Τότε, μια μεγάλη αλυσίδα ανθρώπων από το κοντινό δάσος μετέφερε ο ένας στα χέρια του άλλου τα ξύλα, μέχρι το χώρο κατασκευής του ελαιοτριβείου.  Για να γίνει η εργασία πιο ευχάριστη, αλλά και να συντονιστούν τα βήματά τους για να επιταχύνουν και να τελειώσει η δουλειά στην ώρα της, ο τότε Τούρκος διοικητής Οσμάν Πασά διέταξε τους ντόπιους να πιάσουν έναν ρυθμό. Ο ρυθμός ήταν ιδιαίτερα χαρούμενος και μερακλίδικος. Πρόκειται για έναν αργό συρτό που γυρίζει σε μπάλο. Βέβαια το σημερινό του άκουσμα δεν είναι ακριβή τήρηση του πρωτότυπου, μια και  οι ντόπιοι με τα χρόνια πρόσθεσαν τα δικά τους χαρακτηριστικά. Το ίδιο που έκαναν δηλαδή και με την ονομασία του. Παλαιότερα η μελωδία ήταν γνωστή με τα ονόματα "τσαμιά" ή "ταμπάνια" , μια και έτσι λέγονται στη Λέσβο τα χοντρά ξύλα που τοποθετούνται ως δοκάρια στη στέγη. Τελικά όμως η ονομασία που επικράτησε είναι "Τα ξύλα".

 Ο Διονυσόπουλος, στο “Λέσβος Αιολίς” γράφει επί λέξει για Τα ξύλα ή Κιούρτικο : Οργανικός σκοπός, σε τετράσημο ρυθμό, ιδιαίτερα αγαπητός στη Λέσβο τις τελευταίες δεκαετίες. Απαντάται ως τον Καύκασο και είναι γνωστός με το όνομα Çeçen kizi (= Τσετσένα κόρη), σύμφωνα με καταγραφή του σπουδαίου Τούρκου μουσικού Cemil Bey (1873 – 1916), ο οποίος χρησιμοποιούσε την παραδοσιακή μουσική της Μ. Ασίας ως πρώτη ύλη για τις συνθέσεις του. Παραλλαγή του ίδιου σκοπού βρίσκουμε και στην Πρέβεζα, στα πλαίσια του αστικού ρεπερτορίου της, με τον τίτλο “Πλεύρα” 

Παγγεραγωτικός Σύλλογος Μυτιλήνης Αθήνας

.

Σύμφωνα με τις μαρτυρίες του Χαρίλαου και του Σταύρου Ρόδανου, προπολεμικά στην Αγιάσο αυτόν τον σκοπό τον έλεγαν και “κιούρτικο”, δηλαδή κούρδικο (Κιούρτ = Κούρδος στα τούρκικα). Παιζόταν στο δρόμο ως εμβατήριο, λίγο πιο αργά από το μαρς, και σπανίως ως καθιστικό. Είχε “αέρα” ηρωικό και μεγαλοπρεπή και δεν χορευόταν. Στις αρχές του αιώνα παιζόταν μια φορά το χρόνο, όταν εόρταζε η τουρκική αστυνομία και οι Τούρκοι έβγαιναν και κερνούσαν. Σύμφωνα με τον Π. Παντελέλλη , ο οποίος έπαιζε τρομπόνι, στο Πλωμάρι ήταν γνωστός ως “κιούρτικο αλέμ χαβασί” και παιζόταν μόνο ως πατινάδα. Μερικοί τον ήξεραν και ως σκοπό του Οσμάν Πασά. Στην Κάπη, σύμφωνα με τον Μ. Κυριάκογλου, άμα έλεγες στους παλιούς μουσικούς να στο παίξουν συρτό, μπορεί να μάλωνες μαζί τους. Το έλεγαν “κιούρτικο” και είχε λίγο διαφορετικό χτύπημα στο ρυθμό”.

 

 Αξίζει δε να σημειωθεί πως ευρέως γνωστή η μελωδία έγινε από έναν μεγάλο της Μυτιληνιάς μουσικής παράδοσης, τον Μεσοτοπίτη Νίκο Καλαϊτζή , γνωστό και σαν «Μπινταγιάλα».

                                 

                                                                         Μπινταγιάλας

Πηγή: lesvosnet.gr, agiasos.gr

 

 Φθινοπωρινή ισημερία στην Αρχαία Ελληνική Παράδοση

Συμβαίνει  κάθε  χρόνο, αλλά ο ερχομός του φθινοπώρου δεν παύει να μας εκπλήσσει. Είναι  οι νέες μυρωδιές που ξεχύνονται στον αέρα; Είναι τα πρωτοβρόχια; Είναι η πτώση της θερμοκρασίας; Είναι  η αλλαγή του σκηνικού της φύσης;  Ό,τι και να είναι,  μάς φορτώνει με αλλαγές συναισθημάτων και σκέψεων. Σαν κάτι να περιμένουμε καινούργιο να μας φέρει.

Ο Ήλιος, αυτός ο παντεπόπτης, φταίει για όλα.Από τα πανάρχαια χρόνια οι άνθρωποι σε όλα τα πλάτη και μήκη της γης λάτρεψαν ως θεούς τα δύο ευκολοδιάκριτα ουράνια  σώματα, τον  Ήλιο και τη Σελήνη.

Στο πλαίσιο αυτής της λατρείας ο ρόλος της Σελήνης ήταν απλώς χθόνιος και ημερολογιακός. Ο φόβος και το δέος του ανθρώπου, όταν το σκοτάδι κατάπινε το φως εξαιτίας της  απουσίας του άστρου της ημέρας, έγινε η αιτία  Ήλιος να αποτελέσει την πρώτη θεότητα σε όλες τις αρχαίες θρησκείες. Ο θεός Ήλιος ταυτίστηκε με το υπέρτατο ον που αποτελεί τον χορηγό τού φωτός και της ζωής.  Κατά τη μυθολογία ο Ήλιος είναι γιος του Υπερίωνα και της Ευρυφάεσσας.  Αδέρφια του η  ροδοδάκτυλη  Ηώ κι η ωραιοπλέξουδη Σελήνη.

Η συνέχεια του άρθρου στη Σελίδα Διάφορα Άρθρα 3 ...