Αγία Παρασκευή: Η λαϊκή παράδοση θεωρεί ότι θεραπεύει τις οφθαλμικές νόσους

Αγία Παρασκευή: Η λαϊκή παράδοση θεωρεί ότι θεραπεύει τις οφθαλμικές νόσους

Η Παρασκευή έζησε το πρώτο ήμισυ του 2ου αιώνα στη Ρώμη. Οι γονείς της ονομάζονταν Αγάθων και Πολιτεία και ήταν χριστιανοί. Γεννήθηκε ημέρα Παρασκευή, απ’ όπου και το όνομά της, και ανατράφηκε χριστιανοπρεπώς.

Μετά το θάνατο τον γονέων της μοίρασε όλη την περιουσία της στους φτωχούς κι έγινε μοναχή. Συνελήφθη επί αυτοκράτορος Αντωνίνου Πίου (138-161), επειδή διέτρεχε τη Ρώμη και τα γύρω χωριά, κηρύττοντας το λόγο του Θεού. Βασανίστηκε άγρια για να αποκηρύξει την πίστη της και όταν το αρνήθηκε, αποκεφαλίστηκε.

Η λαϊκή παράδοση θεωρεί ότι η Αγία Παρασκευή θεραπεύει τις οφθαλμικές νόσους, γι’ αυτό έχει ανακηρυχθεί από τους οπτικούς ως προστάτιδα Αγία του επαγγελματικού τους κλάδου. Παλαιότερα πιστευόταν ότι αποτρέπει την πανώλη και τη χολέρα.

Απολυτίκιο

Την σπουδήν σου τη κλήσει κατάλληλον, εργασαμένη φερώνυμε, την ομώνυμόν σου πίστιν, εις κατοικίαν κεκλήρωσαι, Παρασκευή αθληφόρε· όθεν προχέεις ιάματα, και πρεσβεύεις υπέρ των ψυχών ημών.

Πηγή : neoskosmos. com

 

Χαψοπίλαφο (Πόντος)

 

 

 

Χαψία ή χαμψία στην ποντιακή διάλεκτο λέγεται ο γαύρος. Κι αυτό επειδή είναι τόσο μικρούλης που μπορεί κανείς να τον "κάνει μια χαψιά" (μια μπουκιά).

 

Η παραδοσιακή ποντιακή συνταγή αναφέρεται σε ένα είδος γαύρου που ενδημεί στον Εύξεινο Πόντο. Τα "χαψία" αποτελούσαν διαχρονικά αναπόσπαστο στοιχείο της ζωής και της επιβίωσης των κατοίκων των παραλιακών πόλεων και οικισμών του Πόντου. Ήταν δε τόσο μεγάλη η αφθονία τους, που το Φθινόπωρο, που ήταν η περίοδος του υπερπληθυσμού τους, μοιράζονταν δωρεάν στον κόσμο και όσα πάλι περίσσευαν, τα χρησιμοποιούσαν οι γεωργοί των παραθαλάσσιων οικισμών για λίπασμα στα χωράφια τους. Λέγεται μάλιστα ότι τα καπνά από τα χωράφια που είχαν προηγουμένως λιπανθεί με χαψία, έπαιρναν ένα χαρακτηριστικό κίτρινο χρώμα, σαν φλουριά και έπιαναν καλές τιμές στο εμπόριο.

 

 

 

ΥΛΙΚΑ

 

Υλικά για 2-3 άτομα

 

1 ½ κούπα ρύζι για πιλάφι ή πλιγούρι
1 κρεμμύδι ψιλοκομμένο
100 γρ. χαψία (γαύρος) αλμυρό
2 ντομάτες τριμμένες
2 σκελίδες σκόρδο, λίγος μαϊντανός
Ελαιόλαδο, βούτυρο
Αλάτι, πιπέρι

 

 

 

 

ΕΚΤΕΛΕΣΗ

 

Καθαρίζουμε τα χαψία από τα κόκκαλα, τα ξεπλένουμε και αφήνουμε να στραγγίσουν. Βράζουμε το ρύζι να γίνει σπυρωτό.

 

Σοτάρουμε το κρεμμύδι, προσθέτουμε το σκόρδο, τις ντομάτες, τον μαϊντανό, το πιπέρι και τα αφήνουμε να πάρουν μια βράση. Ρίχνουμε στη σάλτσα τα χαψία και τα αφήνουμε να μαγειρευτούν. Ρίχνουμε αλάτι αν χρειαστεί.

 

Σερβίρουμε σε πιατέλα το ρύζι, περιχύνουμε με λιωμένο βούτυρο κι από πάνω ρίχνουμε την σάλτσα με τα χαψία.

 

Πηγή: κ. Αναστασία Σιδηροπούλου, Συνταγές της Ποντιακής Κουζίνας,

http://www.nline.gr/884/

http://users.sch.gr/

 

 

 

 

 

 

 

Ο χορός στην τρίτη ηλικία. Ζωή χαρισάμενη.

 

 

Το γήρας λειτουργεί συχνά ως παράγοντας ανασταλτικός για πολλούς ανθρώπους. Οι ηλικιωμένοι βιώνουν έναν διαρκή κοινωνικό ρατσισμό που οδηγεί τους ίδιους στην απομόνωση και την στέρηση από αγαθά όπως η διασκέδαση, η ψυχαγωγία και η άσκηση.

Και όμως, τα άτομα στην τρίτη ηλικία έχουν τα ίδια δικαιώματα και τις ίδιες ανάγκες με τους άλλους ανθρώπους. Μία από τις πλέον κατάλληλες ασχολίες για τα άτομα αυτά είναι και ο χορός.

Λίγες μόνο ώρες χορού εβδομαδιαίως είναι αρκετές ώστε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας να διασφαλίσουν τη σωματική τους υγεία. Η ήπια αεροβική άσκηση μπορεί αποδεδειγμένα να συμβάλει στη μείωση του κινδύνου σωματικών και ψυχικών ασθενειών και ατυχημάτων, και γενικότερα στη δημιουργία ενός καλύτερου βιοτικού επιπέδου.

Ποιο συγκεκριμένα, μισή ώρα χορού περιλαμβάνει ποικίλες ασκήσεις που βελτιώνουν τη λειτουργία του καρδιαγγειακού συστήματος, δυναμώνουν την καρδιά και προλαμβάνουν ασθένειες όπως ο διαβήτης και η οστεοπόρωση. Παράλληλα, η άσκηση των μυών και των οστών βελτιώνουν την ευλυγισία και την ισορροπία του μαθητή, μειώνοντας τους τραυματισμούς από τραβήγματα και πτώσεις, ενώ με την εκμάθηση καινούριων βημάτων ενισχύεται η εγκεφαλική δραστηριότητα, μειώνοντας τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας ή αλτσχάϊμερ.

Σημαντικότερα όμως, από τα σωματικά οφέλη που προσφέρει ο χορός στους ηλικιωμένους είναι τα κοινωνικά. Η συχνή επαφή και η επικοινωνία με άλλους ανθρώπους ενισχύει την αίσθηση αυτοεκτίμησης των μαθητών, οι οποίοι νοιώθουν αποδεκτά μέλη της κοινωνίας, και όχι στο περιθώριό της.

Οι μαθητές διασκεδάζουν τόσο στο μάθημα όσο και στα πάρτι των σχολών, όπου συναναστρέφονται με άτομα κάθε ηλικίας με τα οποία μοιράζονται την ίδια αγάπη για τον χορό. Με αυτόν τον τρόπο αποκτούν μία διέξοδο από τη ρουτίνα της καθημερινότητας και πολλές ευκαιρίες απόδρασης από τη μοναξιά.

Ο χορός χαρίζει στους ανθρώπους στιγμές χαράς και αισιοδοξία για τη ζωή και δίνει στα άτομα της τρίτης ηλικίας τη δυνατότητα να αποδείξουν ότι αξίζουν και να διεκδικήσουν μια καλύτερη θέση στην κοινωνία. Στον χορό δεν υπάρχει όριο ηλικίας.

Για μαθήματα χορού οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απευθυνθούν στις σχολές χορού και σε ιδιώτες δασκάλους χορού, ενώ οικονομικά μαθήματα ελληνικών και ευρωπαϊκών χορών παραδίδονται και στα πνευματικά κέντρα και τα ΚΑΠΗ κάποιων δήμων.

 

 

Πηγή: pro-dance.gr

 

Η λαϊκή παράδοση της Αθήνας. Πώς οι δυνάμεις του Θησέα πέρασαν στον Άγιο Γεώργιο και, του Ποσειδώνα στον Άγιο Νικόλαο. Η “τσουλήθρα της γονιμότητας” και η τυφλή γυναίκα που ονομαζόταν “Πανώλη”

 

 

Από την τσουλήθρα της γονιμότητας στο Θησείο μέχρι την τυφλή γυναίκα με το όνομα Πανώλη, η λαϊκή παράδοση της Αθήνας αλλά και της Ελλάδας συνολικά βρίθει από δεισιδαιμονίες. Η σπηλιά των κακών αδελφάδων, ο λόφος που κατοικούσαν οι Νύμφες και το εκκλησάκι που θεράπευε άρρωστα παιδιά αποτελούν μερικά από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα.

 

Η μυθολογία των νεότερων Ελλήνων

 

Οι νεότερες παραδόσεις απαρτίζουν ένα ψηφιδωτό από κομμάτια της αρχαίας μυθολογίας με παραποιημένες μερικές λεπτομέρειες. Τα νεοελληνικά παραμύθια, οι παραδόσεις και τα συναξάρια αποτελούν τις πηγές της νεοελληνικής μυθολογίας.

 

Από μέσα τους, όμως, ξεπηδάει όλη η αρχαία δαιμονολογία, που περιορίστηκε στην αλλαγή των ονομάτων, μεταφέροντας μόνο τις ιδιότητες των αρχαίων θεών και ηρώων στους σύγχρονούς τους. Οι δυνάμεις του Θησέα πέρασαν στον Άγιο Γεώργιο, του Ποσειδώνα στον Άγιο Νικόλαο, του Ερμή στους Αγγέλους, του Πάνα στους Καλικάντζαρους.

 

Σημαντική θέση στη λαϊκή παράδοση κατέχει και η προσωποποίηση των στοιχείων της φύσης, τα “Στοιχειά”. Όπως και οι επίγειες θεότητες που ήταν κυρίαρχοι του μαγικού κόσμου και συνδέονταν με τον κύκλο της γέννησης, της ζωής και του θανάτου. Τα κακά πνεύματα, τα διαβολικά, που έφερναν τις αρρώστιες και κάθε κακό, κατοικούσαν στα σπήλαια και στα γερασμένα δέντρα αποτελούν επίσης αναπόσπαστο κομμάτι της παράδοσης. Ο λαός τα ξόρκιζε λέγοντας “απόξω, απόξω”, σαν να τα έδιωχνε να φύγουν έξω. Έτσι ονομάστηκαν ξωτικά.

 

Ο λόφος των Νυμφών

 

Το Αστεροσκοπείο στο λόφο των Νυμφών και η γύρω περιοχή, γύρω στα 1880

 

 

Ο απότομος λόφος των Νυμφών, κατάμεστος από φυσικές σπηλιές και αρχαία υπόσκαφα κτήρια, συγκέντρωνε όλους τους θρύλους του μυστικού κόσμου και τις κατοικίες των στοιχείων της λαϊκής παράδοσης.

 

Το 1835, ο λόφος, με βάση την επιγραφή του ιερού της κορυφής του, αποδόθηκε από τον αρχαιολόγο Κυριάκο Πιττάκη στις Νύμφες. Ωστόσο, οι δεισιδαιμονίες και οι αντιλήψεις που ήθελαν τις Καλοκυράδες και τα ξωτικά να κατοικούν εκεί, κρατούσαν από την εποχή του Μεσαίωνα. Ο κ. Πιττάκης εξηγεί ότι “η συνήθεια πιστεύει μέχρι τούδε ότι εις τα δάση κατοικούσιν αι καλαί Κυράδες (Ευμενίδες) και λέγει διά τα μεγάλα δένδρα, διά τα δάση, είναι δειλά ήτοι διά αυτά πρέπει τις να φέρη σεβασμόν ως κατοικίας των Νυμφών. Και όταν το μεσημέρι περώσιν από εκεί δεν βλέπουσιν ατενώς ταύτα. Όταν δε ανεμοστρόβυλος διέρχεται και μάλιστα πλησίον του λόφου των Νυμφών, εν τη πόλη ταύτη, τότε κύπτουσαι χαμαί την κεφαλήν αυτών αι γραιαί λέγουσιν, εύφημω στόματι και μικρά τη φωνή, μέλι και γάλα στον δρόμο σας”. Από εκεί πιστεύεται ότι προέκυψε η φράση “να σε πάρει ο άνεμος”.

 

Η σπηλιά των κακών αδελφάδων

 

Σύμφωνα με την παράδοση, η σπηλιά στα δυτικά του λόφου των Νυμφών (Αστεροσκοπείο), στο Βάραθρο, ήταν στοιχειωμένη και μάλιστα με φοβερά στοιχειά, τις τρεις κακές αδελφάδες, την Πανώλη, τη Χολέρα και την Ευλογιά, που σκόρπιζαν τον θάνατο. To “θανατικό”, όπως το αποκαλούσαν, ερχόταν από τη μεριά της θάλασσας, όπως ο λιμός που ξέσπασε στην Αθήνα τον δεύτερο χρόνο του Πελοποννησιακού Πολέμου και οι δεκάδες επιδημίες πανώλης και χολέρας.

 

Η πανώλη στη λαϊκή παράδοση

 

Οι Έλληνες προσωποποίησαν την τρομερή πανώλη με διάφορους τρόπους. Άλλοι την παρομοίαζαν ως τυφλή γυναίκα που διατρέχει τις πόλεις και προξενεί τον όλεθρο σε όποιον την αγγίζει. Μάλιστα πίστευαν ότι επειδή βαδίζει ψηλαφητά από τοίχο σε τοίχο δεν μπορεί να προσεγγίσει καθόλου αυτούς που κρύβονται στα σπίτια τους. Η λαϊκή δοξασία υπονοεί τα θετικά μας άτυπης καραντίνας ίσως;

 

Μια άλλη εκδοχή της παράδοσης και περισσότερο διαδεδομένη, συνέδεε την πανώλη με τις παραδόσεις των Μοιρών. Έτσι, η πανώλη δεν είναι ένα πρόσωπο, αλλά μια τριάδα φοβερών γυναικών, που κατεβαίνουν όλες μαζί στις πόλεις, για να τις ερημώσουν από κατοίκους.

 

Από αυτές η μία κρατάει χάρτινο κατάλογο, η άλλη είναι οπλισμένη με κοφτερά ψαλίδια και η τρίτη με μία σκούπα. Μπαίνουν, λοιπόν, μέσα στα σπίτια όπου βρίσκονται τα θύματά τους και η πρώτη γράφει στο βιβλίο της τα ονόματα των θυμάτων της, η δεύτερη τα πληγώνει με τα ψαλίδια και η τρίτη τα σκουπίζει.

 

Το εκκλησάκι που θεράπευε παιδιά

 

Την βυζαντινή περίοδο, στους βράχους του λόφου των Νυμφών ιδρύθηκε το εκκλησάκι της Αγίας Μαρίνας, με την ανάλογη διαμόρφωση μιας κλασσικής δεξαμενής. Στην Αγία Μαρίνα αποδίδονται πολλές θεραπευτικές ιδιότητες, ιδιαίτερα για την προστασία νηπίων και παιδιών.

 

Συγκεκριμένα, θεωρούταν ότι η Αγία Μαρίνα μετέφερε τις ιδιότητες και τις ενέργειες των κουροτρόφων Νυμφών και του Δία. Οι γονείς έφερναν στην εκκλησία τα άρρωστα παιδιά τους και μετά τη Λειτουργία τους έβγαζαν τα παλιά ρούχα και τα έντυναν με νέα σε μια μαγική κίνηση για να αποδιώξουν το κακό από πάνω τους.

 

Ένα ακόμη έθιμο που ήταν πολύ δημοφιλές στις Αθηναίες των αρχών του 19ου αιώνα αφορούσε στην πίστη στις μαγικές, γονιμοποιές δυνάμεις της μυστηριώδους Τσουλήθρας, Κυλίστρας ή Ξουλιάστρας, στα νοτιοανατολικά του λόφου της Αγίας Μαρίνας. Στην Τσουλήθρα, στον ολισθηρό βράχο δηλαδή, απέδιδαν ιδιότητες ευτοκίας που κατείχαν οι Νύμφες. Έτσι, οι στείρες γυναίκες ανέβαιναν στον λόφο και γλιστρούσαν από τον απότομο βράχο, προκειμένου να τεκνοποιήσουν.

 

Αντλήθηκαν πληροφορίες από: Μικρός Ρωμηός- Εφημερίδα για την Αθήνα ...

Διαβάστε όλο το άρθρο: http://www.mixanitouxronou.gr/i-laiki-paradosi-tis-athinas-pos-oi-dynameis-toy-thisea-perasan-ston-agio-georgio-kai-toy-poseidona-ston-agio-nikolao/