Στίχοι τραγουδιών 3

Ένα μουνί πενεύτηκε     

 

Στίχοι:  Παραδοσιακό

Μουσική:  Παραδοσιακό

Περιοχή:  Θεσσαλία                      

 

Ένα μουνί παινεύτηκε

σ’ ανατολή και δύση

πως δεν ευρέθη πούτσαρος

να πάει να το γαμήσει

 

Κι ο πούτσος μου που τ’ άκουσε

πολύ του κακοφάνη

βάζει στ’ αρχίδια του φτερά

και τρέχει και το φτάνει

 

Βρε συ, βρε συ παλιόμουνο

τι έχεις και παινιέσαι;

στον κόσμο που γεννήθηκες

πρέπει για να γαμιέσαι

 

 

 

Θειά μου Νικολάκαινα - 1994                    

              

Στίχοι:  Παραδοσιακό

Μουσική:  Παραδοσιακό

Περιοχή:  Αττική & γύρω νησιά  

 

Θειά μου Νικολάκαινα, συ δεν το’ πραξες καλά

τέτοια κόρη που’ χεις σκύλα,

και την έστειλες για ξύλα.

 

Το κοπέλι στο καρτέρι

την επιάνει από το χέρι

τράβα γω και τράβα εκείνη,

δίνει ο Θεός και πέφτ’ εκείνη,

πάνω εγώ από κάτω εκείνη.

 

Τη φιλώ στο κούτελο

"Α στο διάολο, κούτσουρο"

τη φιλώ και στο λαιμό

"Α στο διάολο από δω"

 

"Κόρη μ’ πόσο σ’ αγαπώ,

που `χεις το λαιμό χυτό,

που `χεις τα μαλλιά μετάξι,

και πλεγμένα με την τάξη"

 

Τη χαϊδεύω, τη φιλώ

"Μα γω τέτοια τ’ αγαπώ"

Και μου λέει:

"Παρακάτω, από το λαιμό πιο κάτω"

 

Και της πιάνω τα βυζά, μου λέει:

"Μου’ ρθ αραθυμιά"

Και μου λέει:

"παρακάτω, από τα βυζά πιο κάτω"

 

Την πιάνω από τον αφαλό

"Παρακάτω βρε τρελό"

και την πιάνω από το γόνα

"Ατζαμής μου λεει εισ’ ακόμα"

 

Πιάνω της τα γόνατα

"Κάνεις και καμώματα"

και της τα σηκώνω απάνω,

τη ρωτάω τι να κάνω

 

και μου λέει:

"Παραπάνω, απ’ τα γόνατα πιο πάνω"

και την πιάνω απ’ το μερί

"Να, κοντεύει να το βρει"

και μου λέει:

"Παραπάνω, από το μερί πιο πάνω"

 

Ανάμεσ’ από το μερί,

βλέπω τούρκικο τζαμί,

μπαίνει ο χότζας μες στη μέση

με το κόκκινό του φέσι,

μια κοιλιά χτυπάει την άλλη,

γίνεται χαρά μεγάλη.

 

 

Σαράντα μνιά με κύκλουσαν      

              

Στίχοι:  Παραδοσιακό

Μουσική:  Παραδοσιακό

Περιοχή:  Μακεδονία                    

 

Σαράντα μνιά μπρε μπρε μπρε

σαράντα μνιά με κύκλουσαν.

Σαράντα μνιά με κύκλουσαν

τον πούτσο να μη φάνε.

 

Κι ο πούτσος μου μπρε μπρε μπρε

κι ο πούτσος μου καμαρωτός.

Κι ο πούτσος μου καμαρωτός

τ’ αρχίδια μου ρωτάει.

 

Τι λέητ’ ησείς μπρε μπρε μπρε

τι λέητ’ ησείς αρχίδια μου;

Τι λέητ’ ησείς αρχίδια μου,

μπουρώ να τα γαμήσώ;

 

Να τα γαμή’ μπρε μπρε μπρε

να τα γαμήσεις πούτσκαρη.

Να τα γαμήσεις πούτσκαρη

κι ημείς θα ση βοηθούμε.

 

Μόνου ν’ αφή’ μπρε μπρε μπρε

μόνου ν’ αφήσεις κι για μας.

Μόνου ν’ αφήσεις κι για μας

να μπούμε λίγου μέσα.

 

 

 

Το μουνί το λένε Γιώτα  

              

Στίχοι:  Παραδοσιακό

Μουσική:  Παραδοσιακό

Περιοχή:  Θεσσαλία

                             

 

Το μουνί το λένε Γιώτα

και τον πούτσο Παναγιώτα.

Και τον πούτσο Παναγιώτα

κι όποιον θέλεις σύρε ρώτα.

 

Κι όποιον θέλεις σύρε ρώτα,

το κεφάλι μπαίνει πρώτα.

Το κεφάλι μπαίνει πρώτα

και τ’ αρχίδια κλείν’ την πόρτα.

 

 

 

Να `μουν νύχτα στο γιαλό           

              

Στίχοι:  Παραδοσιακό

Μουσική:  Παραδοσιακό

Περιοχή:  Ρούμελη         

 

Να μουν νύ μωρ έ να μουν νύ να μουν νύχτα στο γιαλό

να ανά ψω λύ μωρέ να ανά ψω λύ, να ανάψω λύχνο για να δω,

θεια μου Νι μωρέ θεια μου Νι, θεια μου Νικολάκαινα,

θεια μου Νικολάκαινα να μην πας για λάχανα.

 

Πού τσα να μωρέ πού τσα να, πού τς ανάβουν τσι φωτιές

πού τς ανάβουν τσι φωτιές και πηδάνε οι μικρές;

Στου αρχι δια μωρέ στου αρχι δια, στου αρχιδιάκου την αυλή,

στου αρχιδιάκου την αυλή μαζευτήκανε πολλοί.

 

Γάμος ε μωρέ γάμος ε γάμος εγινότανε,

γάμος εγινότανε κάποιος παντρευόντανε.

 

Κι όλοι χυ μωρέ κι όλοι χυ , όλοι χύναν το κρασί

κι όλοι χύναν το κρασί, στου αρχιδιάκου την αυλή…

 

Από τον αντίστοιχο δίσκο της Δόμνα Σαμίου

Πηγή : stixoi.info

Έναν καιρό επήγαινα

 

(Ήχος πλάγιος του Δευτέρου,Ρυθμός 4/4)

 

Τραγούδι της ανατολικής Θράκης και συγκεκριμένα της Προποντίδας. Έχει εξαίρετες μελωδικές γραμμές κι από στιχουργική άποψη, απαντά υπό μορφή διστίχων σε διάφορες περιοχές με παραλλαγές από περιοχή σε περιοχή. Χορεύεται σε συρτό πολίτικο κι είναι τραγούδι της αγάπης και της διασκέδασης.

 

Έναν καιρό επήγαινα

στα Θαραπιά (ή Θεραπειά) πετώντας

τώρα με κόψαν τα φτερά

και πάω περπατώντας

 

Έναν καιρό ήμουν άγγελος

τώρα αγγελίζουν άλλοι.

Στη βρύση που' πινα νερό

τώρα το πίνουν άλλοι.

 

Κάλλιο να με φαρμάκωνες

παρά που με παιδεύεις.

Στα χέρια σου είν' τα γιατρικά

κι αν θέλεις με γιατρεύεις

 

https://www.youtube.com/watch?v=W2xpal2nyZk

 

Πηγή: Florinamak, Youtube

ΠΑΠΑΛΑΜΠΡΑΙΝΑ ΚΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ

Ο παπα-Λάμπρος Ζέρβας ήταν ο εφημέριος του χωριού Ρωμύρι της Πυλίας από το 1840 έως το 1880. Η γυναίκα του παπά ήταν από του Ρώμεσι (Αμπελώνα) Ηλείας και την είχε γνωρίσει στην εμποροζωοπανήγυρη στις Καρούτες, που γίνεται κάθε χρόνο στις 14 Σεπτεμβρίου (πληροφορία του Γιάννη Ταβουλαρέα από το Ρωμύρι Πυλίας).

Ένας από τους συγχωριανούς του, ο Σταύρος Φιτσιάλος, το 1860 έφερε κρυφά ληστές από την Αρκαδία για να τον ληστέψουν. Η συμμορία κρύφτηκε μέσα στο δάσος, που βρισκόταν στα ανατολικά του χωριού, ενώ δύο από αυτούς πήγαν στο σπίτι του παπά με την πρόθεση ν’ αγοράσουν τάχα ένα βόδι που πουλούσε. Νύχτωσε όμως και ο παπάς προθυμοποιήθηκε να τους φιλοξενήσει.

Τη νύχτα, ένας από αυτούς βγήκε και ειδοποίησε τους υπόλοιπους, που παραμόνευαν, μπήκαν μέσα, έπιασαν όλη την οικογένεια και άρχισαν να ψάχνουν για λεφτά. Κάποια στιγμή όμως η κόρη του παπά, η Παναγιώτα, ξέφυγε από την επιτήρηση των ληστών, κατέβηκε από μια καταπακτή στο κατώγι και άρχισε να καλεί σε βοήθεια τα ξαδέλφια της, Γιώργη και Κώστα Ζέρβα.

Το χωριό ξεσηκώθηκε και οι κάτοικοι άρχισαν να πυροβολούν προς όλες τις κατευθύνσεις. Έτσι οι ληστές αναγκάστηκαν να φύγουν άπρακτοι. Ένας από αυτούς σκοτώθηκε και τον έθαψαν οι ίδιοι στην τοποθεσία «Χίλια Χωριά», ενώ ένας άλλος τραυματίστηκε.

Το παιδί του, που πήγαινε σχολείο στην Πύλο, ο Νικολάκης, μετά το περιστατικό πήγε και έμεινε στην Αθήνα, στο σπίτι του δημάρχου Μπενάκη. Σπούδασε εκεί και ζήτησε να γίνει αστυνομικός διοικητής της επαρχίας Πυλίας. Ο Φιτσάλος, παρακινημένος από έναν Μανιάτη, αποφάσισε να πάει στον Νικολάκη Παπαλάμπρο, να του ζητήσει συγνώμη και να του φιλήσει τα πόδια. «Φύγε βρωμόσκυλο, πήγες να μας ξεκληρίσεις και τώρα ζητάς συγνώμη;», του απάντησε εκείνος. Όταν αργότερα ο γιος του Φιτσάλου απέκτησε παιδί, κάλεσε τον Νικολάκη να γίνει νονός του και έτσι έσβησε η βεντέτα.

Σήμερα οι τελευταίοι στίχοι έχουν αλλάξει («μια λυγερή παντρεύεται και παίρνει έναν λεβέντη, Παπαλάμπραινα καημένη...») και το λεβέντικο αυτό τσάμικο έχει μετατραπεί σε τραγούδι του γάμου. Ο σκοπός του τραγουδιού είναι τσάμικος και όχι καλαματιανός, μιας και το περιστατικό συνέβη στην Πελοπόννησο, κάτι που μάλλον θα πρέπει να αναζητηθεί στην ηπειρώτικη καταγωγή του παπά και της οικογένειας του.

Η ιστορία του Περικλή Παπαλάμπρου

Ιδιαίτερη αναφορά θα πρέπει να γίνει και στην ιστορία του Περικλή Παπαλάμπρου, του τρισέγγονου της «παπα-Λάμπραινας», ο οποίος πέθανε πριν από δύο χρόνια, σε ηλικία άνω των 100 ετών.

Μικρός ακόμη έφυγε από το Ρωμύρι με τους γονείς του και πήγε στο Πεταλίδι. Εκεί παντρεύτηκε, έστησε το δικό του μαγαζί, αλλά έχασε γρήγορα τη γυναίκα του. Ξαναπαντρεύτηκε, πήγε και δούλεψε στην Αμερική, μετά στην Αθήνα και τις τελευταίες δεκαετίες ζούσε στην Καλαμάτα. Το θέμα που τον ενδιάφερε περισσότερο ήταν το χωριό του.

Παρά την ηλικία του, υπήρξε μπροστάρης στις προσπάθειες που γίνονταν για να αποκτήσει αυτός ο παραδοσιακός οικισμός υποδομές και να επιστρέψουν οι κάτοικοι.

Σε εκείνον οφειλόταν σε μεγάλο βαθμό το έργο ηλεκτροφωτισμού που έγινε, οι δρόμοι που κατασκευάστηκαν και άλλα.

Ο γιος του Περικλή Παπαλάμπρου είναι ο γνωστός γιατρός παθολόγος Ιωάννης Παπαλάμπρος.

Αυτή τη ληστρική απόπειρα ιστορεί το τραγούδι, που είναι από τα πιο γνωστά και χορεύεται σε όλη την Πελοπόννησο, αλλά και στην υπόλοιπη Ελλάδα.

Η ΠΑΠΑΛΑΜΠΡΑΙΝΑ

(ΣΤΟΥ ΠΑΠΑΛΑΜΠΡΟΥ ΤΗΝ ΑΥΛΗ)

Στου Παπαλά-, Παπαλάμπαινα,

στου Παπαλάμπρου την αυλή,

στου Παπαλάμπρου την αυλή,

είναι μάζεψη πολλή.

- «Καν’ ο παπάς, Παπαλάμπραινα,

καν’ ο παπάς είν’ άρρωστος,

καν’ η παπαδιά πεθαίνει; (1)

- Ούτ’ ο παπάς, Παπαλάμπραινα,

ούτ’ ο παπάς είν’ άρρωστος,

ούτ’ η παπαδιά πεθαίνει (1).

Οι κλέφτες τούς, Παπαλάμπραινα,

οι κλέφτες τους εγδύσανε,

οι κλέφτες τους εγδύσανε

και τα λεφτά ζητήσανε.

Μια λυγερή, Παπαλάμπραινα,

μια λυγερή εφώναξε,

μια λυγερή εφώναξε,

τους κλέφτες τους ετρόμαξε:

- Τρέξε, Γιωργά-, Παπαλάμπραινα,

τρέξε, Γιωργάκη ξάδερφε,

τρέξε, Γιωργάκη ξάδερφε,

οι κλέφτες μας εκάψανε.

(1) Παπαλάμπραινα καημένη

Πηγή : Δημήτρη Χρ. Χαλατσά, «Ληστρικά τραγούδια»

Στου Παπαλάμπρου, Παπαλάμπραινα, στου Παπαλάμπρου την αυλή,

(1), πολλοί είναι μαζεμένοι.

Μην ο παπάς, Παπαλάμπραινα, μην ο παπάς είναι άρρωστος,

μην ο παπάς πεθαίνει; (1).

Μια λυγερή, Παπαλάμπραινα, μια λυγερή παντρεύεται,

(1), της παπαδιάς κοπέλι.

(1) Παπαλάμπραινα καημένη

Πηγή : Νίκου Α. Τσούρα, «Τα δημοτικά τραγούδια της Ηλείας»

https://www.youtube.com/watch?v=7FGmDGMdoMc

«Ν' ήλιε μου κι αντινήλιε μου» (Σύμη)

 

Παραδοσιακό νησιώτικο τραγούδι από τα Δωδεκάνησα και συγκεκριμένα από την ακριτική Σύμη. Πρόκειται για τραγούδι της ξενιτιάς και ταυτόχρονα "παράπονο" προς την προσωποποιημένη θάλασσα. Η μελωδία του τραγουδιού είναι ιδιαιτέρως διαδεδομένη σε πολλά νησιά της Δωδεκανήσου, πάνω στην οποία "ταίριαζαν" ολόκληρα τραγούδια, ξεχωριστά για το κάθε νησί ή και αυτοσχεδιαστικά δίστιχα. Η μελωδία είναι πιο γνωστή ως "Βάρκα μου Μπογιατισμένη" με καταγωγή από την Πάτμο ή και με άλλους τίτλους όπως π.χ. "Τι να τα πω τα μάτια μου" από το νησί της Καλύμνου.

 

Τραγούδι: Κώστας Κοντός

Δίσκος: "Έλληνες Ακρίτες - Πάτμος, Κάλυμνος, Λέρος, Κως, Αστυπάλαια"

 

Οι στίχοι:

Ν' ήλιε μου κι αντι-ν-ήλιε μου και κοσμογυριστή μου

μην είδες την αγάπη μου, το φως τον ιμματιώ μου;

Θάλασσα για σε, θάλασσα για σένα τζούμε(ν)

όσο και να τυραννιούμαι.

 

Η ξενιτιά είναι καμός, η ξενιτιά είναι λάβρα

η ξενιτιά μου τα 'καμε τα σωθηκά μου μαύρα.

Έλα να 'σαι να, έλα να 'σαι να μένα 'σαι

να σου στρώνω να κοιμάσαι.

 

Ξενιτεμένο μου πουλί, πότε να σε λιμένω

να 'χω τ' αγκάλια μου ανοιχτά, και το σουφρά στρωμένο

Δωσ' μου τα φιλιά, δωσ' μου τα φιλιά σου δώσ' μου

αγαπούλα μου και φως μου.

 

https://www.youtube.com/watch?v=xF6f1HH6M3Y

 

Πηγή: Greek folk music - YouTube