Το Θέατρο στη Λέσβο

 

                                      

 

Η Λέσβος είναι κοιτίδα πολιτισμού, οπότε δε θα μπορούσε να μην έχει ιστορία και στο θέατρο, σε μια από τις τέχνες, που διδάσκει , σε όποιον μπορεί να την αντιληφθεί, την ευγένεια, το κάλλος, το ήθος και που συνδέεται  με τη λαμπρότητα και την ανάπτυξη της ευαισθησίας και της δημιουργικής φαντασίας…όπως έλεγε και ο Κάρολος Κουν «κάνουμε Θέατρο για να πλουτίσουμε τους εαυτούς μας κι όλοι μαζί να βοηθήσουμε να φτιαχτεί ένας πλατύς, ψυχικά πλούσιος και ακέραιος πολιτισμός στον τόπο μας».

 Δε θα μπορούσε λοιπόν η Λέσβος να μην έχει και σ’ αυτόν τον τομέα παρουσία και παράδοση. Αρχής γενομένης από την Ελληνιστική και Ρωμαϊκή εποχή- τότε που άρχισε η τέχνη αυτή στο νησί- τότε λοιπόν χρονολογείται το αρχαίο θέατρο της Μυτιλήνης, ένα από τα μεγαλύτερα της αρχαιότητας, χωρητικότητας 18.000-20.000 θεατών το οποίο αποτέλεσε πρότυπο για την κατασκευή του αρχαίου θεάτρου της Ρώμης.

Πολλούς αιώνες μετά και μεταφερόμαστε συγκεκριμένα στον προπερασμένο αιώνα , σημαντική είναι η παρουσία του ερασιτεχνικού θεάτρου, με τις πρώτες θεατρικές  παραστάσεις να παρουσιάζονται στην Αγιάσο. Η πρώτη παράσταση με το έργο του Δημητρίου Βυζαντίου «Βαβυλωνία» δόθηκε το 1879 από το σωματείο «Φιλόπτωχος Αδελφότης Αγιάσου», και μάλιστα η παράσταση ανέβηκε  για την αντιμετώπιση των αναγκών των πυροπαθών κατοίκων που επλήγησαν από τη μεγάλη πυρκαγιά  της 15^ης Αυγούστου 1877.

 Έκτοτε ακολούθησαν κι άλλες από το Αναγνωστήριο Αγιάσου με συνέπεια το ερασιτεχνικό θέατρο να γίνει παράδοση. Τα  θέματα που πραγματεύονταν προέρχονταν από το τι επικρατούσε την κάθε εποχή, παρουσίαζαν λοιπόν μεταξύ άλλων ειδυλλιακά δράματα, τραγωδίες εθνικού περιεχομένου και μονόπρακτες κωμωδίες.  Παίχτηκαν επίσης έργα φουστανέλας του Περεσιάδη, Βότσαρη και άλλων. Μετά την απελευθέρωση του νησιού οι παραστάσεις συνεχίστηκαν. Το 1952, όπου επανιδρύθηκε το Αναγνωστήριο έγιναν πολλές προσπάθειες για θεατρικό εξοπλισμό , ενώ αντικαταστάθηκε και το βεστιάριο

 Παρουσιάστηκαν επίσης με επιτυχία αρκετά ελληνικά και ξένα έργα. Οι Αγιασώτες , αλλά και τα υπόλοιπα χωριά ,από νωρίς αισθάνθηκαν την ανάγκη να γράψουν θεατρικά έργα στο ντόπιο γλωσσικό τους ιδίωμα, με ηθογραφικό κυρίως περιεχόμενο. Οι ερασιτέχνες του Αναγνωστηρίου παρουσίασαν με εξαιρετική επιτυχία και οκτώ οπερέτες (κυρίως του Νικ. Χατζηαποστόλου) στο διάστημα 1958-1974. Όπως είναι γνωστό, η οπερέτα, το μικρό αυτό κωμικό μελόδραμα, παρουσιάζει αρκετές δυσκολίες, γιατί εκτός από την πρόζα, υπάρχει η μουσική, ο χορός και το τραγούδι, που απαιτούν συντονισμό. Το Αναγνωστήριο ανέβασε και λεσβιακές επιθεωρήσεις που γράφτηκαν στο αγιασώτικο γλωσσικό ιδίωμα. Ακολούθησαν κι άλλοι θίασοι στο νησί , αλλά και στην Αθήνα από διάφορους  πολιτιστικούς  Συλλόγους που έπαιξαν έργα σε ντοπιολαλιά, αλλά και έργα Ελλήνων και  Ξένων Συγγραφέων. Σημαντικό έργο έχει επιδείξει η Θεατρική Ομάδα του Συλλόγου Πολιχνιατών Αθήνας , η οποία μετρά 18 χρόνια παρουσίας στα θεατρικά δρώμενα . Ξεκίνησε με θεατρικά έργα στη ντοπιολαλιά αλλά πλέον ανεβάζει, εδώ και χρόνια, έργα Ελλήνων και ξένων συγγραφέων. Έχει επίσης έντονη φιλανθρωπική δράση. Επίσης, ο Παγγεραγωτικός Σύλλογος Αθήνας τα τελευταία δύο χρόνια έχει ανεβάσει δύο θεατρικές παραστάσεις σε ντοπιολαλιά, αναβιώνοντας έθιμα της Λέσβου.

Αξίζει να αναφέρουμε ότι το 1917 ιδρύθηκε ο πρώτος «Φιλοτεχνικός Όμιλος» από μια ομάδα πνευματικών ανθρώπων, με διευθυντή το Γ. Σημηριώτη με τέσσερα τμήματα:
φιλολογικό, λαογραφικό, μουσικό και θεατρικό, όπου ανέβασαν πολλές παραστάσεις με μεγάλη επιτυχία. O Όμιλος βοήθησε να κατανοήσουν και να αγαπήσουν οι Μυτιληνιοί το θέατρο και δημιουργήθηκε έτσι θεατρόφιλο κοινό στο νησί . Σήμερα, ο Πολιχνίτος, το Πλωμάρι, ο Μόλυβος, και η Καλλονή έχουν δικό τους θέατρο.

Πηγή :www.agiasos.gr

 

Ο Ήλιος και το δημοτικό τραγούδι

Ήλιε μ’ που βγαίνεις το πρωί

και το ντουνιά ζεσταίνεις

μένα γιατί μ' αρνήθηκες;

σαν το δεντρί μαραίνομαι,

σαν φύλλο κιτρινίζω χωρίς

εσένα ήλιε μου

μια χαραυγή αχ μαύρη χαραυγή

στο σκότος θα πεθάνω

και συ θα παίζεις θα γελάς

Ακούστε το τραγούδι:

https://www.youtube.com/watch?v=T7Y8ls4-qKY

Ο Ήλιος, η βασικότερη πηγή ενέργειας, αποτελεί παράλληλα και βασική πηγή έμπνευσης και στιχουργίας.

                Η συνέχεια του άρθρου στη Σελίδα Λαογραφική Παράδοση 2021...

Το αμπέλι και το κρασί στην τοπική μας ιστορία και τις λαϊκές μας παραδόσεις

Ο Σεπτέμβρης σηματοδοτεί την έλευση του Φθινοπώρου. Η μέρα αρχίζει σιγά-σιγά να μικραίνει και η φύση παίρνει όψη μελαγχολική. Είναι ο μήνας τού τρυγητού και μια  ακόρεστη επιθυμία με κυριεύει να υμνήσω το αμπέλι και το κρασί. Δεν ξέρω αν φταίνε οι αναμνήσεις της παιδικής  ηλικίας ή ο ενθουσιασμός του αμπελοκαλλιεργητή. Σημασία έχει πως αυτή  η  εποχή πάντα με κατακτούσε  ολοκληρωτικά.

Νιώθω να πλανιέμαι αφημένος σε τόπους μυστηριώδεις και μαγευτικούς. Σε κόσμο φτιαγμένο  από τελετουργίες διονυσιακές. Θυμάμαι τους τρυγητές να τραγουδούν στ’ αμπέλια του Σεπτέμβρη. Τα γαϊδουράκια φορτωμένα με κοφίνια, γιομάτα από σταφύλια. Τον εαυτό μου να κρατάει ένα λουρί  και να τα συνοδεύει από το αμπέλι μέχρι το σπίτι. Ήταν ένα δρομολόγιο φτιαγμένο από εικόνες μεθυστικές. Στο  πατητήρι πατούσαμε τα σταφύλια ξυπόλυτοι. Έτρεχε αδιάκοπα ο κεχριμπαρένιος μούστος κάτω από τα πόδια μας. Κουβάδες πήγαιναν κι έρχονταν για να γεμίσουν τα βαρέλια με το  γλυκύτατο νέκταρ.  Κι όταν ξεκινούσε η ζύμωση για να μετατραπεί ο μούστος σε θεϊκό κρασί, μια αποπνικτική μυρωδιά απλωνόταν σε όλη τη γειτονιά. 

Η συνέχεια του άρθρου στη Σελίδα Λαογραφική Παράδοση 2021...