...Ο Νόστος Γαλατσίου Λαογραφικός & Χορευτικός Όμιλος σας εύχεται Καλή Σαρακοστή

Παρασκευή 5 Μαΐου 2023

 

 

Γιατί τσουγκρίζουμε τα ποτήρια μας;

 

Στην υγειά σας! Cheers! Kanpai! À votre santé! Proost! Cin Cin!

 



 

Σε όλο τον κόσμο, οι άνθρωποι υψώνουν τα ποτήρια τους σε πρόποση και εύχονται υγεία ο ένας στον άλλο τσουγκρίζοντάς τα, πριν πιουν την πρώτη γουλιά από το ποτό τους.  Από πού όμως προέρχεται αυτή η συνήθεια;

 

Υπάρχουν διάφορες εκδοχές σχετικά με την προέλευση αυτής της παράδοσης, χωρίς να είναι κάποια απολύτως αποδεκτή από όλους. Αλλά αυτό δεν έχει και τόση σημασία καθώς η κάθε ιστορία από αυτές, γεγονός ή μυθοπλασία, είναι σίγουρα ένα ενδιαφέρον θέμα συζήτησης σε μια παρέα που μοιράζεται ένα ποτό.

 

Η πιο διαδεδομένη θεωρία, υποστηρίζει ότι το τσούγκρισμα ξεκίνησε κατά τη διάρκεια της χριστιανικής εποχής. Η αρχική πρόθεση, ήταν να εκδιώξουν το διάβολο. Θεωρούσαν τότε ότι απομακρύνονταν όταν άκουγε κουδούνια. Επίσης ήθελαν και να ξορκίσουν τους δαίμονες. Για τον ίδιο λόγο ορισμένοι λαοί χτυπούσαν κουδούνια πριν πιουν.

 

Ορισμένες θεωρίες επικεντρώνονται στο χαρακτηριστικό ήχο που κάνουν τα ποτήρια όταν τα τσουγκρίζουμε. Κάποιοι αναφέρουν ότι είναι ένα κατάλοιπο μεσαιωνικής δεισιδαιμονίας. Στον Μεσαίωνα, πολλά φυσικά φαινόμενα, για τα οποία έχουμε τώρα επιστημονικές εξηγήσεις, αποδόθηκαν σε μαγικά και υπερφυσικά όντα όπως οι άγγελοι, οι δαίμονες, οι νεράιδες και τα ξωτικά. Για να κρατήσουν τα κακά πνεύματα μακριά, οι άνθρωποι την εποχή εκείνη τσούγκριζαν τα ποτήρια τους για να τα τρομάξουν με τον ήχο που δημιουργούταν.

 

Μια διαφορετική προσέγγιση είναι ότι όλα άρχισαν στις αυλές των ευγενών της Ευρώπης κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα. Εκείνη την εποχή, η δηλητηρίαση δεν ήταν ασυνήθιστη και όσοι ανήκαν στην ελίτ έπρεπε να είναι προσεκτικοί.  Για να αποδείξουν ότι το ποτό που πρόσφεραν ήταν ασφαλές, οι οικοδεσπότες θα έριχναν λίγο από αυτό που σέρβιραν στους καλεσμένους τους και θα το έπιναν στο δικό τους ποτήρι. Στη συνέχεια, όλοι μαζί θα τσούγκριζαν τα ποτήρια τους ως επισφράγισμα της εμπιστοσύνης τους. 

 

Μια εναλλακτική εξήγηση είναι ότι τσουγκρίζουμε για να αισθανόμαστε συνδεδεμένοι. Και αυτή η θεωρία πάει πίσω στην μεσαιωνική εποχή όπου, σε ειδικές περιπτώσεις, ένα κοινό μεγάλο κύπελλο έκανε το γύρο του τραπεζιού και όλοι οι συνδαιτυμόνες έπιναν από μια γουλιά. Για λόγους υγιεινής, αυτό αντικαταστάθηκε αργότερα από μεμονωμένα ποτήρια. Από τότε, αντί να πίνουν από το ίδιο κύπελλο, οι άνθρωποι τσούγκριζαν τα ποτήρια τους και έπιναν ταυτόχρονα ως ένδειξη ενότητας και φιλίας.

 

Μία ακόμη εκδοχή αναφέρει ότι, κάθε φορά που πίνουμε, πρέπει να συμμετέχουν στη διαδικασία και να “ικανοποιούνται” και οι πέντε αισθήσεις. Η αφή καθώς κρατάμε το ποτήρι. Η όραση όταν εξετάζουμε προσεκτικά το χρώμα και την καθαρότητα του ποτού. Η οσμή όταν μυρίζει τα αρώματά του και προκειμένου να ικανοποιήσουμε και την ακοή προέκυψε το τσούγκρισμα των ποτηριών. Oι κατασκευαστές ποτηριών παίρνουν σοβαρά υπόψη τους τον ήχο που παράγουν τα κρύσταλλα, ο οποίος αποτελεί και ένα σημαντικό στοιχείο της σχεδίασης. 

 

Οι περισσότερες θεωρίες συγκλίνουν στο ότι το τσούγκρισμα προέκυψε σαν μια “αναγκαιότητα” για τη διατήρηση της ενότητας, όταν σταμάτησαν να πίνουν όλοι μαζί από το ίδιο δοχείο και έπιναν από ξεχωριστά ποτήρια. Έτσι, φέρνοντας τα ποτήρια τους κοντά, συμβόλιζαν τη συντροφικότητα, την επανένωση του ποτού… σε ένα.

 

Πηγή:

itrofi.gr

maleviziotis.gr

dionolymposguide.gr

Τετάρτη 3 Μαΐου 2023

 

«Τώρα Μαϊά, τώρα δροσιά» - Αγ. Κοσμάς Γρεβενών [Μακεδονία]

 


 

Πολύ παλιό τραγούδι της ξενιτιάς από την περιοχή του Αγίου Κοσμά νομού Γρεβενών, το οποίο τραγουδούσαν οι γυναίκες κατά την περίοδο της άνοιξης. Πρόκειται για τραγούδι, το οποίο είναι ευρύτερα γνωστό σε ολόκληρη τη Δυτική Μακεδονία, αλλά και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας.

Ο Άγιος Κοσμάς Γρεβενών, μεγάλο κάποτε χωριό και τρανό μαστοροχώρι της ευρύτερης περιοχής, είναι χωριό με μεγάλη τοπική παράδοση. Στο εν λόγω τραγούδι είναι πολύ ιδιαίτεροι οι λαρυγγισμοί των γυναικών σε ορισμένες μουσικές φράσεις. Ανάλογοι ιδιαίτεροι λαρυγγισμοί απαντώνται και σε τραγούδια της ευρύτερης περιοχής, όπως στην περιοχή της Κόνιτσας Ηπείρου, στην περιοχή της Καλαμπάκας, των ορεινών χωριών της Κοζάνης, στην περιοχή του Γράμμου και αλλού.

 

Ακούστε το τραγούδι:

 

https://www.youtube.com/watch?v=2PvkeWlSbS4

 

 

 

ΕΚΔΟΣΗ (Δίσκος-Βιβλίο): «ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΚΟΣΜΑ ΓΡΕΒΕΝΩΝ», 2007

Έκδοση-Κυκλοφορία: Πολιτιστικός Σύλλογος Αγίου Κοσμά Γρεβενών.

ΤΡΑΓΟΥΔΗΣΑΝ ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΚΟΥΤΣΟΝΙΚΟΥ, ΕΥΓΕΝΙΑ ΜΕΛΤΣΑΚΟΥ, ΑΣΠΑΣΙΑ ΜΠΑΖΑΚΑ, ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΕΔΡΟΥ, ΣΤΕΡΓΙΟΣ ΚΟΥΤΣΟΝΙΚΟΣ, ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΝΑΤΣΙΟΠΟΥΛΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΕΔΡΟΣ, ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΕΛΤΣΑΚΟΣ

ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΗ κ. ΑΘΗΝΑ ΚΑΤΣΑΝΕΒΑΚΗ (Μουσικολόγος) ΜΑΚΗΣ ΚΟΥΤΣΟΝΙΚΟΣ

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΜΑΚΗΣ ΚΟΥΤΣΟΝΙΚΟΣ

ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ STUDIO PLATINUM - ΚΟΖΑΝΗ

ΧΟΡΗΓΟΣ ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΓΡΕΒΕΝΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

 

Οι στίχοι:

 

Τώρα Μαϊά, τώρα δροσιά, τα ίτσια, τα ίτσια

τώρα το καλοκαίρι, τα ίτσια, τα λουλούδια.

Τώρα φουντώνουν τα κλαδιά, τα ίτσια, τα ίτσια

και λουλουδιάζει ο τόπος, τα ίτσια, τα λουλούδια.

 

Τώρα κι ο ξένος βόλιασε να πάει στα δικά του.

Νύχτα σελώνει τ' άλογο, νύχτα το καλιγώνει.

Βάνει τα πέταλα χρυσά και τα καρφιά 'σημένια

και τα καλιγοκάρφα του, χρυσά, μαλαματένια.

 

 

Πηγή: Greek folk music - youtube.com