Το έθιμο της 25ης Μαρτίου: Ο λόγος που τρώμε μπακαλιάρο με σκορδαλιά

 

 

Εκτός από μεγάλη θρησκευτική και εθνική γιορτή, ένα από τα έθιμα που κυριαρχεί την 25η Μαρτίου είναι αυτό του μπακαλιάρου με την σκορδαλιά.

 

Έχετε άραγε αναρωτηθεί για ποιο λόγο ανήμερα της επετείου για την Επανάσταση του 1821 και του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου τρώμε το εν λόγω έδεσμα; Η απάντηση βρίσκεται παρακάτω:

 

Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή είναι η παλαιότερη και πιο αυστηρή χρονική περίοδος νηστείας για την ορθόδοξη εκκλησία. Στην έναρξη της καθιέρωσης της, περίπου τον 4ο αιώνα μ.Χ., προβλεπόταν μάλιστα κατά τα μοναχικά πρότυπα ξηροφαγία, με τους πιστούς να τρώνε μόνο μια φορά την ημέρα κι αυτή μετά τις 3 το μεσημέρι.

 

Μέσα στην περίοδο της Τεσσαρακοστής η νηστεία καταλύεται, διαφοροποιείται δηλαδή, τρεις φορές, δίνοντας μια ευκαιρία στους πιστούς για ενδυνάμωση μιας και η νηστεία αυτή είναι η πιο αυστηρή.

 

Η πρώτη από αυτές τις εξαιρέσεις είναι ανήμερα της εορτής του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, όπως έχει καθιερωθεί η 25η Μαρτίου. Πρόκειται για μια χαρμόσυνη εορτή μέσα στην περίοδο του πένθους της Σαρακοστής και επειδή είναι θεομητορική εορτή, αφιερωμένη στην Παναγία και ως εκ τούτου ιδιαίτερα σημαντική, καταλύονται το ψάρι, το έλαιο και ο οίνος.

 

Όσον αφορά τη δεύτερη ημέρα διαφοροποίησης της νηστείας, αυτή είναι η Κυριακή των Βαΐων, η οποία είναι Δεσποτική εορτή, αφιερωμένη δηλαδή στον επίγειο βίο του Ιησού, οπότε οι πιστοί καταναλώνουν και πάλι ψάρι, λάδι και κρασί.

 

Κατάλυση του λαδιού γίνεται και τη Μεγάλη Πέμπτη, εις ανάμνηση της παραδόσεως του μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας από τον Ιησού Χριστό. Μάλιστα, τη Μεγάλη Πέμπτη τελείται και η Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου, η οποία τελείται μόλις 10 φορές το χρόνο.

 

Το έθιμο του μπακαλιάρου

Παραδοσιακό έδεσμα της ημέρας του Ευαγγελισμού, η οποία έχει πια διττή σημασία για τον Ελληνισμό, καθώς συμπίπτει από το 1838 με τον εορτασμό της Επανάστασης του 1821, είναι ο μπακαλιάρος και μάλιστα συνοδεία της γνωστής σκορδαλιάς.

 

Η εξήγηση για τη γευστική αυτή συνήθεια είναι αρκετά απλή κι έχει να κάνει κυρίως με την αδυναμία των κατοίκων της ενδοχώρας να προμηθεύονται άμεσα και οικονομικά φρέσκο ψάρι. Παρά το ότι ο μπακαλιάρος δεν είναι ένα «ελληνικό» ψάρι, καθώς απαντάται κυρίως στις ακτές του βορειοανατολικού Ατλαντικού, το γεγονός ότι γίνεται παστός τον καθιστά ένα τρόφιμο φθηνό κι εύκολο στη συντήρηση.

 

Ο μπακαλιάρος έφτασε στο ελληνικό τραπέζι περί τον 15ο αιώνα και καθιερώθηκε άμεσα ως το εθνικό φαγητό της 25ης Μαρτίου, καθώς με εξαίρεση τα νησιά μας, το φρέσκο ψάρι αποτελούσε πολυτέλεια για τους φτωχούς κατοίκους της ηπειρωτικής Ελλάδας. Έτσι, ο παστός μπακαλιάρος, που δεν χρειαζόταν ιδιαίτερη συντήρηση, αποτέλεσε την εύκολη και φθηνή συνάμα λύση, έθιμο που κρατά μέχρι τις μέρες μας.

 

Πηγή: Athensmagazine.gr

Ο χωριάτης και η κουμπάρα (παραμύθι από την Μακεδονία για ... λίγους)

Ο χωριάτης και η κουμπάρα

Κάποτε, ένας χωριάτης πήγε με τη φοράδα του στο μύλο να αλέσει το σιτάρι και να κάνει αλεύρι. Μέχρι να αλέσει ο μυλωνάς το σιτάρι, σκέφτεται:

-Δεν πάω μέχρι το σπίτι του κουμπάρου μου εδώ παρά κάτω να τον δω;

Πηγαίνει λοιπόν στο σπίτι και βρίσκει την κουμπάρα μόνη της. Ο κουμπάρος είχε πάει στο χωράφι για δουλειά. Τον ρωτάει η κουμπάρα:

-Θέλεις κουμπάρε να σου ετοιμάσω κάτι να φας;

-Ναι, θέλω να μου τηγανίσεις αβγά.

Σκύβει τότε η κουμπάρα να πάρει το τηγάνι από το ντουλάπι και ο κουμπάρος χωρίς να χάσει ώρα την τσιμπάει από πίσω. Τρομάζει αυτή, τον κτυπάει μια με τον τηγάνι στο κεφάλι και του παίρνουν τα αίματα. Φεύγει από το σπίτι και στο δρόμο ανταμώνει τον κουμπάρο του που επέστρεφε από το χωράφι.

-Τι έπαθες κουμπάρε και έχεις αίματα;

-Άσε κουμπάρε, απαντάει ο χωριάτης, πήγα να ανέβω στη φοράδα και αυτή με κλώτσησε.

-Έλα κουμπάρε μέσα στο σπίτι να σε φροντίσει η κουμπάρα.

-Γυναίκα, έλα να φροντίσεις τον κουμπάρο που τον κλώτσησε η φοράδα και είναι πληγωμένος.

-Άνδρα μου, πες στον κουμπάρο άλλη φορά να προσέχει. Πριν να ανέβει στη φοράδα να τη χαϊδεύει πρώτα.

Και ζήσανε και βασίλευαν και τραχανά μαγείρευαν.

Πηγή : kepaam.gr

 

Ταμπουράς με ρύζι κ' σταφίδες από τη Χίο

 

 Στη Χίο και στα Δωδεκάνησα ταμπουράς λέγεται η χοντρή κόκκινη κολοκύθα, εξ' αιτίας της ομοιότητάς της με τον ταμπουρά (έγχορδο μουσικό όργανο με βαθουλωτό σκάφος). Η ονομασία του οργάνου προέρχεται από την περσική λέξη Tanbur, ή αλλιώς Tanbūr και είναι η ελληνική ονομασία μιας ευρύτερης οικογένειας έγχορδων μουσικών οργάνων με μακρύ βραχίονα, που απαντώνται στην Κεντρική Ασία, τη Μέση Ανατολή και τα Βαλκάνια. Το όργανο είναι απόγονος της αρχαιοελληνικής πανδούρας. Βλέπουμε πως το όργανο και η ονομασία του φτάνει ως τα βάθη της Ανατολής. Εκεί δέχεται κάποιες παραλλαγές τόσο στο σχήμα όσο και στην ονομασία του οι οποίες φαίνεται να επιστρέφουν πίσω και να επικρατούν στον ελληνικό χώρο επί τουρκοκρατίας - ο λεγόμενος αντιδανεισμός.

Πηγή:

Προσωπική Μαρτυρία Κ.Χ. - κάτοικος Χίου - συγγενής μαθητή

Tanbur - Wikipedia

© Copyright 2013, M. Φαναριώτη ΠΕ19

tanbur

 

 

 

 

ΥΛΙΚΑ

 

2 φλ. τσ. ρύζι για πιλάφι

3 φλ. τσ. καθαρισμένο και κομμένο σε μικρούς κύβους ταμπουρά

3 1/2 φλ.τσ. ζωμό κότας

1 μεγάλο κρεμμύδι ψιλοκομμένο

1/2 φλ. τσ. μαύρη σταφίδα

2 κ.σ. κουκουνάρι

3 σκ. σκόρδο ψιλοκομμένο

3 κ.σ. μαϊντανό ψιλοκομμένο

1 κ.σ. ξύσμα πορτοκαλιού

1/2 κ.γ. μοσχοκάρυδο τριμμένο, 1/3 κ.γ. κύμινο ολόκληρο, 1/4 κ.γ. κουρκουμά

1 ξύλο κανέλας

1/3 φλ. τσ. ε.π. ελαιόλαδο

1 κ.σ. βούτυρο

αλάτι, φρεσκοτριμμένο πιπέρι

 

 

ΕΚΤΕΛΕΣΗ

 

Ζεσταίνουμε το ελαιόλαδο σε κατσαρόλα με βαρύ πάτο και σοτάρουμε για 1'-2' το κρεμμύδι, προσέχοντας να μην πάρει χρώμα. Προσθέτουμε το κύμινο, το ρύζι και το σκόρδο και ανακατεύουμε με σπάτουλα, μέχρι να γυαλίσουν από το λάδι οι κόκκοι του ρυζιού.

 

Προσθέτουμε τον ταμπουρά και τα σοτάρουμε όλα μαζί για 2'-3', μέχρι ν' αρχίσουν να ροδίζουν ελαφρά οι κύβοι του. Προσθέτουμε τα υπόλοιπα μπαχαρικά και ανακατεύουμε στη φωτιά για 1'.

 

Ρίχνουμε τον χλιαρό ζωμό και τις σταφίδες, ανακατεύουμε, σκεπάζουμε την κατσαρόλα και αφήνουμε να σιγοβράσει το ρύζι μέχρι να πιει το ζωμό του και να ψηθεί. Ενδιαμέσως προσθέτουμε το ξύσμα και ελέγχουμε αν χρειάζεται αλάτι. Μπορεί να χρειαστεί να προσθέσουμε λίγο νερό.

 

Όταν είναι έτοιμο, προσθέτουμε μία κ.σ. βούτυρο, τον μαϊντανό και φρεσκοτριμμένο πιπέρι και σερβίρουμε.

 

 

 

Προέλευση: αθηνόραμαUmami.gr

http://users.sch.gr