Μάνη: "Ο Γάμος στη Μάνη, μια από τις ελάχιστες χαρές των Μανιατών"!!!

Μάνη: "Ο Γάμος στη Μάνη, μια από τις ελάχιστες χαρές των Μανιατών"!!!

 

 

Είναι αλήθεια ότι στην Μάνη του γδικιωμού, της Βεντέτας, τις αντεκδίκησης γενικότερα, δύσκολα στα κατακόκκινα σκληρά πρόσωπα των Μανιατών, αντρών και γυναικών θα έβλεπε κάποιος το χαμόγελο ή έστω ένα μειδίαμα χαράς να τα τονίζει!! Ο τρόπος ζωής τους σε αυτό τον έσχατο, άγονο, επιβλητικό, άνυδρο, αντιπαραγωγικό τόπο, ήταν μαθημένος σε βαριές δουλειές στα χωράφια ολημερίς, με αποτέλεσμα το συναίσθημα της χαράς να εμφανίζεται σπάνια έως καθόλου!!

 

Ένας λόγος "χαράς" για τους Μανιάτες ήταν το μυστήριο του γάμου. Ήταν η μοναδική ευκαιρία που ο Μανιάτης χορεύει και τραγουδά!! Σε παλαιότερα μάλιστα χρόνια, εξαιτίας των εχθροπραξιών που διαιωνίζονταν, δεν υπήρχε στον τόπο καμιά άλλη ευκαιρία ψυχαγωγίας, αφού ούτε πανηγύρια υπήρχαν, ούτε καν ονομαστικές εορτές!

 

Είναι ατελείωτες οι διατυπώσεις και οι δεισιδαιμονίες που αποτελούν την εθιμοτυπία του γάμου. Σε αυτό μας το άρθρο θα περιοριστούμε σε ελάχιστες...

 

Οι γάμοι στην Μάνη γίνονται συνήθως μια Κυριακή του καλοκαιριού μετά το αλώνισμα των σιτηρών και πριν αρχίσει το κυνήγι των ορτυκιών, δηλαδή μεταξύ Ιουλίου και Αυγούστου.

 

Ψίκι και προικιά στην Έξω Μάνη. Αρχείο Ι. Κισκηρέα

 

Το Σάββατο το πρωί ο γαμπρός στέλνει τα κανίσκια (σημ: πανέρια με δώρα), στα πεθερικά του. Στέλνει σφαχτά, ψωμιά και ότι άλλο χρειάζονται οι προσκεκλημένοι στο σπίτι της νύφης. Το βράδυ πάει και ο γαμπρός στο σπίτι της νύφης με όλο το ψίκι (συμπεθεριό). Πριν μπουν μέσα, ο πεθερός σταυρώνει το σκαλοπάτι της πόρτας, δηλ. χύνει λάδι με το ροΐ κάνοντας σχήμα σταυρού, ενώ ο πιο μεγάλος αδελφός του γαμπρού αφήνει μπροστά στην πόρτα ένα μαντήλι τάλιρα ασημένια ("τα τάλιρα στην πόρτα...) απ΄τα οποία παίρνουν 2 οι συγγενείς της "μαννογενιάς" της νύφης και μερικά τάλιρα, ελάχιστα, οι εξ αίματος συγγενείς. Οι άντρες που παίρνουν τα τάλιρα, φρουρούσαν προηγουμένως ένοπλοι στο κατώφλι του σπιτιού της νύφης. Αυτό είναι μια υποτυπώδης επιβίωση και ένα συμβολικό λείψανο του παλιού εθίμου των "θωρηκτών" των αρχαίων Ελλήνων και βυζαντινών, δηλαδή της αγορά της γυναίκας από τον άντρα.

 

Προίκα, όπως νοείται σήμερα, δηλαδή χορήγηση στο γαμπρό από τον πεθερό χρημάτων ή κτημάτων δεν δινόταν στην Μάνη μέχρι το τέλος του περασμένου (19ου) αιώνα. Την προίκα της κόρης αποτελούσε μια κασέλα γεμάτη με ενδύματα και κυρίως "βελέχια και κοντογούνια". Ακίνητα ως προίκα λάβαιναν μόνο εκείνες, που στερούνταν αδερφού, ξακληροσπορές, ποτέ όμως την πατρική οικία μαζί με την γύρω περιοχή (σύγιουρια) η οποία περιερχόταν πάντα στους συγγενείς του πατέρα της. 

 

Το πρωί της Κυριακής όλο το ψίκι δηλαδή οι άνθρωποι του γαμπρού παίρνουν τη νύφη και τραβούν για το σπίτι του γαμπρού. Στην πομπή αυτή μόνο οι αδελφοί πάνε και κανένας άλλος απ τους συγγενείς της νύφης δεν πάει.

 

Κονάκια 1969 -Συλλογή Πολιτιστικού Συλλόγου Κονακίων

 

Στου γαμπρού οι ίδιες διατυπώσεις σταύρωμα με λάδι από τον πατέρα του γαμπρού, είσοδος της νύφης και χαιρετισμοί. Ύστερα η νύφη "καμαρώνει να πέσουσι τα κεράσματα". Κάθε συγγενής στενός θα κεράσει τη νύφη, δηλαδή, θα της προσφέρει ένα δώρο, ένα φουστάνι, ένα λαχούρι.

 

Εάν η νύφη κατάγεται από το ίδιο χωριό η μετάβαση για την παραλαβή της θα γίνει το πρωί της Κυριακής και η στέψη μετά την Θεία Λειτουργία. Εάν είναι από άλλο χωριό, πράγμα σύνηθες, τότε τις απογευματινές ώρες του Σαββάτου, αυτοί που πρόκειται να σχηματίσουν την γαμήλιο πομπή, το ψίκι, ντυμένοι με τα γιορτινά τους και οδηγώντας γαϊδούρια και μουλάρια, πάνω στα σαμάρια των οποίων απλώνουν λευκό σεντόνι, αναμένουν την εντολή εκκίνησης. Αφού ανέβει ο γαμπρός στο μουλάρι, που προπορεύεται των άλλων και το τραβάει ο κόζουνος του γαμπρού, δίνεται συνήθως από τον πατέρα το σύνθημα εκκίνησης με τη φράση "ώρα η καλή, πάμετε". Στο άκουσμα της φράσης οι μεν άντρες  πυροβολούν, ενώ οι γυναίκες τραγουδούν το συνηθισμένο άσμα:

 

καλή ώρα κίνησε ο γαμπρός να πάει να κυνηγήσει

λαγούς και πέρδικες να βρει και πίζου να γυρίσει.

 

Ακολουθεί φαγοπότι και τραγούδι. Ένα τραγούδι συνεσταλμένο και σεμνό. Είναι από τις σπάνιες περιπτώσεις που το τραγούδι ακούγεται ελεύθερα στη Μάνη. Τραγούδια λένε και σε όλη τη διάρκεια των διατυπώσεων του γάμου. Όταν στολίζουν τη νύφη:

Έχεις μαλλιά τετράξανθα 

στους ώμους σου ριγμένα

οι άγγελοι τα χτενίζουσι

με φιλντισένια χτένια.

Έχεις δύο μάτια σας τροχούς

τρελλαίνεις Φράγκους και Ρωμιούς.

Έχεις κούτελο φεγγάρι 

και τρελλαίνεις παλικάρι.

Νύφη μ΄όντες γεννήθηκες 

ο ήλιος εκατέβη 

και σούδωσε την ομορφιά

και πάλι πιζ΄ ανέβη.

 

Όταν φεύγουν από το σπίτι της νύφης, το ψίκι του γαμπρού λέει:

Επήραμε την κάλλια ζας και την καλύτερη ζας

Κι ερήμωσε η γι-αυλίτσα ζας μοσκοβολά η δική μας.

 

Φτάνοντας στου γαμπρού:

Περ΄έβγα μάννα του γαμπρού και πεθερά της νύφης

να ιδής τον πεπανό ζου γιό, την πεπανή ζου νύφη.

Στρώσε χρυσά παπλώματα στ΄αρχοντικό ζου σπίτι 

να κατσ΄η νύφη κι ο γαμπρός και το πανώιρο ψίκι.

 

Με πηγές από το βιβλίο του του Δημητρίου Β.Δημητράκου - Μεσίσκλη " Οι Νυκλιάνοι 1949

Η Εισαγωγική φωτογραφία είναι από το Αρχείο Έλλης Αλέπη-Μανωλάκου

 

Πηγή: omorfimani.blogspot.com

 

Ιμάμ Μπαϊλντί – ιστορία και συνταγή

Ιμάμ Μπαϊλντί – ιστορία και συνταγή

 

Το ιμάμ μπαϊλντί είναι συνταγή της τουρκικής κουζίνας το οποίο επίσης παρασκευάζεται στην Ελληνική, στη Βουλγαρική και την Αλβανική κουζίνα. Η ονομασία σημαίνει «ο Ιμάμης μπαΐλντισε (λιποθύμησε)» επειδή, σύμφωνα με το θρύλο, ένας ιμάμης όταν άκουσε για το κόστος των υλικών και για το ελαιόλαδο που χρειαζόταν για την προετοιμασία του φαγητού, έχασε τις αισθήσεις του.

 

Υπάρχει μεγάλος αριθμός ιστοριών σχετικά με την καταγωγή του ονόματος αυτού του γευστικού φαγητού, του ιμάμ μπαϊλντί. Αν και διαφέρουν αρκετά μεταξύ τους, όλες καταλήγουν με τον ίδιο τρόπο, δηλαδή στο τέλος ο ιμάμης λιποθυμεί. Σύμφωνα με κάποιες φήμες, ο ιμάμης λιποθύμησε από τη γεύση του φαγητού που ετοίμασε η γυναίκα του, σύμφωνα με κάποιες άλλες, από την ποικιλία των υλικών, ενώ σύμφωνα με τρίτες, ο ιμάμης λιποθύμησε λόγω της ποσότητας που κατανάλωσε από το νόστιμο αυτό φαγητό.

 

Ήταν περίοδος πολέμου και πείνας. Για να μπορούν όλοι να τραφούν, στο αλεσμένο καλαμπόκι πρόσθεταν κοτσάνια, καρύδια και φλούδες δέντρων. Λόγω της έλλειψης τροφής, όλα τα νοικοκυριά μαγείρευαν μόνο σούπα από αλεύρι και κρεμμύδι. Η τροφή φυλασσόταν στα υπόγεια και καταναλωνόταν με οικονομία και μεγάλη προσοχή. Σε εκείνη την περίοδο έλλειψης τροφής και μεγάλης πείνας ζούσε και ο ιμάμης της ιστορίας μας. Ήταν πολύ πονηρός και γνώριζε πολύ καλά τη φιλοσοφία φύλαξης αποθεμάτων και έτσι το υπόγειό του το είχε γεμίσει με τρόφιμα. Δεν επέτρεπε στην σύζυγό του να χρησιμοποιεί τα αποθέματα τροφής και αυτή αναγκαζόταν να μαγειρεύει συνεχώς το ίδιο φαγητό. Μια μέρα όμως η σύζυγος θύμωσε πολύ και άρχισε να καυγαδίζει με τον ιμάμη.

«Στο υπόγειο έχουμε διάφορα είδη τροφής και παρόλα αυτά είμαστε συνεχώς πεινασμένοι. Ντρέπομαι που είμαι γυναίκα και δε μπορώ να επιλέγω τί θα μαγειρέψω… Να μαγειρέψω ένα καλό φαγητό και να απολαύσουμε τη γεύση του» είπε η γυναίκα, απευθυνόμενη στον ιμάμη. 

 

Είναι δυνατό κάτι τέτοιο γυναίκα; Στη χώρα έχει πόλεμο, υπάρχει έλλειψη τροφής. Πρέπει να κάνουμε οικονομία, θέλεις να πεινάσουμε;“, απάντησε ο ιμάμης. Η γυναίκα του θύμωσε πολύ από αυτή του την απάντηση και έτσι μια μέρα μοίρασε στους γείτονες όλα τα αποθέματα τροφής που είχαν στο υπόγειο. Απέμεινε μόνο κρεμμύδι, ντομάτες, πιπεριές και μελιτζάνες. Απ΄αυτά μαγείρεψε δείπνο για τον ιμάμη. Ο ιμάμης όταν παρατήρησε τόσα πολλά υλικά σε ένα μόνο φαγητό, έμεινε έκπληκτος. Με δόση θυμού άρχισε να φωνάζει στη γυναίκα του και εκείνη του απάντησε:

«Κύριε σήμερα είναι ιδιαίτερη μέρα, σας μαγείρεψα ωραίο φαγητό για να δυναμώσετε και να απολαύσετε τη νοστιμιά του».

 

Ο ιμάμης, μετά από αυτά τα λόγια, μαλάκωσε και ευχαρίστησε την σύζυγό του δοκιμάζοντας το φαγητό από μελιτζάνες. Την προειδοποίησε όμως να μην ξανακάνει τόσο μεγάλα έξοδα. Σηκώθηκε από τον σοφρά και πήγε κατευθείαν στο υπόγειο για να ελέγξει την κατάσταση των αποθεμάτων τροφής. Εκεί τί να δει, το υπόγειο άδειο. Και τότε τι συνέβη; Μα τι άλλο, ο ιμάμης λιποθύμησε!!

 

Αυθεντική πολίτικη συνταγή για λατρεμένο imam bayildi!

Το Imam Bayildi είναι μία από τις αγαπημένες μας πολίτικες συνταγές με μελιτζάνα.Μας αρέσουν επίσης γιατί τρώγονται άνετα και το καλοκαίρι και ας είναι λαδερό. Διαβάστε πως θα το φτιάξετε: 

 

Τι θα χρειαστείτε για το πολίτικο imam payildi;

• 8 μελιτζάνες
• 4-5 μεσαία κρεμμύδια κομμένα σε φέτες
• 4 κ.σ. ψιλοκομμένο μαϊντανό
• 250 γρ. τριμμένη ντομάτα
• 3 κ.σ. ντοματοπολτό
• 70 γρ. γλυκιά γραβιέρα Κρήτης τριμμένη ή Κασέρι ή εναλλακτικά 70 γρ. φέτα τρίμμα
• 1 κ.σ. ζάχαρη
• 200 μλ. ελαιόλαδο για τηγάνισμα
• 150-200 μλ. παρθένο ελαιόλαδο
• αλάτι, πιπέρι
• 2 σκελίδες σκόρδο πολτοποιημένες στη γέμιση

 

Εκτέλεση Συνταγής

 

1. Προετοιμάζετε τις μελιτζάνες

Κόψτε τα κοτσάνια και χαράξτε τις μελιτζάνες κατά μήκος με τρεις παράλληλες μαχαιριές. Οι ποικιλίες μελιτζάνας που κυκλοφορούν σήμερα σε γενικές γραμμές δεν χρειάζονται ξεπίκρισμα. Αν θεωρείτε ότι χρειάζονται, τότε βάλτε αλάτι στις χαρακιές και αφήστε τες μια ώρα να βγάλουν την νικοτίνη που πικρίζει, ξεβγάλτε τες σε νερό και σκουπίστε τες για να μην πιτσιλίσουν λάδια στο τηγάνισμα.

 

2. Ετοιμάζετε τα κρεμμύδια

Καθαρίστε τα κρεμμύδια δοκιμάζοντας την απλούστερη μέθοδο που ανακάλυψα πρόσφατα: Κόβετε με τα φλούδια το κάθε κρεμμύδι σε τεταρτημόρια. Αφαιρείτε το μέρος της ρίζας από το κάθε τεταρτημόριο και μαζί μ’ αυτό το εξωτερικό φλούδι. Τριμάρετε την κορυφή του κάθε τεταρτημορίου από φλούδια, αν χρειάζεται και στη συνέχεια το κόβετε σε φέτες.

 

3. Τηγανίζετε τις μελιτζάνες

Σε μεγάλο τηγάνι βάζετε το ελαιόλαδο τηγανίσματος και αφού κάψει τοποθετείτε τις μελιτζάνες, με λαβίδα και πολλή προσοχή για να μην πετάξουν λάδι, με τις χαρακιές από κάτω. Σε 3-4 λεπτά γυρίστε τες ανάποδα να μαραθεί και η άλλη πλευρά. Μετά από άλλα 3 λεπτά, πιέστε λίγο με τη λαβίδα να σιγουρευτείτε ότι μαράθηκαν (δηλαδή ότι γίνονται επίπεδες με τη πίεση). Αν είναι ακόμη χλωρές και φουσκωμένες, ξαναγυρίστε τες απ’ την πλευρά που είναι ανοιχτές και τηγανίστε τες ακόμη 1-2 λεπτά. Αφαιρείτε τις τηγανισμένες μελιτζάνες και τις ακουμπάτε σε ταψί με μπόλικο χαρτί κουζίνας με την ανοιχτή πλευρά προς τα κάτω ώστε να απορροφηθεί όσο περισσότερο λάδι. Συνεχίζετε την διαδικασία με τις υπόλοιπες μελιτζάνες.

 

4. Σοτάρετε τα κρεμμύδια

(διαδικασία που μπορεί να γίνει παράλληλα με το τηγάνισμα των μελιτζάνων). Σε άλλο τηγάνι βάζετε λίγο ελαιόλαδο και το ζεσταίνετε σε μεσαία φωτιά. Ρίχνετε το κρεμμύδι και τη ζάχαρη, ανακατεύετε και αφού αρχίζουν να σοτάρονται χαμηλώνετε τη φωτιά και τα αφήνετε για τουλάχιστον 20’-30’ ή έστω για όσο χρόνο τηγανίζετε τις μελιτζάνες, ώστε να νοστιμίσουν ανεβάζοντας σάκχαρα.
ΤΙΠ: Τα κρεμμύδια όσο τα σιγοψήνετε, τόσο νοστιμίζουν μέχρι σε περίπου μια ώρα να φύγει σταδιακά το νερό που περιέχουν και να «καραμελώσουν», καθώς δημιουργούνται σάκχαρα. Όμως στο Ιμάμ, επειδή στη συνέχεια θα ψηθούν στο φούρνο, δεν θέλετε να τα αφυδατώσετε πλήρως, οπότε η μισή ώρα είναι υπερεπαρκής για ένα γενναίο σοτάρισμά που θα τα νοστιμίσει.

 

5. Ολοκληρώνετε τη γέμιση

Στα σοταρισμένα κρεμμύδια, προσθέτετε τη σάλτσα ντομάτας και μια κουταλιά σούπας ντοματοπολτό και ανεβάζοντας λίγο τη φωτιά ανακατεύετε. Προσθέτετε και το μαϊντανό, αλάτι και πιπέρι, ανακατεύετε και σοτάρετε για 3-4 λεπτά μέχρι να φύγουν τα υγρά.

Αφαιρείτε τη γέμιση απ’ τη φωτιά και την αφήνετε να κρυώσει λίγο για να είναι πιο εύκολο να γεμίσετε τις μελιτζάνες. Παράλληλα τρίβετε το τυρί που θα χρησιμοποιήσετε.

 

6. Ετοιμάζετε το Ιμάμ για τον φούρνο

Προθερμαίνετε τον φούρνο στους 180C. Βρίσκετε ένα ταψί που να χωράει τις μελιτζάνες χωρίς στρίμωγμα, αλλά και χωρίς να αφήνει πολλά κενά, ώστε να μην χρειάζεται υπερβολική ποσότητα λαδιού στο ψήσιμο. Τοποθετείτε μέσα τις μελιτζάνες με την ανοιχτή πλευρά προς τα πάνω και τις ανοίγετε ώστε να μεγιστοποιήσετε την επιφάνεια που μπορείτε να βάλετε τη γέμιση. Με κουτάλι γεμίζετε κάθε μελιτζάνα και στο τέλος προσθέτετε από πάνω το τυρί που επιλέξατε (γραβιέρα/κίτρινο τυρί ή φέτα). Βάζετε τις υπόλοιπες δύο κουταλιές σούπας ντοματοπολτό ανάμεσα στις μελιτζάνες για να κάνει σάλτσα και ρίχνετε το παρθένο ελαιόλαδο ανάμεσα τους. Βάζετε το imam bayildi στο φούρνο.

 

7. Ψήσιμο & ανάπαυση

Σε 45’ στους 180C το Imam Bayildi πρέπει να είναι έτοιμο. Αφαιρείτε το ταψί απ’ το φούρνο και το αφήνετε να έρθει σε θερμοκρασία δωματίου, ή έστω μισή ώρα τουλάχιστον σε ήπια ζεστή θερμοκρασία, πριν σερβιριστεί.

 

Το φαγητό αυτό σερβίρεται ιδανικά σε θερμοκρασία περιβάλλοντος συνοδευόμενο απαραίτητα από καλή φέτα και κριτσανιστό ψωμί. Εμείς σας προτείνουμε το Τόστιμο από την Κρις Κρις που είναι τόσο… νόστιμο, ακόμη και άψητο!

 

Πηγή: thatslife.gr