Η Πανσέληνος στην Λαική Παράδοση

 

Η Πανσέληνος του Αυγούστου στην λαική παράδοση

Ο τελευταίος μήνας του καλοκαιριού είναι ο πιο ερωτικός... αφού φιλοξενεί τη πιο τραγουδισμένη, ερωτική, μαγευτική πανσέληνο του χρόνου. 

Για τους παραδοσιακούς λαούς η Σελήνη αντιπροσώπευε πάντα τη σκοτεινή πλευρά της φύσης, την αόρατη όψη της. Εκείνη ελέγχει παλίρροιες, βροχές, ύδατα, πλημμύρες κι εποχές και ως εκ τούτου τη διάρκεια της ζωής. Η Πανσέληνος συμβολίζει την ολότητα, την ολοκλήρωση, την ισχύ και την πνευματική δύναμη.

Η Σελήνη καταλαμβάνει σημαντική θέση στους μύθους, τις παραδόσεις και τις δοξασίες και του ελληνικού λαού. 

Γνωστές από αρχαιοτάτων χρόνων οι μάγισσες της Θεσσαλίας, αλλά και η Μαγεία της Κρήτης. Με τις νεράιδες και τα ξωτικά, όπως πίστευαν σε πολλές νησιωτικές περιοχές, να πλημμυρίζουν τη νύχτα της αυγουστιάτικης πανσελήνου τα δάση για να σκορπίσουν έρωτα σε ό,τι αγγίζουν με το ραβδί τους και να φεύγουν, λίγο προτού ξημερώσει.

Οι πρόγονοί μας βάφτισαν στη μυθολογία τη Σελήνη Εκάτη. Τη λάτρευαν και την έτρεμαν. Κάποιοι πίστευαν ότι είναι η κόρη του Δία και της Δήμητρας, άλλοι της Ήρας και του Περσέα κι άλλοι την ταύτιζαν με την Άρτεμη.

Υπάρχουν αρκετές προλήψεις για την ‘’Λιόκριση’’ δηλαδή την πανσέληνο στην Λευκάδα. Μερικές από αυτές είναι οι παρακάτω:

Όταν έχει πανσέληνο δεν κάνει να βγει κανείς έξω τη νύχτα και να κοιτάει το φεγγάρι –ιδίως όταν ξύνεται γιατί βγάνει λιόκριση- χρυσή. Σε αυτήν την περίπτωση τη γιατρειά την δίνουν οι κουρείς της Χώρας, που «την έκοβαν» με ψαλίδι κάτω από τη γλώσσα. Εκεί παρουσιαζόταν η εστία της ασθένειας σαν κόκκος φακής.

Γιατροσόφι για τη λιόκριση «Περί ικτούρας ήγουν κιτρινάδας, επάρε αψίνθιον και βράσε την με το νερό είς τρίτον και ας πίνει ημέρες 15 κάθε πορνό νηστικός από ένα ποτήρι και υγιαίνει». Υπάρχει και σχετικό ξόρκι για τη λιόκριση (απόσπασμα): «Άγιγοι Ανάργυροι και θαυματουργοί, πρώτοι γιατροί του κόσμου, δωρεάν ελάβετε, δωρεάν δότε ημίς. Κυρία Θεοτόκος και Δέσποινα των απάντων, απάντησε τον Έκτορα και δεν τον εχαιρέτησε, μόνον έστεκε και του έλεγε: Πού πας Νέκτορα, Δίκτορα, κόκκινε, κίτρινε, αδελφέ του Χάροντος και συκύριγε του θανάτου;» Ο δε απεκρίθη «Η γη με είδε και έφριξε…..» […] να πας εις όρη, σε βουνά σε τρία χαμουλαγκάδια….»

 

Πηγή: Κοντομίχης Πανταζής, Λεξικό Λευκαδίτικου Γλωσσικού Ιδιώματος,2001

 

 

 

Ο Ελύτης και η Ελληνική Παράδοση

 Ο Οδυσσέας Ελύτης και η Ελληνική Παραδοση

Οδυσσέας Ελύτης (1911-1996)

 Μικρή Πράσινη Θάλασσα

Μικρή πράσινη θάλασσα δεκατριώ χρονώ

Πού θα ʹθελα να σε υιοθετήσω

Να σε στείλω σχολείο στην Ιωνία

Να µάθεις µανταρίνι και άψινθο

 5 Μικρή πράσινη θάλασσα δεκατριώ χρονώ

Στο πυργάκι του φάρου το καταµεσήµερο

Να γυρίσεις τον ήλιο και νʹ ακούσεις

Πώς η µοίρα ξεγίνεται και πώς

Από λόφο σε λόφο συνεννοούνται

10 Ακόµα οι µακρινοί µας συγγενείς

Που κρατούν τον αέρα σαν αγάλµατα

Μικρή πράσινη θάλασσα δεκατριώ χρονώ

Με τον άσπρο γιακά καί την κορδέλα

Να µπεις απʹ το παράθυρο στη Σµύρνη

15 Να µου αντιγράψεις τις αντιφεγγιές στην οροφή

Από τα Κυριελέησον καί τα Δόξα Σοι

Και µε λίγο Βοριά λίγο Λεβάντε

Κύµα το κύµα να γυρίσεις πίσω

Μικρή πράσινη θάλασσα δεκατριώ χρονώ

20 Για να σε κοιµηθώ παράνοµα

Καί να βρίσκω βαθιά στην αγκαλιά σου

Κοµµάτια πέτρες τα λόγια των Θεών

Κοµµάτια πέτρες τʹ αποσπάσµατα του Ηράκλειτου.

 (Το Φωτόδεντρο και η Δεκάτη Τετάρτη Οµορφιά)

Κάποια από τα χαρακτηριστικά της ποίησης του Οδ. Ελύτη είναι: η ποιητική

προσέγγιση του κόσµου µε τις αισθήσεις, η αναφορά στην ιστορική ελληνική

παράδοση, η αναφορά στην θρησκεία, η σχέση µε την ελληνική φύση, το

µυστήριο του φωτός.

Η συνέχεια του άρθρου στη σελίδα Διάφορα Άρθρα 3 ...