Απόκριες στη Λέσβο: « Οι Κουδουνάτοι του Μεσοτόπου»

Ένα από τα πιο γνωστά αποκριάτικα έθιμα της Λέσβου είναι και αυτό των «κουδουνάτων». Το έθιμο αυτό που πραγματοποιείται στο χωριό Μεσότοπος έχει τις ρίζες του στη Διονυσιακή Λατρεία. Οι άνδρες του χωριού - οι κουδουνάτοι-, οι οποίοι συμβολίζουν τις ψυχές των πεθαμένων που έχουν το χάρισμα να γονιμοποιούν στη γη, μεταμφιέζονται σε ζώα φορώντας ποιμενικά κουδούνια βάρους 20 κιλών. Τα κουδούνια, τους τα κρεμούν οι γεροντότεροι, με έναν ιδιαίτερο τρόπο για να υπάρχει η δυνατότητα να τοποθετηθούν αρκετά.

Στο κεφάλι τους φορούν κομμένες νεροκολοκύθες, τις γαλιές-, τις οποίες έχουν διακοσμήσει με φτερά κόκορα ή γαλοπούλας ή ακόμα και τις παραδοσιακές μαντήλες. Το πρόσωπό τους το μουτζουρώνουν. Στο λαιμό τους φορούν κολιέ από χάντρες και κοχύλια και στα χέρια τους κρατούν ένα ξύλο, την κουτσκούδα και το παραλληλίζουν με το διονυσιακό φαλλό. Συμβολίζουν με το ξύλο αυτό τη γονιμότητα  και τριγυρνούν στους μαχαλάδες, στα καλντερίμια  του χωριού, χορεύοντας ρυθμικά, τραγουδώντας αθυρόστομους στίχους όπως ο «μυλωνάς», η χήρα», η «εξομολόγηση» με δημοφιλέστερο τον «αράπκου» που συνοδεύεται από ερωτικές και κατά διαστήματα πρόστυχες χορευτικές κινήσεις.

Προκαλούν με τον τρόπο αυτό έναν απίστευτο σαματά με τα κουδουνοχτυπήματα, με σκοπό να διώξουν το κακό και να εξασφαλίσουν μια καλή σοδειά. Την παρέλαση ηγείται ο αρχηγός τους, ο αρχικουδουνάτος , ο οποίος διαφέρει από τους υπόλοιπους, αφού φορά λιγότερα κουδούνια και διαφορετικά χαϊμαλιά στο λαιμό του. Το έθιμο έχει σεξουαλική σημασία και παραπέμπει στην ατμόσφαιρα των Διονυσιακών τελετών όπου κυριαρχούν τα όργια.

πηγή : Μυτιληνιά Διάλεκτος

φωτογραφίες: Δημήτρης Γέρος

video: Γιώργος Παπαδόπουλος