Άγνωστες ιστορίες πίσω από οκτώ αγαπημένα ελληνικά τραγούδια

Άγνωστες ιστορίες πίσω από οκτώ αγαπημένα ελληνικά τραγούδια

 

Από τον Βαμβακάρη και τον Λοΐζο μέχρι το Σιδηρόπουλο, τον Άσιμο και τον Καλδάρα αφηγήσεις που συγκινούν και ταξιδεύουν.

 

Η μουσική είναι κάτι μαγικό. Ο δημιουργός της προσπαθεί να εξωτερικεύσει αυτό που έχει μέσα στο μυαλό και την ψυχή του. Και αυτό ακριβώς το σημείο είναι που πολλές φορές δημιουργεί παρεξηγήσεις σχετικά με τις προθέσεις του. Τι ακριβώς θέλει να πει; Πόσες και πόσες φορές που ακούμε ένα τραγούδι δεν έχουμε αναρωτηθεί για το ποιο είναι το μήνυμα που θέλει να περάσει ο δημιουργός ή κάτω από ποιες συνθήκες έγραψε ένα τραγούδι.

 

 

Ο Μάρκος Βαμβακάρης και η Φραγκοσυριανή του

https://www.youtube.com/watch?v=EdJvHLKRgxk

 

Είναι σίγουρο πως όποιος έχει ακούσει τη «Φραγκοσυριανή» του… πατριάρχη του ρεμπέτικου, Μάρκου Βαμβακάρη, θα έχει καταλήξει στο συμπέρασμα πως ο δημιουργός μιλάει για κάποιον μεγάλο του έρωτα, κάποια γυναίκα που σημάδεψε τη ζωή του. Λογικό, αν διαβάσει κανείς τους στίχους. Η αλήθεια, ωστόσο, είναι λίγο διαφορετική. Στην πραγματικότητα όλος αυτός ο ερωτικός ύμνος του μεγάλου ρεμπέτη γράφτηκε μετά από μια και μοναδική… ματιά! Ναι, ήταν αρκετή. Ο ίδιος ο Μάρκος ο Βαμβακάρης έχει αποκαλύψει το πως του είχε έρθει η έμπνευση. «Εγώ, όταν έπαιζα και τραγουδούσα, κοίταζα πάντα κάτω, αδύνατο να κοιτάξω τον κόσμο, τα έχανα. Εκεί όμως που έπαιζα, σηκώνω μια στιγμή το κεφάλι και βλέπω μια ωραία κοπέλα. Τα μάτια της ήταν μαύρα. Δεν ξανασήκωσα το κεφάλι, μόνο το βράδυ την σκεφτόμουν, την σκεφτόμουν… Πήρα, λοιπόν, μολύβι κι έγραψα πρόχειρα: Μία φούντωση, μια φλόγα έχω μέσα στην καρδιά Λες και μου ‘χεις κάνει μάγια Φραγκοσυριανή γλυκιά… Ούτε και ξέρω πως την λέγανε ούτε κι εκείνη ξέρει πως γι’ αυτήν μιλάει το τραγούδι. Όταν γύρισα στον Πειραιά, έγραψα τη Φραγκοσυριανή».

 

 

Η στιχουργός του «όταν κοιτάς από ψηλά» και η χούντα

https://www.youtube.com/watch?v=pR240P9z5Zw

 

Αντιστασιακό τραγούδι το «όταν κοιτάς από ψηλά»; Ακούγεται περίεργο αλλά ναι. Στιχουργός του τραγουδιού που άψογα ερμήνευσε ο Κώστας Χατζής (που έχει γράψει τη μουσική) είναι η Σώτια Τσώτου η οποία εμπνεύστηκε όταν ήταν εν πτήσει από Αθήνα για Θεσσαλονίκη. Αιτία για αυτή την εσωτερική μετανάστευση της δημιουργού ήταν η επιβολή του πραξικοπήματος και το κλείσιμο από το καθεστώς της εφημερίδας «Ελευθερία» που δούλευε τότε η Τσώτου ως πολιτική ρεπόρτερ. Όντας άνεργη η νεαρή δημοσιογράφος αποφάσισε να φύγει από την Αθήνα για να ψάξει να βρει την τύχη της στη Θεσσαλονίκη, δουλεύοντας στο συγκρότημα Βελλίδη που εξέδιδε τις εφημερίδες Μακεδονία και Θεσσαλονίκη. Όταν έφτασε στο… στρατοκρατούμενο αεροδρόμιο του Ελληνικού, ωστόσο, την περίμενε μια δυσάρεστη έκπληξη. Συνελήφθη, πέρασε από εξονυχιστικό έλεγχο και στη συνέχεια υποβλήθηκε σε αυστηρότατη ανάκριση που κράτησε πολλές ώρες με αποτέλεσμα να χάσει την πτήση της. Όταν τα όργανα της χούντας δεν βρήκαν τίποτα επιβαρυντικό σε βάρος της, αφέθηκε ελεύθερη και πήρε το επόμενο αεροπλάνο.  Όταν αυτό απογειώθηκε, σχεδόν ήρεμη και ανακουφισμένη κοίταξε από το παράθυρο και σκέφτηκε πως αυτοί που πριν την ταλαιπώρησαν τώρα που τους κοιτάς από ψηλά «μοιάζουν με μυρμήγκια και τα σπίτια με σπιρτόκουτα»!

 

 

Το «Ζεϊμπέκικο της Ευδοκίας» που λίγο έλειψε να πεταχτεί στα σκουπίδια

https://www.youtube.com/watch?v=ezttNgBoo8c

 

Οι πρώτες πενιές του θρυλικού ζεϊμπέκικου ακούστηκαν από τον τζουρά του παλιού ρεμπέτη Γιώργου Μουφλουζέλη. Ο Μάνος Λοϊζος, ωστόσο, ήθελε το κάτι παραπάνω. Πείθει τον Θανάση Πολυκανδριώτη να αφήσει το μπουζούκι του και να πάρει και αυτός έναν παλιό τζουρά και να συμμετάσχει. Εκείνο το όργανο, όμως, ήταν τόσο παλιό που πλέον δεν μπορούσε να κουρδιστεί και τα φάλτσα διαδέχονταν το ένα το άλλο. Όλοι, λοιπόν, άρχισαν να τα παρατάνε και να λένε πως το τραγούδι δεν πρόκειται να «βγει» και πως καλό θα ήταν ο Λοϊζος να προχωρήσει στο επόμενο. Ο Πολυκανδριώτης παρατάει τον παλιό τζουρά και όλα δείχνουν να είναι στον αέρα. Ο Μάνος Λοϊζος, ωστόσο, δεν ήταν ένας συνηθισμένος άνθρωπος. Αποφασίζει με τη βοήθεια ενός τετρακάναλου που υπήρχε στο στούντιο να γράψει το τραγούδι κομμάτι- κομμάτι. Έγραφαν το τραγούδι όσο ο τζουράς ήταν κουρδισμένος. Όταν ξεκουρδιζόταν σταματούσαν. Τον ξανακούρδιζαν και συνέχιζαν. Έτσι το τραγούδι γράφτηκε επί της ουσίας με τη βοήθεια του… μοντάζ!

 

 

Ο μελαγχολικός «Αύγουστος» του Παπάζογλου και ο ανεκπλήρωτος έρωτας

https://www.youtube.com/watch?v=1YUhd9bTP2o

 

Στα τέλη Ιουνίου του 1978 σημειώθηκε ο φονικός σεισμός στη Θεσσαλονίκη. Πολλοί άνθρωποι, σκοτώθηκαν και άλλοι τόσοι έμειναν άστεγοι. Ένα από τα σπίτια που υπέστησαν ζημιές ήταν και εκείνο που έμενε ο Νίκος Παπάζογλου με την οικογένεια του. Αυτό σε συνδυασμό με την έντονη σεισμική ακολουθία ανάγκασαν τον Παπάζογλου να προτείνει στη γυναίκα του να πάρει τη νεογέννητη τότε κόρη τους και να πάνε να μείνουν σε συγγενείς τους στις ΗΠΑ  μέχρι να εκτονωθεί το φαινόμενο και ταυτόχρονα να κάνουν τις διακοπές τους. Ο ίδιος θα παρέμενε πίσω. Τον Αύγουστο ο Διονύσης Σαββόπουλος καλεί τον Παπάζογλου να περάσουν μερικές ημέρες χαλάρωσης στο εξοχικό του στο Πήλιο. Ο Παπάζογλου δέχεται. Εκεί ανάμεσα στους πολλούς φιλοξενούμενους του Νιόνιου υπήρχε και μια κοπέλα που τον «μάγεψε». Ο Παπάζογλου την ερωτεύτηκε αλλά οι τύψεις για τη γυναίκα του και το νεογέννητο παιδί τους δεν τον άφηναν να παραδοθεί στο πάθος του. Έτσι, αποφασίζει να φύγει από το Πήλιο και να επιστρέψει στη Θεσσαλονίκη, βάζοντας πάνω από έναν δυνατό έρωτα, την οικογένεια του. Στο δρόμο της επιστροφής οι σκέψεις και η μελαγχολία για έναν έρωτα που ήταν καταδικασμένος να μείνει ανεκπλήρωτος είχαν πλημμυρίσει το μυαλό του. Η… μαγιά είχε ήδη βρεθεί: «Σ’ αγαπάω μα δεν έχω μιλιά να στο πω, κι αυτό είναι ένας καημός αβάσταχτος, λιώνω στον πόνο γιατί νιώθω κι εγώ, ο δρόμος που τραβάμε είναι αδιάβατος»!

 

 

Ο Παύλος, οι έρωτες, τα τραγούδια και η ηρωίνη

https://www.youtube.com/watch?v=_ZsszdmfJH0

 

Ο Παύλος Σιδηρόπουλος έγραψε το τραγούδι «στην Κ» για την Κάθυ, έναν από τους μεγάλους έρωτες της ζωής του. Όταν χώρισαν, ερωτεύτηκε και έκανε σχέση με τη Γιόλα. Φίλη και συμμαθήτρια της Κάθυ. Οι δυο τους βαδίζουν ερωτευμένοι μαζί μέχρι τη στιγμή που η Γιολα ανακοινώνει στην Παύλο πως φεύγει για σπουδές στο Παρίσι και πως θα πρέπει να χωρίσουν. Ο Σιδηρόπουλος δέχεται ένα δυνατό χαστούκι. Εκείνη την ημέρα γράφει το «μου πες θα φύγω». Είναι τόσο χάλια, όμως, που ξεχνάει τους στίχους σε ένα συρτάρι. Τελικά ηχογραφεί το τραγούδι πολλά χρόνια αργότερα. Σε ότι αφορά τη σχέση του με τη Γιόλα αυτή είχε δραματική εξέλιξη. Μετά από λίγο χρονικό διάστημα ήταν και πάλι μαζί. Λέγεται πως εκείνη ήταν που τον μύησε στους σκοτεινούς δρόμους της ηρωίνης στην οποία είχε βυθιστεί και εκείνη. Η ηρωίνη, τελικά, ήταν αυτή που τους χώρισε…

 

 

Η τραγική ιστορία πίσω από ένα από τα πιο γνωστά τραγούδια του Καλδάρα

https://www.youtube.com/watch?v=7VqjK3OQXqw

 

Είναι η εποχή που ο Απόστολος Καλδάρας δημιουργεί τη μία επιτυχία μετά την άλλη. Μια σοβαρή ασθένεια που ταλαιπωρούσε την κόρη του (αργότερα αυτή η αρρώστια θα της στερήσει τη ζωή), ωστόσο, δεν αφήνει τον συνθέτη να «καθαρίσει» το μυαλό του. Μαζί με την Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου έχουν βάλει τις βάσεις ώστε να γράψουν το «λίγο- λίγο θα με συνηθίσεις». Ο Καλδάρας έχει στα χέρια του ένα εξαιρετικά δυνατό κουπλέ αλλά του λείπει ένα -αντίστοιχης δυναμικής- ρεφρέν. Το μυαλό του, ωστόσο, έχει κολλήσει. Μαζί με τον Μιχάλη Μενιδιάτη που αργότερα θα το τραγουδήσει προσπαθούσαν να βρουν το κατάλληλο. Ξαφνικά ο Καλδάρας γυρνάει στον Μενιδιάτη και του λέει «το βρήκα». Λίγες στιγμές αργότερα του τραγουδάει: «τι θα γίνω μες τη ζωή, αν ξυπνήσω ένα πρωί και κοιτάξω την αγκαλιά μου από μέσα να λείπεις εσύ…»! Ο συγκεκριμένος στίχος ακόμα και σήμερα τραγουδιέται ως ένας από τους πλέον ερωτικούς. Η αλήθεια, ωστόσο, είναι πως ο Καλδάρας τον έγραψε έχοντας στο μυαλό του πως είναι πιθανόν να χάσει το παιδί του.

 

 

Το «παπάκι» του Άσιμου που ηχογραφήθηκε «μυστικά»

https://www.youtube.com/watch?v=JU5zq6ZGaRI

 

Ένα από τα πιο ευαίσθητα ελληνικά τραγούδια, έχει γραφτεί από έναν από τους πιο ευαίσθητους καλλιτέχνες. Για την ακρίβεια δεν είναι τραγούδι αλλά νανούρισμα. Αυτό, όμως, είναι μάλλον γνωστό για το συγκινητικό «έχω ένα παπάκι» του Νικόλα του Άσιμου. Αυτό που δεν είναι τόσο γνωστό είναι το ότι ηχογραφήθηκε… «μυστικά»! Το νανούρισμα, αυτό, λοιπόν, το τραγουδούσε ο Άσιμος στην κόρη του όταν την κοίμιζε στο θρυλικό υπόγειο της Αραχώβης 41 στα Εξάρχεια. Δεν είχε σκοπό να το ηχογραφήσει. Η Χάρις Αλεξίου ήταν αυτή που τον παρακάλεσε να το κάνει πρόβα στο στούντιο. Ο Άσιμος δέχθηκε και ο ηχολήπτης άρχισε να το γράφει… διακριτικά. Ο Άσιμος μαγεύτηκε από την ερμηνεία της Αλεξίου, άνοιξε την πόρτα, μπήκε μέσα στον χώρο της ηχογράφησης και άρχισε να περπατάει πίσω από την Αλεξίου. Ξαφνικά άρχισε να την συνοδεύει, βουρκωμένος. Δακρυσμένη ήταν και η Χαρούλα Αλεξίου και με τον μαγικό αυτό τρόπο η «αυθαιρεσία» του ηχολήπτη πέρασε στην ιστορία ως ένα από τα πιο συγκινητικά ελληνικά τραγούδια.

 

 

«Στης Λαρίσης το ποτάμι» και το χαρτί υγείας

https://www.youtube.com/watch?v=8SMOyXwL-vg

 

Ίσως η πιο αστεία ιστορία είναι αυτή που περιγράφει τον τρόπο που ο Γιώργος Μητσάκης εμπνεύστηκε και κυρίως κατέγραψε, αρχές της δεκαετίας του 1960, το τραγούδι «στης λαρίσης το ποτάμι»! Ο λαϊκός συνθέτης βρίσκεται με τη σύντροφό του στο αεροδρόμιο του Ελληνικού και μιλάνε περί ανέμων και υδάτων. Η συζήτηση κάποια στιγμή φτάνει στη Λάρισα και τον Πηνείο. Με την πάροδο του χρόνου ο Μητσάκης ζητάει συγγνώμη από τη συνοδό του και πάει στην τουαλέτα. Εκεί του έρχεται η έμπνευση. Χαρτί όμως δεν υπάρχει. Όχι από αυτά που συνήθως γράφουμε, τέλος πάντων. Ο Μητσάκης δεν χάνει την ψυχραιμία του και παίρνει ένα κομμάτι από το χαρτί υγείας. Εκεί γράφει τους βασικούς στίχους (ρεφρέν και κουπλέ) και χαρούμενος βγαίνει από τη τουαλέτα! Δείχνει τη δημιουργία του στη σύντροφό του και εκείνη γελώντας του λέει «εκεί πού ήσουν, τι άλλο θα μπορούσες να γράψεις»; Το τραγούδι κυκλοφόρησε το 1963 και παρά τις ομολογουμένος περίεργες συνθήκες κάτω από τις οποίες γράφτηκε έγινε μεγάλη επιτυχία.

 

Πηγή: newsbeast.gr

 

ΣΤΑ ΜΑΡΜΑΡΑ, ΣΤΑ ΜΑΡΜΑΡΑ (Εράτυρα Κοζάνης) - Μακεδονικά τραγούδια

ΣΤΑ ΜΑΡΜΑΡΑ, ΣΤΑ ΜΑΡΜΑΡΑ (Εράτυρα Κοζάνης) - Μακεδονικά τραγούδια

 

Τραγούδι της αγάπης από την περιοχή της Εράτυρας Κοζάνης, σε επτάσημο ρυθμό (7/8) και σε συνακόλουθο συρτό χορό. Το τραγούδι στην Εράτυρα το τραγουδούσαν και το χόρευαν κατά την περίοδο του Πάσχα, ενώ αντίθετα στο γειτονικό Κωσταράζι της Καστοριάς, το τραγουδούσαν στον τελετουργικό χορό των Χριστουγέννων. Σε διαφοροποιημένη ρυθμική αγωγή συναντάται και σε άλλες περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας (π.χ. περιοχή Γρεβενών), αλλά και στην Κόνιτσα της Ηπείρου.

 

Η παρούσα έκδοση αποτελεί μία ιστορική για τα δεδομένα της Δυτικής Μακεδονίας προσπάθεια, καθώς τα τοπικά παραδοσιακά τραγούδια αποδόθηκαν με τη συνοδεία των παλαιών μουσικών οργάνων, τα οποία επικρατούσαν στην ευρύτερη περιοχή πριν από την πλήρη επικράτηση των χάλκινων πνευστών. Έτσι, πλάι στα αρχέγονα μουσικά όργανα, όπως η γκάιντα, οι ζουρνάδες, το νταούλι, η φλογέρα, χρησιμοποιόταν από πολύ παλιά και το βιολί και το λαούτο, κυρίως όμως για εσωτερικά γλέντια. Προοδευτικά και από το 1880 και έπειτα, άρχισαν να δημιουργούνται ορχήστρες που είχαν κλαρίνο, βιολί, κορνέτα, τρομπόνια, ευφώνιο, γκραν κάσα, τύμπανο και αρχικά είχαν κρατήσει και το λαούτο. Αυτή τη μαρτυρημένη μορφή είχα η ορχήστρα του περίφημου κλαρινίστα Γιάννη Κάστια (Νιάκος Ντούντας).

 

ΔΙΣΚΟΣ: «Πού ήσαν, περιστερούλα μου...» Τραγούδια της Εράτυρας

Ένωση Ερατυραίων Θεσσαλονίκης 2023

 

ΜΟΥΣΙΚΟΙ:

Γκάιντα: Γιώργος Νταβλιάκος

Τραγούδι: Κατίνα Ανδρεάδη

 

 

Ακούστε το τραγούδι:

https://www.youtube.com/watch?v=sRMQPlFCIgc

 

 

Οι στίχοι:

Στα μάρμαρα, στα μάρμαρα βγήκα να σεργιανίσω

βγήκα να σεργιανίσω, εμ και πίσω να γυρίσω.

Να δω τους νιους, να δω τις νιες, να ιδώ τα παλικάρια,

να ιδω και την αγάπη μου, πώς στρώνει, πώς ξεστρώνει

πώς καρτερεί για μένα.

 

Μωρ' άσπρη, ξάσπρη γάμπα μου κι χιόνα μου γραμμένη

χρυσές πλεξούδες σου 'στειλα, να πλέξεις στα μαλλιά σου.

 

[Κι αν μου 'στειλες βρε τζάνη μ', εγώ άντρα δε σε κάνω,

ούτε άντρα, ούτε φίλο κι ούτε ξενοδιαβάτη,

μαρουλάκια έχω στον κήπο και δραγάτη μ' θα σε βάλω

κι αν λείψει μαρουλόφυλλο και στον κατή σε πάω.

 

 

Πηγή: #Greek_folk_music #Macedonian_folk_song #Greek_Macedonia

Φωτογραφία: el.wikipedia.org

 

Ο Απρίλιος στην Παράδοση

Ο Απρίλιος στην Παράδοση

Ο Απρίλης είναι ο τέταρτος μήνας του χρόνου. Οι Λατίνοι τον ονόμασαν Aprilis απ' το aperio= ανοίγω (apertus= ανοικτός και Apertio= Άνοιξη). μια που όλη η φύση ξαναγεννάται από το βαθύ χειμωνιάτικο ύπνο του χιονιού και τον αφιέρωσαν στη θεά Αφροδίτη. Απρίλης και άνοιξη, Απρίλης και Πάσχα είναι για τον ελληνικό λαό σχεδόν αξεχώριστα.
Γι' αυτό τον είπαν και Ανοιξιάτη και Αιγιωργίτη, απ' τη μεγάλη γιορτή που περιλαμβάνει και Κερασάρη, εκεί που πρωτοβγαίνουν τα κεράσια.
Η ελληνική παράδοση ονομάζει τον Απρίλη και «Λαμπριάτη», γιατί συνήθως το μήνα αυτό γιορτάζουμε το Πάσχα, τη μεγαλύτερη χριστιανική γιορτή της Ορθοδοξίας.
Η περίοδος της Μεγάλης Σαρακοστής, με την ψαλμωδία των Χαιρετισμών, ολοκληρώνεται την Παρασκευή που στις εκκλησίες ψάλλουν τον Ακάθιστο Ύμνο και ακολουθούν η Ανάσταση του Χριστού.


Γεωργικές εργασίες
Όπως ο Μάρτης, έτσι και ο Απρίλης είναι μήνας δίγνωμος: από τη μια μεριά ο καιρός καλυτερεύει σταθερά, από την άλλη δεν ξεχνάει να δείξει τα χειμωνιάτικα δόντια του με βροχές και χαλάζια. Οι γεωργοί σπέρνουν καλαμπόκι, βαμβάκι, καρπούζια, πεπόνια. Αν η κακοκαιρία κάνει κακό στα σπαρτά, οι κανονικές βροχές είναι ευεργετικές, γιατί τώρα ο γεωργός θα σπείρει καλαμπόκια, ρεβίθια, τριφύλλι, ρύζι, μπαμπακάκι. Θα φυτέψει μελιτζάνες, σπανάκι, καρπούζια, πεπόνια κλπ. Έτσι με λαχτάρα περιμένει τη βροχή, που και τα σπαρτά θα μεγαλώσει και τα φρεσκοφυτεμένα θα βοηθήσει να ξεπεταχτούν.
Το χαλάζι όμως για το γεωργό είναι καταστροφή. Γι' αυτό προσπαθεί με κάθε τρόπο να αποτρέψει τον ερχομό του ή τις καταστροφές που προκαλεί, εξορκίζοντάς το με το φως της Ανάστασης. Τη νύχτα αυτή ένας επίτροπος της Εκκλησίας ανεβαίνει στο καμπαναριό μ' ένα αναμμένο δαυλί. ‘Όσος τόπος γύρω φωτιστεί από το Άγιο Φως, δεν έχει ανάγκη από χαλάζι.
Αλλού πάλι το χαλάζι ξορκίζεται με μεγάλες φωτιές τη νύχτα της Ανάστασης.


Παροιμίες
Του Μάρτη ξύλα φύλαγε, μην κάψεις τα παλούκια,
και τ' Απριλιού τις δεκοχτώ, μην κάψεις τα καρούλια (του αργαλειού).

Σαν ρίξει ο Μάρτης μια βροχή κι Απρίλης άλλη μία,να δεις κουκούρες στρογγυλές και πίτες σαν αλώνι.

Απρίλης φέρνει την δροσιά, φέρνει και τα λουλούδια.
Και τ' Απριλιού ταις δεκοχτώ, πέρδικα ψόφησε στ' αυγό (δηλαδή απ' το κρύο).

Αν βρέξει ο Μάρτης δυο νερά κι ο Απρίλης άλλο ένα, χαρά σε εκείνον τον ζευγά που 'χει στη γη σπαρμένα.

Ως τ' Απριλιού τις δεκαοχτώ να' χεις τα μάτια σου ανοιχτά.
Περάσανε οι δεκαοχτώ, άραξε πάνω σ' ένα αυγό.

Aν κάνει ο Mάρτης δυο νερά κι ο Aπρίλης πέντε - δέκα, να δεις το κοντοπίθαρο πως στρίβει το μουστάκι, να δεις και τις αρχόντισσες πως ψιλοκλεισιρίζουν, να δεις και τη φτωχολογιά πως ψιλοκοσκινάει.

Ο Μάρτης έχει τ' όνομα, κι ο Απρίλης τα λουλούδια.

Αν κάνει ο Απρίλης δυο νερά κι ο Μάης άλλο ένα, χαρά στονε τον γεωργό που 'χει πολλά σπαρμένα.

Ο Απρίλης με τα λούλουδα κι ο Μάης με τα ρόδα.

Ο Απρίλης ο γρίλλης, ο Μάης ο πολυψωμάς.

Τον Απρίλη και το Μάη κατά τόπους τα νερά.

Αλί στα Μαρτοκλάδευτα και τ' Απριλοσκαμμένα.

Του Απρίλη η βροχή, κάθε στάλα και φλουρί.

Αν κάνει ο Μάρτης τρία νερά κι ο Απρίλης άλλα δύο,να δεις του Μάρτη τα κουκιά, τ' Απρίλη τα σιταράκια, να δεις το γέρο- Κρίθαρο πώς τρέφει τη μουστάκα.

Απρίλης, Μάης, κοντά ειν' το θέρος.

Απρίλης έχει τα χάδια κι ο Μάρτης τα δαυλιά.

Των καλών ναυτών τα ταίρια τον Απριλομάη χηρεύουν


Γιορτές και Έθιμα
Με την 1η μέρα του Απρίλη το πρώτο έθιμο: το πρωταπριλιάτικο ψέμα. Καθένας αυτή τη μέρα προσπάθεί να ξεγελάσει τον άλλον με κάποιο αθώο ψέμα. Όλοι το' χουν για γούρι να ξεγελάσουν κάποιον. Στην Κομοτηνή λέγανε πως την Πρωταπριλιά το' χαν σε καλό να γελούν «για να γίνουν τα κουκούλια τους», τον καιρό που τρέφανε μεταξοσκώληκες για μετάξι. Με τα πρωταπριλιάτικα ψέματα άλλοτε παραπλανούσανε τα στίφη των φοβερών δαιμόνων. Τους ξεγελάγανε για να κτυπάνε αλλού, μακριά από τα δένδρα τους, όσο να λιώσουν οι δαίμονες και να χαθούν με τα τελευταία χιόνια.

Η γιορτή του Αγίου Γεωργίου το μήνα Απρίλιο.Ο Αϊ-Γιώργης είναι δρακοντοκτόνος. Με το κοντάρι του σκοτώνει το θεριό. Γιορτή των ποιμένων που αφήνουν τα χειμαδιά και ανεβαίνουν στα βουνά. «Μεις οι τσοπαναραίοι τονε δοξολογάμε πολύ τον Αϊ-Γιώργη». Προσφέρουν στην εκκλησία τον «Αηγιωργίτη» έναν αμνό. Ο ιερέας τον ευλογεί και οι επίτροποι τον περιφέρουν γύρω από το ναό τρεις φορές. «Εματώνετο το αφτί του και με το αίμα ηλείφοντο αι τέσσερεις γωνίες της εκκλησίας» (Πόντος).


Το Πάσχα

Λόγω των διαφορών στον εορτασμό του Πάσχα από τις διάφορες εκκλησίες η Α’ Οικουμενική Σύνοδος που συγκάλεσε ο Μέγας Κωνσταντίνος στη Νίκαια της Βιθυνίας το 325 μ.Χ., θέσπισε τα του προσδιορισμού της εορτής του Πάσχα με μία εγκύκλιο επιστολή του Μεγάλου Κωνσταντίνου, όπου εκτίθεται ο γνωστός από τότε ως «Όρος της Νικαίας». Σύμφωνα μ’ αυτόν: «Το Πάσχα θα πρέπει να εορτάζεται την Κυριακή μετά την πρώτη πανσέληνο της άνοιξης κι αν η πανσέληνος συμβεί Κυριακή τότε να εορτάζεται την επομένη Κυριακή (για να μην συμπέσει με τον εορτασμό του Εβραϊκού Πάσχα).» Ο εορτασμός του Πάσχα λοιπόν συνδέθηκε άμεσα με την εαρινή ισημερία και την πρώτη πανσέληνο της άνοιξης.


Πηγή: mhnes-12.weebly.com

fosonline.gr

25η Μαρτίου – Ευαγγελισμός της Θεοτόκου: Τα έθιμα της ημέρας

25η Μαρτίου – Ευαγγελισμός της Θεοτόκου: Τα έθιμα της ημέρας

 

 

Την ημέρα του Ευαγγελισμού παραμένει η νηστεία της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, με μία εξαίρεση. Η Εκκλησία επιτρέπει την ψαροφαγία («κατάλυσις ιχθύος», σύμφωνα με την εκκλησιαστική ορολογία), όπως και την Κυριακή των Βαΐων, λόγω της σπουδαιότητας της γιορτής. «Αν δεν έχεις να φας ψάρι, να γλείψεις ψαροκόκκαλο» λένε σε πολλά μέρη της Ελλάδας, ενώ σχετικό είναι και το παιδικό τραγουδάκι: «Του Ευαγγελισμού και των Βαγιώ/τρώνε ψάρι και κολιό…».

 

Το έδεσμα της ημέρας είναι ο μπακαλιάρος (βακαλάος) με ή χωρίς σκορδαλιά. Ο παστός μπακαλιάρος που καταναλώνουμε, εμφανίστηκε στο ελληνικό τραπέζι περί τον 15ο αιώνα και με την πάροδο του χρόνου καθιερώθηκε ως το πιάτο της εορτής του Ευαγγελισμού. Με εξαίρεση τα νησιά, όπου υπήρχε πάντα φρέσκο ψάρι, στην υπόλοιπη Ελλάδα ο παστός μπακαλιάρος ήταν η φθηνή και εύκολη λύση. Ιστορικά, εκείνοι που έστελναν στην Ελλάδα μεγάλες ποσότητες μπακαλιάρου ήταν οι Άγγλοι, οι οποίοι τον αντάλλασσαν με σταφίδα.

 

Παλαιότερα πιστευόταν ότι το βράδυ της παραμονής του Ευαγγελισμού ανοίγουν οι ουρανοί και ό,τι προλάβεις να ζητήσεις την στιγμή εκείνη θα το αποκτήσεις. Γι’ αυτό έλεγαν ότι όποιος γεννιέται την ημέρα αυτή είναι τυχερός σε όλη την ζωή. Την ίδια επίσης βραδιά τα δέντρα χαμηλώνουν και προσκυνούν την γη, το φαινόμενο όμως τό βλέπουν μόνο οι δίκαιοι.

 

Του Ευαγγελισμού θεωρείται μια από τις μεγαλύτερες γιορτές, γι’ αυτό επιβάλλεται αποχή από κάθε δουλειά. Λέγουν χαρακτηριστικά ότι ακόμη και τα χελιδόνια, που τότε αρχίζουν να επιστρέφουν, αυτήν την ημέρα σταματούν να χτίζουν την φωλιά τους.

 

Το διώξιμο των φιδιών και των άλλων ερπετών αποτελούσε μεγάλη έγνοια για τον χωρικό αυτή την περίοδο. Σε πολλά μέρη απέφευγαν το σκούπισμα για να μην παρουσιαστούν στο σπίτι φίδια, μυρμήγκια και άλλα ζωύφια. Απαγορευόταν επίσης να φέρουν στο σπίτι χλωρά χόρτα γιατί γίνονται και αυτά φίδια ή ποντίκια. Ούτε νερό επιτρεπόταν να φέρουν γιατί μπορεί να βγει φίδι στο σπίτι ή μπορεί να μπει στο σταμνί ο διάβολος με την μορφή φιδιού.

 

Στην Ήπειρο το βράδυ της παραμονής του Ευαγγελισμού ή ανήμερα της γιορτής τα παιδιά γύριζαν στις αυλές και στους κήπους, χτυπούσαν κουδούνια και μαγειρικά σκεύη και φώναζαν ρυθμικά: «Βγάτε φίδια και γουστέρες/γιατί έρχεται ο Βαγγελισμός/θα σας κόψει το κεφάλι/θα σας ρίξει στο ποτάμι». Για την εξουδετέρωση των φιδιών ανάβονταν επίσης μεγάλες φωτιές.

 

Πηγή: ekklisiaonline.gr