Νεότερη έρευνα
και αμφισβήτηση
Την ιστορία του ιαπωνικού πλοίου έκανε ευρέως γνωστή μία Γιαπωνέζα με σπουδές στην Σύγχρονη Ελληνική Ιστορία. Η Nanako Murata εξέδωσε έρευνα με τίτλο “A Japanese Ship Helping Out Greek Refugees on the Quay of Smyrna in 1922” στην οποία αναδεικνύει τη φιλάνθρωπη δράση του καπετάνιου Λου στη Σμύρνη. Οι πρώτες φωνές που δεν πείστηκαν από την εκδοχή της Murata, αμφισβήτησαν εξ ολοκλήρου την ύπαρξη του Τόκεϊ-Μαρού. Το βασικό επιχείρημα που προέβαλαν ήταν ότι παρόλο που το συγκεκριμένο πλοίο υποτίθεται ότι βρισκόταν στη Μεσόγειο με κατεύθυνση τη Μασσαλία, “δεν καταγράφηκε στον είσπλου των λιμανιών ούτε της Σμύρνης ούτε του Πειραιά, ούτε της Θεσσαλονίκης”. Ωστόσο, η θεωρία αυτή αντικρούεται εύκολα. Το ενδεχόμενο ο καπετάνιος να απέφυγε τις λιμενικές διατυπώσεις ώστε να προστατεύσει το ανθρώπινο “φορτίο” του, είναι εξαιρετικά πιθανό. Επιπλέον, σε μία Σμύρνη που φλεγόταν απ’ άκρη σ’ άκρη, ήταν μάλλον αδύνατο για τις λιμενικές υπηρεσίες να καταγράψουν με ψυχραιμία και ακρίβεια όλα τα πλοία που εισέρχονταν στον δίαυλο του λιμανιού. Τέλος, υπάρχουν φωτογραφικά ντοκουμέντα που τοποθετούν το ιαπωνικό πλοίο στο σμυρναίικο λιμάνι, καθώς και εκατοντάδες μαρτυρίες, καταχωρήσεις και δημοσιεύματα εφημερίδων. Το πλοίο Τόκεϊ-Μαρού με την ιαπωνική σημαία. Τα κίνητρα του καπετάνιου ήταν οικονομικά; Η δεύτερη και πιο εύλογη θεωρία θέτει υπό αμφισβήτηση τις πραγματικές προθέσεις του Ιάπωνα καπετάνιου. Η μεταφορά Μικρασιατών προσφύγων μέσα στο ιαπωνικό φορτηγό πλοίο είναι γεγονός. Όπως και η αντιπαράθεση του Λου με τις τουρκικές αρχές. Ωστόσο, πολλοί υποστηρίζουν ότι τα κίνητρά του δεν ήταν όσο αγαθά και ρομαντικά τα παρουσιάζει η ιστορία. Όπως αναφέρει ο Σπυρίδων Κλαυδιανός στο βιβλίο του, «Σκηνές φρίκης από την Μικρασιατική τραγωδία», πέντε μέρες πριν οι Τούρκοι μπουν στη Σμύρνη, το Τόκεϊ-Μαρού άνοιξε τις πόρτες του στους πρώτους κατατρεγμένους Μικρασιάτες. Η προκυμαία είχε γεμίσει από ανθρώπους με τις αποσκευές τους, απεγνωσμένους να προλάβουν να φύγουν. Το αντίτιμο της σωτηρίας όμως ήταν ακριβό. Οι πρώτοι επιβάτες του Τόκεϊ-Μαρού ακριβοπλήρωσαν τα ναύλα τους και μέσα σε λίγες ώρες αποβιβάστηκαν στην κοντινή Μυτιλήνη. Εκεί, ο Ιάπωνας καπετάνιος αποβίβασε το φορτίο του και δεν το πέταξε στη θάλασσα, όπως υποστηρίζει η επικρατούσα θεωρία. Δύο μέρες αργότερα, επέστρεψε και πάλι στη Σμύρνη. Καθώς τα αμπάρια του ήταν πλέον άδεια, μπορούσε να επιβιβάσει πολύ περισσότερους ανθρώπους. Έτσι, ακολουθώντας την ίδια τακτική, γέμισε και πάλι το πλοίο του με κόσμο. Αυτή τη φορά κατευθύνθηκε προς τη Θεσσαλονίκη και τον Πειραιά. Στις 8 του Σεπτέμβρη, πάνω στο Τόκεϊ-Μαρού, αποβιβάστηκαν στο λιμάνι του Πειραιά 1.600 πρόσφυγες. Ο Ιάπωνας έκανε πολλές διαδρομές, ήρθε σε αντιπαράθεση με τους κεμαλικούς και πράγματι, έσωσε χιλιάδες ανθρώπους από βέβαιο θάνατο. Με το αζημίωτο όμως. «Το ιαπωνικό φορτηγό ξαναγύρισε την επομένη της εισόδου των Τούρκων στη Σμύρνη, Κυριακή πρωί, για να παραλάβει νέα πλήθη κόσμου. Ο Ιάπωνας πλοίαρχος και ο άγνωστος πράκτορας του ιαπωνικού φαίνεται πως βρήκαν επικερδές το πείραμα και πύκνωσαν τη συγκοινωνία με την αγωνιούσα πόλη. Επανερχόταν για τέταρτη φορά στο λιμάνι της Σμύρνης, και για τέταρτη φορά γέμιζε ως τα κατάρτια με απελπισμένο και πανικόβλητο κόσμο, που δόξαζε τον καπετάνιο και το πλήρωμα του ατμοπλοίου εκείνου που κατόρθωσε να σώσει τόσες ψυχές από το χωράφι του Τούρκου», συνεχίζει ο Κλαυδιανός στο βιβλίο του. Μέχρι τα μέσα του Σεπτέμβρη, οι διαδρομές από και προς τη Σμύρνη, αν και προσοδοφόρες, είχαν καταστεί πλέον επικίνδυνες. Έτσι, το Τόκεϊ-Μαρού αποφάσισε να αλλάξει ρότα και να αποπλεύσει για την Αλεξάνδρεια με ενδιάμεση στάση στον Πειραιά. Αυτή τη φορά, όμως, ο αριθμός των προσφύγων ήταν πολύ μικρότερος, ενώ τα αμπάρια του είχαν γεμίσει από άλλου είδους εμπόρευμα. Τα αμπάρια με το όπιο «Το ατμόπλοιο, που προερχόταν από τη Σμύρνη, μετέφερε και πολύτιμο φορτίο αξίας συνολικά 200 χιλιάδων λιρών στερλινών, αποτελούμενο από 6 τόνους οπίου και 625 κιλά κοκαΐνης που προοριζόταν για την Αλεξάνδρεια και ανήκε σε δύο Αρμένιους εμπόρους της Σμύρνης», έγραφε η εφημερίδα “Αθήναι”. «Όταν κατέπλευσε το ατμόπλοιο στον Πειραιά, οι φορτωτές ζήτησαν την εκφόρτωση του εμπορεύματος. Ο πλοίαρχος, έχων φαίνεται απώτερους σκοπούς, αρνήθηκε», αναφέρει το ρεπορτάζ του “ΣΚΡΙΠ”.
Απόσπασμα από την εφημερίδα “Αθήναι”. Οι έμποροι έκαναν άμεσα καταγγελία και το
Λιμεναρχείο απαγόρευσε τον απόπλου, υποχρεώνοντας τον καπετάνιο να παραδώσει το
φορτίο. Ο Ιάπωνας υπάκουσε, κράτησε όμως ένα κιβώτιο με κοκαΐνη, αξίας 6
χιλιάδων λιρών. Οι Αρμένιοι για ακόμη μία φορά το αντιλήφθηκαν. Οι λιμενάρχες
κάλεσαν τον καπετάνιο σε ανάκριση και έπειτα από μία αποτυχημένη προσπάθεια να
διαφύγει, αναγκάστηκε να επιστρέψει και το τελευταίο κιβώτιο. Όπως επισημαίνουν
οι ιστορικοί ερευνητές Γιώργος Πουλημένος και Αχιλλέας Χατζηκωνσταντίνου σε πιο
πρόσφατη έρευνά τους, το πρόσθετο βάρος των 6,5 τόνων εξηγεί τη διαφορά ανάμεσα
στον αριθμό των προσφύγων που μετέφερε το πλοίο στο πρώτο και στο τελευταίο
ταξίδι του (1.600 έναντι 325). Δημιουργεί επίσης εύλογες υποψίες για τις
πραγματικές προθέσεις του Ιάπωνα. Πολλοί υποστηρίζουν ότι η επιβίβαση μερικών
εκατοντάδων κατατρεγμένων ανθρώπων δεν αποτελούσε παρά μία κάλυψη για το
υπόλοιπο φορτίο. Παρόλο που την εποχή εκείνη οι συγκεκριμένες ουσίες ήταν
νόμιμες και το εμπόριό τους επιτρπόταν στη Μεσόγειο, η ποσότητα που μετέφερε ο
Ιάπωνας, σε συνδυασμό ότι σκόπευε να την αποσπάσει παράτυπα από ξεριζωμένους εμπόρους,
τον έκανε ιδιαίτερα επιφυλακτικό σε οποιοδήποτε έλεγχο. Για το λογο αυτό
αντιστάθηκε σθεναρά στις Τουρκικές αρχές όταν επιχείρησαν να τον εμποδίσουν να
μεταφέρει πρόσφυγες.
Πάντως μετά το
περιστατικό με τα κιβώτια, το Μαρού δεν ξαναφάνηκε σε Ελληνικά νερά. Το βέβαιο
είναι ότι χάρη στον πλοίαρχο Λου, χιλιάδες Χριστιανοί μπόρεσαν να φτάσουν σώοι
στην Ελλάδα.
Ανεξαρτήτως των
πραγματικών προθέσεων, η ανθρωπιστική αξία του ναύλου του, αξίζει μια θέση στα βιβλία της ιστορίας. Το ήθος του
καπετάνιου και οι υποβόσκουσες επιδιώξεις του μένουν στην ατομική κρίση του
καθενός.
Πηγή : https://www.mixanitouxronou.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου