Η πραγματική ιστορία του Ιάπωνα καπετάνιου που έσωσε χιλιάδες Μικρασιάτες : Μέρος 1ο

Η πραγματική ιστορία του Ιάπωνα καπετάνιου που έσωσε χιλιάδες Μικρασιάτες : Μέρος 1ο

Ο Ιάπωνας που φυγάδευσε με το πλοίο του απελπισμένους Μικρασιάτες από τη Σμύρνη. Τους έσωσε από ανθρωπισμό ή για χρήματα; Τι απέγινε το όπιο στα αμπάρια

Τα τελευταία χρόνια, διάσημη έχει γίνει η ιστορία του Ιάπωνα καπετάνιου, που τον Σεπτέμβρη του ’22 φέρεται να διέσωσε εκατοντάδες απελπισμένους Μικρασιάτες, φορτώνοντάς τους στο εμπορικό του πλοίο. Η ιστορία που διαδόθηκε, συγκίνησε για τον ανθρωπισμό και την τόλμη του ανδρός. Ο καπετάνιος σύμφωνα με τις περιγραφές ήρθε σε ρήξη με τους κεμαλικούς και έριξε όλο το εμπόρευμα στη θάλασσα για να χωρέσει περισσότερους πρόσφυγες στα αμπάρια.

Η ιστορία του όμως, έχει αμφισβητηθεί από πολλούς. Τόσο για την ακρίβεια των στοιχείων, όσο και για τις πραγματικές προθέσεις του καπετάνιου. Σύμφωνα με την αρχική εκδοχή της ιστορίας, το ιαπωνικό εμπορικό Τόκεϊ-Μαρού βρισκόταν αγκυροβολημένο πλάι σε συμμαχικά επιβατηγά στο λιμάνι της Σμύρνης από τις αρχές του Σεπτέμβρη. Η εισβολή των στρατευμάτων του Κεμάλ στην πόλη ήταν θέμα χρόνου. Οι χριστιανοί όταν είδαν ότι ερχόταν η καταστροφή, άρχισαν να ψάχνουν τρόπους να διαφύγουν στην Ελλάδα. Ωστόσο, η ελληνική κυβέρνηση από τον Ιούλιο ακόμα είχε ψηφίσει νόμο που απαγόρευε στον ελληνικό πληθυσμό να εγκαταλείψει τη Μικρά Ασία. Προβλέπονταν μάλιστα αυστηρές πειθαρχικές και χρηματικές ποινές, στην περίπτωση σύλληψης πλοίων που θα μετέφεραν πληθυσμό. 8 Σεπτεμβρίου 1922, η Σμύρνη πλέον καιγόταν απ΄άκρη σε άκρη. Οι φλόγες έκαιγαν σπίτια, επιχειρήσεις και ανθρώπους. Εξαθλιωμένοι Έλληνες της πόλης αναζητούσαν απεγνωσμένα τη σωτηρία διά θαλάσσης αλλά τα καράβια αρνούνταν να τους παραλάβουν και με βία τους πετούσαν στη θάλασσα. Τα αμερικανικά, τα βρετανικά, τα γαλλικά και τα ιταλικά πλοία έλεγαν στους πρόσφυγες ότι μπορούσαν να πάρουν μόνο δικούς τους .

Το Τόκεϊ-Μαρού εν δράσει

Μέσα στον πανικό, ο Ιάπωνας καπετάνιος του εμπορικού πλοίου και το πλήρωμά του, συγκλονισμένοι από την εικόνα της τραγωδίας και χωρίς χρονοτριβή, πήραν μια γενναία απόφαση: μετέφεραν στο κατάστρωμα όλο το φορτίο από μετάξι και δαντέλα που ήταν αποθηκευμένο στα αμπάρια και χωρίς δισταγμό το έριξαν στη θάλασσα! Αυτή είναι η θετική εκδοχή της ιστορίας που συμπληρώνεται από την εντολή του καπετάνιου Λου, το πλοίο να προσεγγίσει την προκυμαία και να επιβιβάσει σε αυτό Έλληνες και Αρμένιους κυνηγημένους. Η στάση του Ιάπωνα πλοιάρχου δεν πέρασε απαρατήρητη. Καταγράφηκε μέσα και από τις πληροφορίες που έδωσε ο Τζορτζ Χόρτον, ο Αμερικανός πρόξενος τότε στη Σμύρνη.

Ο ιάπωνας καπετάνιος απείλησε τους τούρκους ότι θα προκαλούσε διπλωματικό επεισόδιο εάν δεν τον άφηναν να βοηθήσει τους έλληνες πρόσφυγες. Οι ελληνικές εφημερίδες της εποχής το επεσήμαναν. Ο αμερικανός διπλωμάτης σε τηλεγράφημά του προς το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ 18 Σεπτεμβρίου 1922 έγραψε: “Ένα γιαπωνέζικο πλοίο πήρε μερικούς πρόσφυγες και άκουσα πως πέταξε το φορτίο του για τον σκοπό αυτό. “Επιβάτες του πλοίου μιλούν για τη συγκινητικά ευγενική συμπεριφορά του ιαπωνικού πληρώματος”. Στις 15 Οκτωβρίου 1922 η «Atlanta Journal-Constitution» ανέφερε: “Αντίθετα με τις ενέργειες κάθε άλλου πλοίου στη Σμύρνη, αυτό (δηλαδή το γιαπωνέζικο πλοίο) πήρε κάθε πρόσφυγα για τον οποίο θα μπορούσε να βρει χώρο πάνω στο σκάφος. Υπήρχε κι ένα φορτηγό πλοίο στο λιμάνι το οποίο έριξε όλο το φορτίο στη θάλασσα, πήρε τους υπόλοιπους πρόσφυγες και τους μετέφερε στον Πειραιά”. Στην εφημερίδα «The Boston Globe» της 21ης Οκτωβρίου 1922 η Αν Χάρλοου Μπιρτζ, σύζυγος του Χ. Μπιρτζ, καθηγητή του Διεθνούς Κολεγίου της Σμύρνης, έδωσε μια ακόμα μαρτυρία: «Οι απελπισμένοι πρόσφυγες βρίσκονταν στις αποβάθρες, το λιμάνι ήταν γεμάτο από άνδρες και γυναίκες που κολυμπούσαν με την ελπίδα να σωθούν. Στο λιμάνι εκείνη τη στιγμή ήταν ένα γιαπωνέζικο πλοίο, το οποίο μόλις είχε φθάσει φορτωμένο έως το κατάστρωμα με ένα πολύτιμο φορτίο από μετάξι, δαντέλες μεγάλης αξίας, χιλιάδων δολαρίων. Ο Γιαπωνέζος καπετάνιος, όταν κατάλαβε την κατάσταση που επικρατούσε, δεν δίστασε. Ολόκληρο το φορτίο πετάχτηκε στα βρόμικα νερά του λιμανιού, ενώ το φορτηγό φορτώθηκε και γέμισε με όσες εκατοντάδες πρόσφυγες μπορούσε να μεταφέρει ασφαλείς στον Πειραιά και στις ελληνικές ακτές». Η αναφορά του ανταποκριτή των «New York Times» στις 18 Σεπτεμβρίου λέει: «Την Πέμπτη υπήρχαν έξι ατμόπλοια στη Σμύρνη, για να μεταφέρουν τους πρόσφυγες. Eνα γιαπωνέζικο, δύο γαλλικά, ένα αμερικανικό και δύο ιταλικά. Το αμερικανικό και το γιαπωνέζικο πλοίο δέχθηκαν όλους τους πρόσφυγες, χωρίς να ελέγξουν τα χαρτιά τους, ενώ τα άλλα πλοία πήραν όσους είχαν διαβατήριο».