Ο Δεκέμβριος στην Παράδοση

Ο χρόνος για τους Ρωμαίους άρχιζε από το Μάρτιο. Έτσι ο Δεκέμβριος ήταν ο Δέκατος μήνας του χρόνου. Αυτό ακριβώς σημαίνει και το όνομά του που προέρχεται από τη λατινική λέξη decem που σημαίνει δέκα. Δωδέκατος μήνας έγινε στο Γρηγοριανό ημερολόγιο.

 
Ο Δεκέμβριος αντιστοιχεί στο Αττικό ημερολόγιο με το μήνα Ποσειδώνα (12 Δεκεμβρίου - 10 Ιανουαρίου). Ο λαός μας τον λέει και Χριστουγεννιάτη, Χιονιά, Βρομαλίτη, Χριστουγεννάρης, Χριστουγεννάς, Άσπρος ή Ασπρομηνάς, Χιονιάς...

Γεωργικές εργασίες:

Επιδιόρθωση στάβλων

Καθάρισμα χωραφιών από θάμνους

Φυτεύουμε κρεμμυδάκια και χορταρικά

Συνεχίζεται το μάζεμα των ελιών και των εσπεριδοειδών

Σκέπασμα κυψελών

Αρχή γαλακτοπαραγωγής

Τελειώνει το καθάρισμα του κρασιού και ανοίγουν τα βαρέλια

Παροιμίες:

Το τραγούδι με τον τρύγο, το Δεκέμβρη παραμύθι.

Χιόνι του Δεκεμβρίου, χρυσάφι του καλοκαιριού.

Να’ναι Χριστούγεννα στεγνά, τα Φώτα χιονισμένα και τα Λαμπρά βρεχούμενα, αμπάρια γιομισμένα.

Αγιά Βαρβάρα μίλησε κι ο Σάββας απεκρίθη, μαζέψτε ξύλα κι άχυρα και σύρτε και στο μύλο γιατί Αι-Νικόλας έρχεται στα χιόνια φορτωμένος.

Γιορτές και Έθιμα:
Της Αγίας Βαρβάρας (4 Δεκεμβρίου). Σε πολλές πόλεις της Μικράς Ασίας «φτιάχνουν μια μεγάλη μελόπιτα, που την τοποθετούν στο τρίστρατο της γειτονιάς. Εκεί πηγαίνει ο ιερέας να την ευλογήσει. Η νοικοκυρά κόβει την πίτα και τη μοιράζει στους περαστικούς». Η έκθεση στο τρίστρατο και η προσφορά στον κόσμο θυμίζει τα δείπνα της Εκάτης, που τη λάτρευαν ιδιαίτερα στη Μικρά Ασία ως «τριοδίτιν» και «ενοδία» θεά.

Του Αγίου Νικολάου (6 Δεκεμβρίου). Είναι ο προστάτης των ναυτιλλομένων. Σύμφωνα με τις παραδόσεις, «τα ρούχα του είναι πάντοτε βρεγμένα από την άλμη και τα γένια του στάζουν θάλασσα». Είναι ο κύριος των ανέμων και της τρικυμίας.

Του Αγίου Σπυρίδωνα (12 Δεκεμβρίου). Τιμάται κατεξοχήν στην Κέρκυρα.
Με το Ιουλιανό ημερολόγιο, το χειμερινό ηλιοστάσιο έπεφτε το 19ο αιώνα στις 9 του Δεκέμβρη. Οι άνθρωποι είχαν προσέξει αυτή τη σταδιακή αύξηση του φωτός από αυτή τη μέρα - αφού ο Ήλιος και το φως έπαιζαν, και παίζουν, σημαντικό ρόλο στη ζωή μας. Παρετυμολογώντας, λοιπόν, το όνομα της Αγίας Άννας, η μέρα παίρνει μια «ανάσα» ή γίνεται «άνετη», του αγίου Σπυρίδωνα, που γιορτάζει στις 12 Δεκεμβρίου, έλεγαν: «Απ' του αγίου Σπυρίδωνα μεγαλώνει η μέρα κατά ένα σπυρί».

Στις 19 Δεκεμβρίου, παραμονή του άγιου Ιγνάτιου, η αύξηση του φωτός είναι σημαντική, παρετυμολογώντας του άγιου το όνομα έλεγαν «αύριο είναι ο άγιος Αγνάντιος αγναντεύει ο ήλιος προς το καλοκαίρι».

Στην περίοδο του Δεκέμβρη, τρεις είναι οι εμπειρίες του χρόνου που προεξάρχουν: το κρύο, το τέλος της σποράς και η μείωση του φωτός.

Στις 25 Δεκεμβρίου γιορτάζουμε τα ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ

«Χριστός γεννέται, σαν ήλιος φέγγει» (κάλαντα Θράκης).

Το 354 μ.Χ. ορίζεται στη Ρώμη η 25^η Δεκεμβρίου –η γενέθλιος ημέρα του Μίθρα, του «αήττητου Ηλίου»- ως ημέρα εορτής των Χριστουγέννων, επειδή ο Χριστός λατρεύεται ως «ο φέρων το φως» το αληθινό, υποκαθιστώντας τους ηλιακούς θεούς της ειδωλολατρίας. Στην αρχαιότητα γιόρταζαν την ίδια μέρα τη γέννηση του Θείου Βρέφους Λικνίτη Διονύσου στους Δελφούς, του Θείου Βρέφους Αιώνα στην Αλεξάνδρεια, του Θείου Βρέφους Πλούτου στην Ελευσίνα (που συμβόλιζε τον πλούτο της σοδειάς), με πάνδημες γιορτές, διασκεδάσεις και ξεφαντώματα.

Πηγή: mhnes-12.weebly.com