Ο όρκος των Κρητικών βοσκών μπροστά στον Αρχάγγελο Μιχαήλ

Ο όρκος των Κρητικών βοσκών μπροστά στον Αρχάγγελο Μιχαήλ

 

 

Ο Αρχάγγελος Μιχαήλ συνδέεται με μια ιδιαίτερη σχέση με τον Κρητικό Βοσκό. Αυτή η σχέση αναδεικνύει τις παραδοσιακές αξίες και πρακτικές της κοινωνίας της Κρήτης, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις ζωοκλοπής.

 

Όταν κάποιος διαπίστωσε ότι του είχαν κλέψει ζώα, δεν απευθυνόταν στις αρχές, αλλά στους συγγενείς και φίλους του. Μαζί, καταλήγανε στο όνομα του βοσκού που θεωρούνταν ύποπτος. Ο κατηγόρος δρούσε με μια ενθουσιώδη εμπιστοσύνη, απευθυνόμενος στον ύποπτο με την ερώτηση αν είχε κλέψει τα ζώα του.

 

Η διαδικασία συνεχίζεται με τον ύποπτο να αρνείται την κατηγορία και να καλείται να «δείξει οπλή»—δηλαδή, να αποκαλύψει τα κλεμμένα ζώα που είχε κρυμμένα. Αν ο ύποπτος δεν μπορούσε να αποδείξει την αθωότητά του, του προτεινόταν να «ξεκαθαριστεί».

 

Το «ξεκαθάρισμα» περιλάμβανε έναν όρκο μπροστά στον Άι-Στράτηγο, έναν θαυματουργό άγιο που θεωρείται ψυχοβγάλτης. Ο ύποπτος τοποθετούσε το δεξί του χέρι πάνω στην εικόνα του Αγίου και ορκίζονταν ότι θα παρέμενε αθώος, με ισχυρές αναφορές στο Θεό και τη ψυχή του. Αν κάποιος κατέθετε αυτόν τον όρκο, αποδεχόταν ότι δεν θα τολμούσε να ψευδοορκιστεί μπροστά σε μια τέτοια πνευματική παρουσία.

 

Από κείμενο του Γ.Μανουσάκη αντλούμε πολύτιμα στοιχεία για τη σχέση αυτή.

 

Όταν γινόταν ζωοκλοπή ο «παθός», δεν πήγαινε στο δικαστή ή στο χωροφύλακα. Έβρισκε τους συγγενείς, τους συντέκνους του και τους φίλους του και αφού κουβεντιάζανε και συγκλίνανε στο όνομα του βοσκού, που ήταν ύποπτος, πηγαίνανε και του του λέγανε

 

«Ψυχανεμίζομαι πως εσύ ΄σαι που μου ΄κλεψες τα οζά»

 

Εκείνος αρνιούντανε.

 

-Δείξε μου οπλή…

 

Τούτο σήμαινε να του δείξει τα κλεμμένα ζώα που ΄χε κρυμμένα και απ΄όπου σίγουρα προέρχουνταν το κρέας που του πρόσφερε στο τραπέζι.

 

Αν ο ύποπτος του ΄δειχνε ξένα ζώα εκείνος τον άφηνε και πήγαινε αλλού να γυρεύει τα δικά του.

 

Αν αρνιούντανε του πρότεινε να «ξεκαθαριστεί» για να γλιτώσει από την υποψία.

 

Το ξεκαθάρισμα ήταν ένας επίσημος όρκος που δίνουνταν μπροστά στο φοβερό και θαυματουργό Άι –στράτηγο.

 

Ο ύποπτος για ζωοκλοπή έβαζε το δεξί του χέρι πάνω στην εικόνα και ορκίζονταν:

 

«Ως ξεχωρίζει η χέρα μου από την εικόνα του Αγίου, ετσά να ξεχωρίσει η ψυχή μου απού το κορμί μου κι απού το Θεό. Να μην έχω να κάμω με το Θεό παρά ώρα θανάτου μου να περνά το τάγμα τω διαόλω να πάρει την ψυχή μου, ανέ γνωρίζω ή κατέω, έργο ή βουλή για τα οζά σου.»

 

Όποιος έλεγε τούτα τα λόγια απαλλάσσουνταν από κάθε υποψία, γιατί κανείς δεν τολμούσε να ψευτοορκιστεί μπροστά στον Ψυχοβγάλτη Άγιο.

 

Πηγή: maleviziotis.gr