Ξεχασμένα πασχαλινά έθιμα στην Αθήνα μιας άλλης εποχής

Του Θωμά Σιταρά

 

 

Το Πάσχα θεωρείται η ¨γιορτή των γιορτών¨ και είναι αυτονόητο ότι και ο πιο φτωχός γείτονας θεωρεί υποχρέωσή του να ψήσει αρνί - Μη θεωρήσετε λοιπόν υπερβολή, αν σας πω, ότι όλη η συνοικία γίνεται μια τεράστια ψησταριά!

 

Ένας γκάγκαρος Πλακιώτης διηγείται:

Το ψήσιμο γίνεται στις αυλές, και αν δεν υπάρχει αυλή, κανένα πρόβλημα, ένας λάκκος σκάβεται μπροστά στη πόρτα του σπιτιού, και η ψησταριά στήνεται στο πι και φι... Το ψήσιμο συνοδεύεται φυσικά από αδιάκοπους πυροβολισμούς και βαρελότα.

***

Οι κοπέλες της γειτονιάς περιμένουν με αγωνία τη νύχτα της Ανάστασης. Σύμφωνα με την παράδοση, αυτήν ακριβώς τη νύχτα θα ονειρευτούν τον ¨καλό¨ τους. Θα μάθουν έτσι αν θα ανοίξει η τύχη τους. Χαράσσουν λοιπόν στη λαμπάδα το όνομα του άντρα των ονείρων τους, την παίρνουν μετά την εκκλησία σπίτι και κοιμούνται μαζί της.

Το πρωί, αν η θερμοκρασία του σώματος έχει αλλοιώσει το χαραγμένο όνομα, τότε τα σημάδια δεν είναι καλά. Αν, αντίθετα, τα χαραγμένο όνομα διατηρήθηκε ανέπαφο, ο οιωνός θεωρείται άριστος!

***

Οι παλαιότεροι της γειτονιάς πιστεύουν σε αυτά που είναι ¨γραμμένα¨ στη πλάτη του αρνιού. Υπάρχουν μάλιστα ορισμένοι άνθρωποι που έχουν το χάρισμα να ¨διαβάζουν¨ στη πλάτη τα διάφορα μηνύματα και να τα επεξηγούν... Οι οιωνοσκόποι αυτοί κάνουν χρυσές δουλειές την ημέρα του Πάσχα. Γυρίζουν τα σπίτια, και με ένα μικρό φιλοδώρημα ¨διαβάζουν¨ την πλάτη του αρνιού και χρησμοδοτούν σχετικά με την υγεία των μελών της οικογένειας, τα οικονομικά, την αποκατάσταση των παιδιών κλπ.

***

Υπάρχει ακόμη και εφαρμόζεται ευλαβικά, το έθιμο της πίττας του φτωχού.
Οι νοικοκυρές της γειτονιάς θεωρούν κάτι σαν γούρι για το σπιτικό τους, να φτιάξουν τη πίττα αυτή. Μαζί με όλα τα άλλα, ζυμώνουν μια μεγάλη κουλούρα με ένα κόκκινο αυγό στη μέση. Η πίττα αυτή φυλάγεται μέχρι την ημέρα του Πάσχα.
Πριν την ανατολή του ήλιου η πίττα αυτή κρεμιέται στην εξώπορτα του σπιτιού από όπου οι φτωχοί της συνοικίας θα περάσουν να την πάρουν. Το έθιμο θέλει να απομακρύνεται αμέσως η νοικοκυρά από τη πόρτα για να μη δει ποιος θα την πάρει.

Μπαίνοντας σπίτι, η νοικοκυρά θα πάει στην αυλή και θα ρίξει ένα κουβά νερό κάνοντας ταυτόχρονα μια ευχή για το νοικοκύρη και τη φαμίλια της.

Τέλος το απόγευμα της Λαμπρής γίνεται ¨το κάψιμο του Ιούδα¨. Σε κάθε συνοικία, σε κάθε πλατεία, καίνε ένα ομοίωμα του Ιούδα, και υπάρχει πάντα και ένας σχετικός συναγωνισμός μεταξύ των διαφόρων συνοικιών για το πιο εντυπωσιακό κάψιμο.

Αναρωτιέμαι πόσα από αυτά τα έθιμα θα επιζήσουν...

Για περισσότερα: https://minoas.gr/syggrafeas/sitaras-thomas/

ΚΑΛΟ ΠΑΣΧΑ

 

Πηγή: protothema.gr