Πάσχα στην Ελλάδα – έθιμα

 

 

 

Κύθνος - H Κούνια και οι Θερμιώτικες πίτες 

Στην Κύθνο, ή Θερμιά όπως λέγεται επίσης το νησί, το ψήσιμο των λαμπριάτικων κουλουριών, η βαφή των πασχαλιάτικων αυγών και το άσπρισμα στα σοκάκια του χωριού γίνονται παραδοσιακά τη Μεγάλη Πέμπτη. Το Μεγάλο Σάββατο, οι γυναίκες ετοιμάζουν και ψήνουν τις Θερμιώτικες πίτες που γίνονται μόνο στην Κύθνο. Το φύλλο ανοίγεται με τον «πλάστη» στο χέρι, ενώ στη λεκάνη ζυμώνεται η ανάλατη φρέσκια Θερμιώτικη μυζήθρα (ξυνό) με φρέσκα αυγά από τη φωλιά και μπόλικο άνηθο. Η Κύθνος ήταν γνωστή στην αρχαιότητα για το εκλεκτό της τυρί που αποκτούσε τη γεύση του από κάποιο ενδημικό βότανο. Τη Δευτέρα του Πάσχα, οι κάτοικοι συγκεντρώνονται στην Πιάτσα της Χώρας για το πιο χαρακτηριστικό έθιμο, το λίκνισμα ή «μαμούνι» όπως λέγεται στην τοπική διάλεκτο. Εκεί, όπως γινόταν πιο παλιά που το φλερτ ανάμεσα σε δύο ανθρώπους ήταν υπόθεση της κοινότητας και όχι μόνο του ζευγαριού, παρακολουθούν- τραγουδώντας το τραγούδι της κούνιας – ένα αγόρι κι ένα κορίτσι να λικνίζονται πάνω σε μια στολισμένη με λουλούδια διπλή κούνια. Όποιο ζευγάρι ανέβει πάνω στην κούνια, πρέπει να παντρευτεί. Στη συνέχεια ακολουθεί γλέντι με κεράσματα και χορούς. Είναι ένα έθιμο με αρχαίες ρίζες που αξίζει να το παρακολουθήσει ο επισκέπτης.

 

Πηγή: kathimerini.gr

 

 

Λεωνίδιο - Τα φλεγόμενα αερόστατα

Στο Λεωνίδιο, την πρωτεύουσα της Τσακωνιάς, εκτυλίσσεται ένα από τα διασημότερα ελληνικά έθιμα, τα φλεγόμενα αερόστατα. Περισσότερα από 1.000 αερόστατα ελευθερώνονται στον ουρανό την Ανάσταση, προσφέροντας ένα φαντασμαγορικό θέαμα, σε ένα έθιμο που λέγεται ότι έφεραν οι ντόπιοι ναυτικοί από την Ανατολή. Η κατασκευή τους ξεκινά από τον Φεβρουάριο, με το κόψιμο των καλαμιών που θα χρησιμοποιηθούν. Κατόπιν θα πρέπει να κολληθούν με προσοχή οι 16 κόλλες χαρτί –κόκκινες και πορτοκαλί κατά κανόνα– που το απαρτίζουν. Χρειάζεται αρκετή δεξιοτεχνία, ωστόσο στο Λεωνίδιο μαθαίνουν να τα φτιάχνουν εξ απαλών ονύχων! Το ίδιο το Δημοτικό Σχολείο αφιερώνει μία μέρα στην κατασκευή τους και οι μικροί Λεωνιδιώτες παραδοσιακά πετούν τα δημιουργήματά τους την Παρασκευή πριν από το Σάββατο του Λαζάρου. Αντίστοιχα, μια ομάδα νέων παιδιών έχει καθιερώσει να πετά το Μεγάλο Σάββατο το δικό της τεράστιο αερόστατο, πάνω στο οποίο έχει γραφτεί ένα μήνυμα. Το ίδιο βράδυ, με το που θα ακουστεί το «Χριστός Ανέστη» στις πέντε εκκλησίες της πόλης, οι κολλημάρες των χιλιάδων αερόστατων θα ποτιστούν με λάδι και πετρέλαιο και οι ενορίτες με μια περίτεχνη κίνηση θα τα ωθήσουν στον ουρανό. Πυροτεχνήματα και καμπανοκρουσίες συμβάλλουν στην εορταστική ατμόσφαιρα. 

 

Πηγή: kathimerini.gr

 

 

Ναύπακτος:

Στην Ναύπακτο το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής τόσο οι ντόπιοι όσο και οι επισκέπτες ακολουθούν σε μια μεγάλη πομπή τον επιτάφιο κατά μήκος του λιμανιού. Στις τάπες του κάστρου είναι τοποθετημένες αναμμένες δάδες, ενώ στη μέση του λιμανιού οι δάδες σχηματίζουν έναν σταυρό. Το θέαμα είναι φαντασμαγορικό και συνδυάζει τη θρησκευτική μυσταγωγία με την ηρωική προσπάθεια του μπουρλοτιέρη Ανεμογιάννη να πυρπολήσει την τουρκική ναυαρχίδα.

 

Πηγή: npress.gr, maxmag.gr

 

 

Πάρος:

Στην πανέμορφη Πάρο, την Μεγάλη Παρασκευή στην περιφορά του Επιταφίου της Μάρπησσας, γίνονται 15 στάσεις. Στην κάθε μία στάση φωτίζεται και ένα σημείο στο βουνό, όπου τα παιδιά είναι ντυμένα Ρωμαίοι στρατιώτες ή μαθητές του Χριστού. Κάθε στάση είναι και μια αναπαράσταση με σκηνές όπως η είσοδος στα Ιεροσόλυμα, η προσευχή στο όρος των Ελαιών, το μαρτύριο της σταύρωσης και η μεγάλη Ανάσταση του Κυρίου. Πρόκειται για ένα θέαμα που πρέπει να κάνεις δώρο στον εαυτό σου κάποιο Πάσχα και έκτοτε δεν θα θέλεις να το χάνεις.

 

Πηγή: parianostypos.gr, maxmag.gr

 

 

Άμφισσα:

Στην Άμφισσα την Μεγάλη Παρασκευή μετά την ακολουθία της αποκαθήλωσης, λαμβάνει χώρα το λεγόμενο έθιμο «Τα δάκρυα της Παναγίας». Πιο συγκεκριμένα το μεσημέρι όλοι οι κάτοικοι μαζεύονται στα διάφορα καφενεία και στις ταβέρνες, προκειμένου να φάνε σαρακοστιανά φαγητά χωρίς λάδι. Αποκορύφωμα αποτελεί η τεράστια ποσότητα τσίπουρου και ούζου που καταναλώνεται που είναι και τα λεγόμενα δάκρυα της Παναγίας.

 

Πηγή: agiathimia.com, maxmag.gr

 

 

Ιερισσός:

Στην Ιερισσό της Χαλκιδικής την Τρίτη του Πάσχα, θα γνωρίσουμε το έθιμο “Του μαύρου νιου τ ’αλώνι”. Μετά την επιμνημόσυνη δέηση οι γεροντότεροι του χωριού στήνουν χορό και σιγά σιγά μπαίνουν όλοι οι χωριανοί και όχι μόνο στον χορό. Το απίστευτο είναι ότι ο χορός έχει μήκος 400 μέτρων, με τους συμμετέχοντες να τραγουδάνε όλα τα πασχαλινά τραγούδια και να τελειώνουν με τον χορό «Καγκελευτό». Ο Καγκελευτος αποτελεί την αναπαράσταση της σφαγής των 400 Ιεροσσιωτών από τους Τούρκους, κατά την επανάσταση του 1821. Σε όλη τη διάρκεια του πανηγυριού μοιράζεται στον κόσμο καφές, ο οποίος φτιάχνεται μέσα σε μεγάλα καζάνια, τσουρέκια και αβγά. Αξίζει να ζήσεις αυτήν την φιλοξενία αλλά και να γίνεις μέλος σε αυτόν μεγάλο χορό. Αποτελεί εμπειρία ζωής.

 

Πηγή: thes.gr, maxmag.gr

 

 

Δυτική Μακεδονία:

Στην Δυτική Μακεδονία από παλιά μέχρι και σήμερα οι γυναίκες μετά το βάψιμο των πασχαλινών αβγών με κόκκινο χρώμα, απλώνουν στα μπαλκόνια κόκκινα πανιά. Όλες οι γειτονιές είναι στολισμένες στα κόκκινα που συμβολίζει το αίμα του Χριστού. Ωστόσο οι οικογένειες που έχουν πένθος βάφουν τα αβγά με διαφορετικό χρώμα και ως εκδήλωση πένθους δεν απλώνουν κόκκινο πανί στην βεράντα.

 

Πηγή: thestival.gr, maxmag.gr

 

 

Τυρός Αρκαδίας:

Στον Τυρό της Αρκαδίας το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου αναβιώνει το έθιμο “το κάψιμο του Ιούδα” μέσα στην θάλασσα. Μια πλωτή πλατφόρμα τοποθετείται στην θάλασσα βάζοντας ξύλα στην βάση και από πάνω κρέμεται ένα ανθρώπινο ομοίωμα που συμβολίζει τον Ιούδα. Οι Τσάκωνες πυρπολητές βάζουν μπουρλότο με το ομοίωμα του Ιούδα να παραδίνεται στις φλόγες ως παραδειγματική τιμωρία για την προδοσία του στο πρόσωπο του Χριστού. Το θέαμα το συνοδεύουν φαντασμαγορικά πυροτεχνήματα που σε εντυπωσιάζουν.

 

Πηγή: arcadiaportal.gr, maxmag.gr

 

 

Σύρος:

Στην Σύρο αξίζει όσο τίποτα άλλο να βρεθείς την περίοδο του Πάσχα και πιο συγκεκριμένα την Μεγάλη Παρασκευή. Οι καθολικοί επιτάφιοι συναντούν τους ορθόδοξους επιταφίους και μαζί καταλήγουν στην κεντρική πλατεία Μιαούλη όπου και ξεκινά η ακολουθία. Η συνύπαρξη των δύο επιταφίων σε κάνει να συγκινηθείς και να παρασυρθείς από την ατμόσφαιρα που επικρατεί.

 

Πηγή: koinignomi.gr, maxmag.gr

 

 

Κάθε μέρος της Ελλάδας έχει και το δικό του έθιμο. Όπου και αν βρεθείς την περίοδο της Μεγάλης Εβδομάδας, το μόνο σίγουρο είναι ότι θα περάσεις καταπληκτικά.