Είναι κάποιοι εγκέφαλοι καταλληλότεροι για χορό;

 

 

της Gayle Doherty

Ανώτερος Λέκτορας στις Νευροεπιστήμες, στο Πανεπιστήμιο St Andrews

 

Όποια και αν είναι η ηλικία του ανθρώπου, ο χορός μπορεί να έχει εξαιρετικά ευεργετική επίδραση στη σωματική και ψυχική μας ευεξία. Μπορεί να μας βοηθήσει να διατηρήσουμε ή να χτίσουμε τον μυϊκό μας τόνο, την ευλυγισία και την αντοχή, ενώ επίσης απελευθερώνει ενδορφίνες που μπορούν να ανακουφίσουν τα συμπτώματα του στρες και του άγχους.

 

Μερικοί άνθρωποι, ωστόσο, φαίνεται να έχουν ένα φυσικό ταλέντο που τους επιτρέπει να "πιάνουν" τα βήματα του χορού με φαινομενική ευκολία, ενώ άλλοι βρίσκουν τη κίνηση μέσω του χορού ιδιαίτερα δύσκολη.

 

Συχνά ακούγεται η θεωρία ότι μερικοί άνθρωποι είναι «γεννημένοι για να χορεύουν», ενώ άλλοι έχουν «δύο αριστερά πόδια» – αλλά στην πραγματικότητα, ένας συνδυασμός εμπειρίας και επιστήμης μας δείχνει ότι σχεδόν ο καθένας μπορεί να μάθει να χορεύει καλά με τη σωστή εκπαίδευση.

 

Ξεκινά μόλις  σε ηλικία λίγων μηνών, όταν τα μωρά μπορούν να αναγνωρίσουν τον ρυθμό ενός μουσικού κομματιού και να κινηθούν σε αυτόν. Στην πραγματικότητα, δεν είμαστε το μόνο είδος που ανταποκρίνεται ρυθμικά στη μουσική – οι παπαγάλοι και ένα είδος ελέφαντα μπορούν επίσης να το κάνουν.

Η μελέτη των παπαγάλων μπορεί να μας βοηθήσει να αποκαλύψουμε περισσότερα για το πώς έχει εξελιχθεί ο χορός και γιατί μπορεί απλώς να οφείλεται στους κοινωνικούς δεσμούς αλλά και στην αξιολόγηση πιθανών συντρόφων.

 

Αλλά το να γεννηθεί κανείς με την ικανότητα να ανταποκρίνεται στη μουσική, απέχει πολύ από την όλη ιστορία και πολλοί άλλοι παράγοντες καθορίζουν τι επιτρέπει σε μερικούς ανθρώπους να εξελιχθούν σε επαγγελματίες χορευτές ενώ άλλοι απλά κινούνται αμήχανα στην πίστα ενός club.

 

Ο πρώτος σημαντικός παράγοντας είναι τα σωματικά χαρακτηριστικά ενός χορευτή. Τείνουν να έχουν μικρές πατούσες – δύο μεγέθη παπουτσιών μικρότερα από το μέσο όρο – και τα πόδια τους να είναι ελαφρώς ψηλότερα από το μέσο όρο, κατά ένα ή δύο εκατοστά.

 

Οι γενετικοί παράγοντες που προάγουν την κοινωνική επικοινωνία αλλάζοντας τα επίπεδα των χημικών ουσιών στον εγκέφαλό μας είναι πιο συνηθισμένοι στους επαγγελματίες χορευτές, δίνοντάς τους μια ενισχυμένη ικανότητα έκφρασης συναισθημάτων μέσω του χορού.

 

Τα εκπληκτικά οφέλη της χορευτικής άσκησης

Αλλά ακόμα κι αν μας λείπουν τα γενετικά και σωματικά χαρακτηριστικά των επαγγελματιών, μπορούμε να βελτιωθούμε μέσα από σκληρή δουλειά. Ο χορός απαιτεί την ενσωμάτωση της μουσικής, της κίνησης και της αντίληψης του χώρου, χαρακτηριστικά τα οποία ελέγχονται από τον εγκέφαλο. Εδώ είναι που μπορούμε να δούμε τα αξιοσημείωτα αποτελέσματα από την πολυετή  εξάσκηση.

Η προπόνηση του χορού προκαλεί ανεπαίσθητες αλλαγές στον εγκέφαλο. Αυτό συμβαίνει με μια διαδικασία γνωστή ως πλαστικότητα, όπου ο εγκέφαλος προσαρμόζεται ως απάντηση στις εμπειρία μεσω της εξάσκησης. Ο χορός μπορεί να αυξήσει την πλαστικότητα του εγκέφαλο, ακόμη και στους ηλικιωμένους.

 

Όταν χορεύουμε, ο προκινητικός φλοιός και η συμπληρωματική κινητική περιοχή, που βρίσκονται κοντά στο μπροστινό μέρος του εγκεφάλου μας, συνδέουν τις αναμνήσεις μας από προηγούμενες ενέργειες μέσω της εκπαίδευσης με την αντίληψη του χώρου. Τα σήματα ταξιδεύουν στον κύριο κινητικό φλοιό, ο οποίος αναμεταδίδει αυτές τις οδηγίες στους μύες μέσω του νωτιαίου μυελού μας και ο χορός ξεκινά!

 

Όσο πιο συχνά κανουμε αυτη την διαδικασία, τόσο πιο εύκολο γίνεται για το σώμα μας να το κάνει χωρίς συνειδητή προσπάθεια. Αυτή είναι η νευρική βάση της μυϊκής μνήμης, για την οποία ακούμε να μιλούν οι επαγγελματίες χορευτές.

 

Εν τω μεταξύ, στο πίσω μέρος του εγκεφάλου μας, η παρεγκεφαλίδα μας λαμβάνει σημαντικές πληροφορίες, συμπεριλαμβανομένων μηνυμάτων από το ακουστικό και το οπτικό μας σύστημα. Και μια περιοχή που ονομάζεται πρόσθιο άκρο βοηθά να συγχρονίσουμε τα χορευτικά μας βήματα με τη μουσική.

 

Η παρεγκεφαλίδα ρυθμίζει επίσης την ισορροπία και τον συντονισμό και λαμβάνει τις πληροφορίες που μας λένε ότι νιώθουμε ζάλη. Είναι ενδιαφέρον ότι η περιοχή του εγκεφάλου που μας ενημερλωνει σχετικά με την ζάλη είναι πολύ μικρότερη στους κλασικούς χορευτές μπαλέτου. Μέσω της πλαστικότητας του εγκεφάλου και της εκπαίδευσής τους οι χορευτές αποκοτύν μειωμένο αίσθημα ζάλης, οδηγώντας τους στην ικανότητα να εκτελούν πιρουέτες χωρίς πρόβλημα. Εδώ, η εκπαίδευση είναι πιο σημαντική από τη γενετική.

 

Η αφοσίωση και η εκπαίδευση μπορούν να βοηθήσουν τους χορευτές να βελτιώσουν και να αναπτύξουν την τέχνη τους, υποδηλώνοντας ότι όλοι μας μπορούμε να γίνουμε καλύτεροι χορευτές.

 

Ο χορός γενικά είναι μια αξιόλογη ενασχόληση, καθώς έχει πολλά παράπλευρα οφέλη. Το αργεντίνικο τάνγκο μπορεί να βελτιώσει το βάδισμα και τη στάση του σώματος σε ασθενείς με νόσο του Πάρκινσον, ενώ ο δια βίου χορός μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας.

 

Χάρη στην πλαστικότητα του εγκεφάλου, ακόμη και οι άνθρωποι που δεν ακούνε μπορούν να μάθουν να χορεύουν σε ένα εξαιρετικό επίπεδο, απεικονίζοντας την περιεκτικότητα του χορού και την ικανότητά του να φέρνει κοντά τους ανθρώπους.

 

Η χρήση καθρεφτών και η παρακολούθηση οπτικών ενδείξεων, όπως η αντιγραφή των κινήσεων των δασκάλων, επιτρέπει στους κωφούς χορευτές να αποκτήσουν τις φυσικές κινήσεις του χορού.

 

Για να επιτύχουν τον εξαιρετικά εντυπωσιακό συγχρονισμό τους στη μουσική, οι χορευτές που δεν ακούνε, αναφέρουν ότι χρησιμοποιούν τις δονήσεις για να ακολουθήσουν τον ρυθμό της μουσικής. Ο εγκέφαλός τους έχει προσαρμογές σε μια περιοχή που ονομάζεται ακουστικός φλοιός, ο οποίος ενεργοποιείται ως απόκριση σε κραδασμούς αντί για ήχο και αυτό είναι ένα άλλο παράδειγμα πλαστικότητας. Με την δημιουργία χορευτικών ομάδων με προβλήματα ακοής, που ενσωματώνουν στοιχεία της νοηματικής γλώσσας στις παραστάσεις τους, η προσβασιμότητα στον χορό μπορεί να συνεχίσει να αυξάνεται.

 

Αν και μερικοί εγκέφαλοι είναι προικισμένοι στο να χορεύουν, χάρη στις διαφορές στα γονίδια που συμβάλλουν στο συναίσθημα και την επικοινωνία, όλοι μπορούμε να επανασυνδέσουμε τον εγκέφαλό μας για να γίνουμε καλύτεροι χορευτές απολαμβάνοντας τα πολλά οφέλη για την σωματική υγεία και την κοινωνικές συναναστροφές, που μπορεί να προσφέρει ο χορός.

 

Μετάφραση - Προσαρμογή: Κώστας Βασιλιάγκος

Πηγή

dancetheater.gr