Η κυρά Φροσύνη

Η κυρά Φροσύνη

Η Φροσύνη ήταν γνωστή για την ομορφιά και την καταγωγή της.

Ήταν σύζυγος ενός πλούσιου εμπόρου από τα Γιάννενα, του Δημητρίου Βασιλείου και ανιψιά του μητροπολίτη Λάρισας και μετέπειτα Ιωαννίνων, Γαβριήλ Γκάγκα. Η Φροσύνη είχε δυο παιδιά.

Ο σύζυγος της Κυρά Φροσύνης έλειπε συχνά για μεγάλα χρονικά διαστήματα στο εξωτερικό, λόγω της δουλειάς του.

Ο μύθος θέλει την όμορφη γυναίκα, αρκετά απελευθερωμένη για την εποχή της. Τολμούσε να βγαίνει βόλτες κατά την απουσία του άντρα της, προκαλώντας αρνητικά σχόλια.

Σε ένα από τα ταξίδια του Βασιλείου, η Κυρά Φροσύνη συνδέθηκε ερωτικά με τον γιο του Αλή Πασά, Μουχτάρ, που την είχε ερωτευτεί, μάλλον παράφορα.

Όλα θα ήταν καλά αν ο Μουχτάρ δεν ήταν και αυτός παντρεμένος, με μια σύζυγο η οποία δεν είχε καμία διάθεση να υπομείνει την προσβολή. Η ζήλια και ο πληγωμένος της εγωισμός την οδήγησαν να ζητήσει ακρόαση από τον πεθερό της, Αλή Πασά, τον οποίο δε δυσκολεύτηκε να πείσει ότι πρέπει να παρέμβει.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Φροσύνη και Μουχτάρ, λιθογραφία Σωτηρίου Χρηστίδη (πηγή: «Αλή Πασάς, από Λήσταρχος ηγεμόνας» του Αναστάσιου Παπασταύρου)

Ο πασάς διέταξε να συλληφθεί η Κυρά Φροσύνη και να τιμωρηθεί. Κάποιοι μελετητές υποστηρίζουν ότι η σκληρή στάση του Αλή Πασά εξηγείται από το γεγονός ότι ήταν και αυτός ερωτευμένος μαζί της και από ζήλια, δεν μπορούσε να δεχτεί τη σχέση της με τον γιο του.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Η ερωτική εξομολόγηση του Αλή στη Φροσύνη. Ελαιογραφία του Charles Louis Muller, 1870, Μουσείο Καλών Τεχνών, Λίλλη (πηγή: «Αλή Πασάς, από Λήσταρχος ηγεμόνας» του Αναστάσιου Παπασταύρου)

Με την πρόφαση ότι θέλει να επιβάλει την ηθική και για να μην κατηγορηθεί για προσωπική ανάμειξη, ο Αλή συνέλαβε άλλες 17 γυναίκες τις οποίες χαρακτήρισε μοιχαλίδες και γυναίκες ελευθέρων ηθών.

Έτσι, ικανοποίησε και τον συμπέθερό του, τον Πασά του Βερατίου, καθώς θα αποκαθιστούσε την τιμή της απατημένης κόρης του. Άλλες πηγές αναφέρουν ότι ο έρωτας του Αλή Πασά για την ερωμένη του γιου του ήταν γνωστός και ποτέ δεν χρησιμοποίησε κάποιο πρόσχημα. Τιμώρησε την Κυρά Φροσύνη επειδή τον αρνήθηκε.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ο Αλή Πασάς είχε ερωτευτεί την Κυρά Φροσύνη

Μάλιστα, αναφέρεται ότι στην προσπάθειά του να την κερδίσει, ο Αλή Πασάς κάποια στιγμή την απήγαγε και τη μετέφερε στο χαρέμι του, χωρίς όμως να καταφέρει να την κάνει δική του με τη θέλησή της. Ο μητροπολίτης Γαβριήλ και θείος της Φροσύνης, προσπάθησε να τη σώσει ζητώντας την ευσπλαχνία του Αλή Πασά, αλλά δεν τα κατάφερε. Το μόνο που του επετράπη ήταν να πάρει υπό την προστασία του τα παιδιά της και να τα μεγαλώσει. 

Η σκληρή διαταγή του Αλή Πασά πραγματοποιήθηκε το βράδυ της 11ης Ιανουαρίου του 1801.

Οι δεσμοφύλακες έδεσαν τις 17 γυναίκες και τις πέταξαν στη λίμνη των Ιωαννίνων.

Ο θρύλος λέει ότι τα άψυχα κορμιά τους ξεβράστηκαν, αλλά μάλλον είναι ακόμη στη λίμνη, καθώς τα λιμνάζοντα ύδατα δεν ξεβράζουν τα πτώματα. 

Οι αδικοχαμένες γυναίκες χαρακτηρίστηκαν «καλλιμάρτυρες». Παρόλο που οι λεπτομέρειες της ιστορίας της Κυρά Φροσύνης δεν έχουν τεκμηριωθεί, θεωρείται σίγουρο ότι πλήρωσε την ομορφιά της και τον έρωτά με τη ζωή της.

Η ιστορία της Κυρά Φροσύνης έχει γίνει δημοτικό τραγούδι, κινηματογραφική ταινία και τηλεοπτική σειρά.

Κυρά Φροσύνη

Στίχοι:  

Λίνα Νικολακοπούλου

Μουσική:  

Παραδοσιακό

Περιοχή:  

Ξένα παραδοσιακά (Αρμενίας)

Το μάθατε τι γίνηκε στα Γιάννενα στη λίμνη
που πνίξανε τις δεκαεφτά μαζί με την κυρά…

Η κυρά Φροσύνη του Αλή πασά
τα μαλλιά της λύνει κάθε που φυσά
Κι απ’ της λίμνης βγαίνει τ’ αφανέρωτα
λέει στην οικουμένη για τον έρωτα

Και ξυπνάνε πόθοι στα κορμιά πνιγμένοι
γεια σου παινεμένη, γεια σου αρχόντισσα
Και ξυπνάνε πόθοι στα κορμιά πνιγμένοι
γεια σου παινεμένη, δε σε πρόφτασα

Ο έρωτας κι ο άνθρωπος θεριά είναι δε σαστίζουν
Καλέ κυρά
στο τέλος κάποιος χάνεται
βαθιά νερά

Με τα μάτια το ‘πα τ’ ομολόγησα
σε χαρές δικές μας υπολόγισα
έρωτά μου όχι δε φιλιώνουνε
κυνηγιούνται οι στόχοι και ματώνουνε

Και ξυπνάνε πόθοι στα κορμιά πνιγμένοι
γεια σου παινεμένη, γεια σου αρχόντισσα
Και ξυπνάνε πόθοι στα κορμιά πνιγμένοι
γεια σου παινεμένη, δε σε πρόφτασα

Δε σου το ‘πα φως μου, κρυφ’ το δαχτυλίδι
ειν’ η ζήλεια φίδι, δε σε πρόφτασα
Δε σου το ‘πα φως μου, να μας δουν δεν κάνει
λιαχτουρί φουστάνι δε σε χόρτασα

Πηγή: mixanitouxronou.gr