Έθιμα άνοιξης στο Βώλακα και στο Παγονέρι (Μακεδονία)

 

ΕΘΙΜΑ ΑΝΟΙΞΗΣ

Έθιμα

Στο Βώλακα και στο Παγονέρι την 1η Μαρτίου κάθε χρόνο, πραγματοποιείται ένα ιδιαίτερο έθιμο που λέγεται «κουδουνίσματα». Πηγαίνουν τα παιδιά στα αλώνια, όπου ανάβουν φωτιές στις τέσσερις γωνίες, στα σύνορα των χωραφιών τους. Ταυτόχρονα κραδαίνουν κουδούνια γύρω από το αλώνι για να ξυπνήσουν τα φίδια από τη χειμέρια νάρκη και να τα διώξουν από τα χωράφια τους. Το ίδιο κάνουν ορισμένοι και στις αυλές των σπιτιών τους.

Την 1η Μαρτίου τα παιδιά σε όλα τα χωριά, φορούν τον «μάρτη» ο οποίος φτιάχνεται από στριφτή κόκκινη και άσπρη κλωστή. Σύμφωνα με την παράδοση, προστατεύει τα παιδιά από το πρώτο ήλιο της Άνοιξης, για να μην καούν. Βγάζουν τον «μάρτη» μόλις δούνε τα πρώτα χελιδόνια και τον τοποθετούν κάτω από μία πέτρα για να το πάρουν τα πουλιά και να αφήσουν λεφτά ή δώρα.

Στην Καλή Βρύση και στους Πύργους την 1η Μαρτίου πραγματοποιούνταν τα «χελιδονίσματα». Είναι κάλαντα που τραγουδούσαν τα παιδιά από σπίτι σε σπίτι, κρατώντας ομοίωμα χελιδονιού από ξύλο ή χαρτί, προαναγγέλλοντας τον ερχομό της Άνοιξης. Μάζευαν αλεύρι, αυγά και άλλα τέτοια υλικά και τα έδιναν στον δάσκαλο ο οποίος τους έφτιαχνε χαλβά.

 

Οι στίχοι του τραγουδιού έχουν ως εξής:

«Χελιδόνα έρχεται

απ’ τη Μαύρη Θάλασσα.

Θάλασσα επέρασε,

έκατσε και λάλησε.

Έκατσε και λάλησε

τι μαθαίνουν τα παιδιά

τι μαθαίνουν τα παιδιά

τα παιδιά στο δάσκαλο.

Δάσκαλος μας έστειλε,

να μας δώσετε πέντε αυγά.

Αν δε μας δώσετε πέντε αυγά,

θα σας πάρουμε την κλώσα,

να γεννάει, να κλωσάει

και να σέρνει τα πουλιά.

Μάρτης μας ήρθε,

καλώς μας βρήκε,

τα λουλούδια ανοίγουν.

Έξω ψύλλοι και κοριοί,

μέσα υγεία και χαρά.

Και του χρόνου με υγεία».

 

Πηγή : kepaam.gr